Μια ισχυρή δημόσια δήλωση καταγγελίας ενάντια στη σιωπή που περιβάλλει την τραγωδία στη Γάζα δημοσιεύτηκε λίγες μόλις ώρες πριν την έναρξη του Φεστιβάλ Καννών. Περισσότεροι από 400 καλλιτέχνες και δημιουργοί από όλο τον κόσμο υπογράφουν το κείμενο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Libération, επισημαίνοντας τον ηθικό ρόλο της τέχνης και την ανάγκη να πάρει θέση μπροστά στην ανθρώπινη καταστροφή.
Ανάμεσα στους υπογράφοντες βρίσκονται εμβληματικά ονόματα της παγκόσμιας κινηματογραφικής σκηνής, όπως οι Κώστας Γαβράς, Γιώργος Λάνθιμος, Τζόναθαν Γκλέιζερ, Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ, Αλφόνσο Κουαρόν, καθώς και γνωστοί ηθοποιοί όπως οι Ρίτσαρντ Γκιρ, Βίγκο Μόρτενσεν, Μαρκ Ράφαλο, Χαβιέ Μπαρδέμ και Σούζαν Σαράντον. Μέσα από την κοινή τους τοποθέτηση, οι καλλιτέχνες καταδικάζουν ανοιχτά τη διεθνή απάθεια μπροστά στο αίμα και την οδύνη που βιώνει ο παλαιστινιακός λαός.
«Η τέχνη μας δεν μπορεί να είναι αμέτοχη», δηλώνουν, καλώντας τους ανθρώπους του πολιτισμού να μη σωπαίνουν όταν η αξιοπρέπεια και η ζωή απειλούνται.
Στο επίκεντρο η Φατιμά Χασούνα - Η υπόθεση Χαμντάν Μπαλάλ
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην περίπτωση της 25χρονης Παλαιστίνιας φωτορεπόρτερ Φατιμά Χασούνα, η οποία σκοτώθηκε μαζί με δέκα μέλη της οικογένειάς της σε βομβαρδισμό στη βόρεια Γάζα τον Απρίλιο του 2025. Η ιστορία της τιμάται μέσω του ντοκιμαντέρ της Ιρανής σκηνοθέτιδας Σεπιντέχ Φαρσί, το οποίο θα προβληθεί στο πλαίσιο του παράλληλου προγράμματος ACID στο Φεστιβάλ των Καννών.
Το φιλμ φέρει τον τίτλο «Βάλε την ψυχή σου στο χέρι σου και περπάτα», και καταγράφει τον αγώνα και την επιμονή μιας νέας γυναίκας που μετέτρεψε την κάμερά της σε όπλο αντίστασης.
Το κείμενο φωτίζει επίσης την περίπτωση του Παλαιστίνιου σκηνοθέτη Χαμντάν Μπαλάλ, συν-δημιουργού του βραβευμένου ντοκιμαντέρ Καμία Άλλη Γη. Ο Μπαλάλ συνελήφθη και κρατήθηκε επί ημέρες χωρίς επίσημες εξηγήσεις, αφότου ξυλοκοπήθηκε από εποίκους στη Δυτική Όχθη. Η παρέμβαση της διεθνούς κοινότητας οδήγησε στην απελευθέρωσή του, ωστόσο η αρχική σιωπή της Ακαδημίας των Όσκαρ, στην οποία ανήκει ο σκηνοθέτης, προκάλεσε εσωτερικούς τριγμούς και οδήγησε τελικά στην έκδοση δημόσιας συγγνώμης.
«Τι αξία έχει η τέχνη μας αν δεν υπερασπίζεται τις φωνές που σβήνουν;»
Με λόγο άμεσο και φορτισμένο, οι δημιουργοί που υπογράφουν τη δήλωση δεν περιορίζονται σε αφηρημένες αναφορές. Θέτουν ευθέως το ερώτημα: «Τι αξία έχει η τέχνη μας αν δεν υπερασπίζεται τις φωνές που κινδυνεύουν να σβήσουν;».
