Σημαντικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας και στα κριτήρια ένταξης του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ) ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με στόχο ένα πιο σύγχρονο, δίκαιο και στοχευμένο σύστημα ενίσχυσης για τα ευάλωτα νοικοκυριά. Το ΥΠΕΝ έχει ήδη δρομολογήσει τη διαδικασία ανασχεδιασμού, προχωρώντας στην πρόσληψη μελετητικού φορέα που θα καταθέσει συγκεκριμένες εισηγήσεις.
Σύμφωνα με το υπουργείο, η τελευταία αναθεώρηση του ΚΟΤ έγινε το 2018. Έκτοτε, η ελληνική οικονομία αλλά και το διεθνές περιβάλλον έχουν μεταβληθεί ριζικά, με την πανδημία και την ενεργειακή κρίση να επιβαρύνουν σημαντικά τα νοικοκυριά. Σε αυτό το πλαίσιο, κρίθηκε αναγκαία η προσαρμογή των κριτηρίων, των ορίων κατανάλωσης και των εκπτώσεων που παρέχονται.
Οι στόχοι του ανασχεδιασμού
Το ΥΠΕΝ θέτει τρεις βασικές κατευθύνσεις:
- Νέα, διαφανή και απλά κριτήρια ένταξης, ώστε να προσδιορίζονται με ακρίβεια τα νοικοκυριά που πραγματικά χρειάζονται στήριξη.
- Καθορισμός ρεαλιστικών ορίων κατανάλωσης, τα οποία θα διαφοροποιούνται ανάλογα με το μέγεθος της οικογένειας, την περιοχή κατοικίας και το είδος θέρμανσης, ώστε οι εκπτώσεις να αντανακλούν τις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες.
- Εκσυγχρονισμός της διαδικασίας συλλογής δεδομένων, με αυτόματες διασταυρώσεις από κρατικές πλατφόρμες, αντί της αποκλειστικής χρήσης στοιχείων από την τελευταία φορολογική δήλωση.
Η διαδικασία αναμόρφωσης του ΚΟΤ
Ο ανασχεδιασμός θα γίνει σε στάδια. Σε πρώτο επίπεδο, θα πραγματοποιηθεί εκτενής ανάλυση των οικονομικών δεδομένων των νοικοκυριών την περίοδο 2018-2023, με βάση τα στοιχεία της Έρευνας Οικογενειακού Προϋπολογισμού της ΕΛΣΤΑΤ. Θα εξεταστούν:
- διαθέσιμο εισόδημα,
- ενεργειακό κόστος,
- δαπάνες στέγασης (ενοίκια, δάνεια),
- λοιπές καταναλωτικές δαπάνες.
Στόχος είναι να διαμορφωθεί σαφής εικόνα για την εξέλιξη του κόστους ζωής και των ενεργειακών αναγκών, ώστε να αναπροσαρμοστούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια του ΚΟΤ.
Επανεξέταση της κατανάλωσης ρεύματος
Στο επόμενο στάδιο, θα αναλυθούν λεπτομερώς τα στοιχεία κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας των νοικοκυριών μεταξύ 2018 και 2023. Με βάση αυτά:
- θα καθοριστούν εύλογα ετήσια όρια κατανάλωσης για διαφορετικούς τύπους νοικοκυριών,
- θα δημιουργηθούν μηνιαία προφίλ κατανάλωσης, ώστε η ενίσχυση να είναι πιο στοχευμένη και να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες.
Η μηνιαία διαφοροποίηση θα στηριχθεί σε στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, όπου αυτά είναι διαθέσιμα, ή σε ειδική εμπειρική μεθοδολογία που θα λαμβάνει υπόψη τις βαθμοημέρες θέρμανσης και ψύξης κάθε περιφέρειας.
Πού στοχεύει το νέο ΚΟΤ
Με τις αλλαγές, το υπουργείο επιδιώκει:
- ενίσχυση των πραγματικά ευάλωτων νοικοκυριών,
- πιο δίκαιη κατανομή των εκπτώσεων,
- προστασία των καταναλωτών σε μια περίοδο αυξημένου ενεργειακού κόστους,
- περιορισμό στρεβλώσεων που παρατηρούνται στο υφιστάμενο σύστημα.
Το νέο πλαίσιο αναμένεται να δώσει μια πιο ρεαλιστική και σύγχρονη μορφή στο κοινωνικό τιμολόγιο, ανταποκρινόμενο στις ενεργειακές και οικονομικές προκλήσεις της εποχής.