Το μήνυμα της δήλωσης είναι σαφές: Ο κόσμος της τέχνης οφείλει όχι μόνο να παρατηρεί, αλλά να παρεμβαίνει όταν καταπατώνται τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ελευθερία. Μια πράξη συμβολική, μα ταυτόχρονα ουσιαστική, λίγες ώρες πριν την πιο λαμπερή γιορτή του παγκόσμιου σινεμά.
Ολόκληρη η επιστολή
«Για τη Φατέμ
Η Φατίμα Χασούνα (Φατέμ) ήταν 25 ετών.
Ήταν Παλαιστίνια ανεξάρτητη φωτορεπόρτερ. Στοχοποιήθηκε από τον ισραηλινό στρατό στις 16 Απριλίου 2025, την επομένη της ανακοίνωσης ότι η ταινία PUT YOUR SOUL ON YOUR HAND AND WALK της Σεπιντέ Φαρσί, στην οποία πρωταγωνιστούσε, είχε επιλεγεί στο τμήμα ACID του Φεστιβάλ των Καννών.
Ήταν έτοιμη να παντρευτεί.
Δέκα συγγενείς της, συμπεριλαμβανομένης της εγκύου αδελφής της, σκοτώθηκαν από το ίδιο ισραηλινό χτύπημα.
Μετά τις τρομερές σφαγές της 7ης Οκτωβρίου 2023, κανένας ξένος δημοσιογράφος δεν έχει λάβει άδεια εισόδου στη Λωρίδα της Γάζας. Ο ισραηλινός στρατός στοχεύει αμάχους. Περισσότεροι από 200 δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί σκόπιμα. Συγγραφείς, κινηματογραφιστές και καλλιτέχνες δολοφονούνται βάναυσα.
Στα τέλη Μαρτίου, ο Παλαιστίνιος κινηματογραφιστής Χαμντάν Μπαλάλ, ο οποίος κέρδισε Όσκαρ για την ταινία του NO OTHER LAND, σε συν-σκηνοθεσία των Γιουβάλ Αβραάμ, Μπασέλ Άντρα και Ρέιτσελ Ζορ, δέχτηκε βίαιη επίθεση από Ισραηλινούς εποίκους και στη συνέχεια απήχθη από τον στρατό, προτού απελευθερωθεί υπό διεθνή πίεση. Η έλλειψη υποστήριξης της Ακαδημίας Όσκαρ προς τον Χαμντάν Μπαλάλ προκάλεσε την οργή των ίδιων των μελών της και αναγκάστηκε να ζητήσει δημόσια συγγνώμη για την αδράνειά της.
Ντρεπόμαστε για αυτή την παθητικότητα.
Γιατί ο κινηματογράφος, που αποτελεί φυτώριο για κοινωνικά στρατευμένα έργα, φαίνεται να αδιαφορεί τόσο πολύ για τη φρίκη της πραγματικότητας και την καταπίεση που υφίστανται οι αδελφές και οι αδελφοί μας;
Ως καλλιτέχνες και πολιτιστικοί φορείς, δεν μπορούμε να παραμείνουμε σιωπηλοί ενώ η γενοκτονία λαμβάνει χώρα στη Γάζα και αυτή η ανείπωτη είδηση πλήττει σκληρά τις κοινότητές μας.
Ποιο είναι το νόημα των επαγγελμάτων μας αν όχι να αντλούμε διδάγματα από την ιστορία, να δημιουργούμε ταινίες που δεσμεύονται, αν δεν είμαστε παρόντες για να προστατεύσουμε τις καταπιεσμένες φωνές;
Γιατί αυτή η σιωπή;
Η ακροδεξιά, ο φασισμός, η αποικιοκρατία, τα αντι-τρανς και αντι-LGBTQIA+, σεξιστικά, ρατσιστικά, ισλαμοφοβικά και αντισημιτικά κινήματα δίνουν τη μάχη τους στο πεδίο της μάχης των ιδεών, επιτίθενται στις εκδόσεις, στον κινηματογράφο και στα πανεπιστήμια και γι’ αυτό έχουμε καθήκον να αγωνιστούμε.
Ας αρνηθούμε να αφήσουμε την τέχνη μας να γίνει συνένοχη στο χειρότερο.
Ας ξεσηκωθούμε.
Ας κατονομάσουμε την πραγματικότητα.
Ας τολμήσουμε συλλογικά να την κοιτάξουμε με την ακρίβεια της ευαίσθητης καρδιάς μας, ώστε να μην μπορεί πλέον να αποσιωπηθεί και να συγκαλυφθεί.
Ας απορρίψουμε την προπαγάνδα που αποικίζει συνεχώς τη φαντασία μας και μας κάνει να χάνουμε την αίσθηση της ανθρωπιάς μας.
Για τη Φατέμ, για όλους εκείνους που πεθαίνουν μέσα στην αδιαφορία.
Ο κινηματογράφος έχει καθήκον να μεταφέρει τα μηνύματά τους, να αντανακλά τις κοινωνίες μας.
Ας δράσουμε πριν να είναι πολύ αργά.
Το κείμενο υπογράφουν οι:
- Khalid Abdalla
- Noée Abita
- Hany Abu-Assad
- Raphaëlle Agogué
- Iyad Alasttal
- Catia Albertazzi
- Vlad Alexis
- Taraneh Alidoosti
- Waad Al-Kateab
- Yasmine Al Massri
- Pedro Almodóvar
- Pedro Alonso
- Cristèle Alves Meira
- Serdar Akar
- India Amarteifio
- Gianni Amelio
- Mo Amer
- Carmine Amoroso
- Elisa Amoruso
- Romain André
- Roberto Andò
- Geoff Arbourne
- Francesca Archibugi
- Tiziana Aristarco
- Swann Arlaud
- Olivier Azam
- Gökçe Bahadir
- Jeanne Balibar
- Baloji
- Avital Barak
- Carlos Bardem
- Javier Bardem
- Melissa Barrera
- Belma Baş
- Dominique Baumard
- Xavier Beauvois
- Saïd Ben Saïd
- Leïla Bekhti
- Luca Bellino
- Suzy Bemba
- Adila Bendimerad
- Kaouther Ben Hania
- Dali Benssalah
- Fabrizio Bentivoglio
- Julie Bertuccelli
- Simone Bitton
- Konstantin Bojanov
- Bertrand Bonello
- Agathe Bonitzer
- Amélie Bonnin
- Bruno Bontzolakis
- Lucie Borleteau
- Sami Bouajila
- Elodie Bouchez
- Bastien Bouillon
- Guillaume Brac
- Rachida Brakni
- Evelyne Brochu
- Silvia Brunelli
- Jean-Stéphane Bron
- Celeste Brunnquell
- Gianfranco Cabiddu
- Esmeralda Calabria
- Laure Calamy
- Mimmo Calopresti
- Mehmet Can Mertoğlu
- Eric Cantona
- Stefania Casini
- Antonio Maria Castaldo
- Marco Castaldi
- Sergio Castellitto
- Beniamino Catena
- Ebru Nuri Ceylan
- Nuri Bilge Ceylan
- Lolita Chammah
- Moïra Chappedelaine-Vautier
- Amira Chebli
- Nadim Cheikhrouha
- Antoine Chevrollier
- Simona Chiocca
- Julie Christie
- Hélier Cisterne
- Isabel Coixet
- Daniele Coluccini
- Maddalena Crippa
- David Cronenberg
- Costa-Gavras
- Saverio Costanzo
- Paolo Costella
- Pappi Corsicato
- Brian Cox
- Marcia Cross
- Alfonso Cuarón
- Liam Cunningham
- Sinéad Cusack
- Fatima Daas
- Cherien Dabis
- Béatrice Dalle
- Charles Dance
- Ciro D’Emilio
- Arkin Mercan Dede
- Mary Ellen Davis
- Slimane Dazi
- Yann Dedet
- Matthieu de Laborde
- Pierre Deladonchamps
- Émilie Deleuze
- Agnès de Sacy
- Volfango De Biasi
- Ciro De Caro
- Maura Delpero
- Maria De Medeiros
- Giuliana De Sio
- Maria Teresa De Vito
- Sylvain Desclous
- Lukas Dhont
- Juan Diego Botto
- Alice Diop
- Javad Djavahery
- Julie Delpy
- Xavier Dolan
- Dimitri Doré
- Laetitia Dosch
- Joana Dos Reis
- Mike Downey, OBE.
- Sara Driver
- Luana Duchemin
- Sophie Dupuis
- Pierre-Nicolas Durand
- Virginie Efira
- Hannah Einbinder
- Sayyid El Alami
- Ouidad Elma
- Amir El-Masry
- Mareike Engelhardt
- Víctor Erice
- Benedikt Erlingsson
- Adèle Exarchopoulos
- Roberto Faenza
- Frédéric Farrucci
- Sepideh Farsi
- Nina Faure
- Elda Ferri
- Margherita Ferri
- Isabella Ferrari
- Lisa Festa
- Ralph Fiennes
- Sophie Fiennes
- Milena Fiore
- Mahdi Fleifel
- Michele Fornasero
- Marine Francen
- Blanche Gardin
- Lena Garrel
- Carmen Garcia
- Jean-Raymond Garcia
- Nicole Garcia
- Pablo Garcia Canga
- Matteo Garrone
- Alessandro Gassmann
- Nadia Genet
- Xavier Gens
- Paolo Genovese
- Aurélia Georges
- Richard Gere
- Denis Gheerbrant
- Adriano Giannini
- Alex Gibney
- Raphaël Girardot
- Jonathan Glazer
- Judith Godrèche
- Brice Gravelle
- Emmanuel Gras
- Zeno Graton
- Marco Greco
- José Luis Guerín
- Diane Guerrero
- Samir Guesmi
- Vincent Guilbert
- Alain Guiraudie
- German Gutierrez
- Naomi Foner Gyllenhaal
- Grimur Hákonarson
- Rebecca Hall
- Arthur Harari
- Misan Harriman
- Lena Headey
- Clotilde Hesme
- Hafsia Herzi
- Ted Hope
- Vanessa Hope
- Sandra Huller
- Fiorella Infascelli
- Mohamed Jabaly
- Annemarie Jacir
- Alma Jodorowsky
- Óskar Jónasson
- Elisabeth Jonniaux
- Valdimar Jóhannsson
- Rachel Leah Jones
- Þorsteinn Jónsson
- Gladys Joujou
- Radu Jude
- Ilker Kaleli
- Asif Kapadia
- Semih Kaplanoğlu
- Mathieu Kassovitz
- Aki Kaurismäki
- Jacques Kébadian
- Erwan Kepoa Falé
- Yannick Kergoat
- Sofian Khammes
- Michel Khleifi
- Shaka King
- Héléna Klotz
- Nicolas Klotz
- Wilma Labate
- Ariane Labed
- Mourad Laffitte
- Philippe Laïk
- Yórgos Lánthimos
- Alexis Langlois
- Nadav Lapid
- Luc Leclerc du Sablon
- Erwan Le Duc
- Radouan Leflahi
- Mike Leigh
- Blandine Lenoir
- Philippe Lespinasse
- Mica Levi
- Luigi Lo Cascio
- Elisabetta Lodoli
- Florence Loiret-Caille
- Stefano Lorenzi
- Boris Lojkine
- Fabiomassimo Lozzi
- Daniele Lucchetti
- Silvia Luzi
- Filippo Macelloni
- Guslagie Malanda
- David Mambouch
- Simone Manetti
- Andrea Manni
- Miriam Margolyes
- Narimane Mari
- Vincent Mariette
- Félix Maritaud
- Laïla Marrakchi
- Lucrecia Martel
- Mario Martone
- Alessandra Masi
- Valerio Mastandrea
- Patricia Mazuy
- Simon McBurney
- Mounia Meddour
- Sylvestre Meinzer
- Fernando Meirelles
- Kleber Mendonça Filho
- Nina Menkes
- Stéphane Mercurio
- Christian Carmosino Mereu
- Frédéric Mermoud
- Nina Meurisse
- Valerio Mieli
- Emmanuelle Millet
- Davide Minnella
- Avi Mograbi
- Indya Moore
- Mercedes Morán
- Laura Morante
- Gérard Mordillat
- Viggo Mortensen
- Anna Mouglalis
- Gabriele Muccino
- Peter Mullan
- Margherita Murolo
- Lino Musella
- Arab Nasser
- Tarzan Nasser
- Dalia Naous
- Nadine Naous
- Raphaël Neal
- Enza Negroni
- Susanna Nicchiarelli
- Cynthia Nixon
- Bruno Nuytten
- Andrea Occhipinti
- Michela Occhipinti
- Joshua Oppenheimer
- Luis Ortega
- Ruben Östlund
- Damien Ounouri
- Ferzan Ozpetek
- Rosa Palasciano
- Hlynur Pálmason
- Daphné Patakia
- Paul Pascot
- Raffaele Passerini
- Guy Pearce
- Elisabeth Perceval
- Antonin Peretjatko
- Nahuel Pérez Biscayart
- Aurélia Petit
- Ralitza Petrova
- Just Philippot
- Giuseppe Piccioni
- Caroline Poggi
- Laura Poitras
- Claire Pommet (Pomme)
- Franssou Prenant
- Frédérique Pressmann
- Vimala Pons
- Marco Simon Puccioni
- Katell Quillévéré
- Olivier Rabourdin
- Michèle Ray-Gavras
- Annick Redolfi
- Christophe Régin
- Jérémie Renier
- Yannick Renier
- Rémy Ricordeau
- Michele Riondino
- Yannick Rosset
- Cecilia Roth
- Mark Ruffalo
- Rúnar Rúnarsson
- Ira Sachs
- Zaho de Sagazan
- Ludivine Sagnier
- Céline Sallette
- Claudio Santamaria
- Susan Sarandon
- Stefano Sardo
- Stefania Sandrelli
- Aloïse Sauvage
- Greta Scarano
- Angela Schanelec
- Pierre Schoeller
- Niels Schneider
- Vassili Schneider
- Alessandro Scippa
- Amanda Seales
- Tracey Seaward
- Sarah Seené
- Guillaume Senez
- Léonor Serraille
- Alia Shawkat
- Mélanie Simon-Franza
- Eyal Sivan
- Giancarlo Soldi
- Paolo Sorrentino
- Massimo Spano
- Morgan Spector
- Laetitia Spigarelli
- Italo Spinelli
- Juliette Smadja
- Robyn Slovo
- Roger Stahl
- Teona Strugar Mitevska
- Laurent Sylvestre
- Gianluca Maria Tavarelli
- Natacha Thiéry
- Jean-Pierre Thorn
- Ásdís Thoroddsen
- Léa Todorov
- Maria Sole Tognazzi
- Melita Toscan du Plantier
- Claire Touzard
- Justine Triet
- Alessandro Trigona
- Jasmine Trinca
- Carice van Houten
- Pamela Varela
- Giuseppe Varlotta
- Indira Varma
- Anjana Vasan
- Sophie Verbeeck
- Giovanni Veronesi
- Paolo Virzì
- Cat Villiers
- Jonathan Vinel
- Nicolas Wadimoff
- Harriet Walter
- James Wilson
- Lambert Wilson
- Alex Winter
- Benedict Wong
- Jessica Woodworth
- Arieh Worthalter
- Maud Wyler
- Mohanad Yaqubi
- L. Rezan Yeşilbaş
- Sofiane Zermani
- Andrea Zuliani»
