Το επίδομα γέννησης του ΟΠΕΚΑ αποτελεί ένα εγχείρημα στήριξης της ελληνικής οικογένειας και βασικό εργαλείο στην προσπάθεια να ανακοπεί η δημογραφική κάμψη που αντιμετωπίζει η χώρα και θεσπίστηκε από την 1η Ιανουαρίου 2020.
Το ύψος του επιδόματος προσαρμόζεται πλέον ανάλογα με τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων της οικογένειας – όπως αυτός διαμορφώνεται μετά τη γέννηση του νέου παιδιού – ενισχύοντας ακόμα περισσότερο τις πολύτεκνες και τρίτεκνες οικογένειες.
Τα ποσά
Αναλυτικά τα ποσά του επιδόματος διαμορφώνονται ως εξής:
- Για οικογένειες με 1 τέκνο: 2.400 ευρώ
- Με 2 τέκνα: 2.700 ευρώ
- Με 3 τέκνα: 3.000 ευρώ
- Και για οικογένειες με 4 ή περισσότερα τέκνα: 3.500 ευρώ
Συνολικά η ενίσχυση καταβάλλεται σε δύο ισόποσες δόσεις. Η πρώτη δόση χορηγείται τον επόμενο μήνα από τη γέννηση του παιδιού, εφόσον η αίτηση υποβληθεί και εγκριθεί μέσα στον μήνα της γέννησης και η δεύτερη δόση πέντε μήνες μετά από τον μήνα γέννησης του παιδιού.
Πώς γίνεται η αίτηση
Όταν ο πολίτης υποβάλλει μόνος του την αίτηση, ενημερώνεται από την εφαρμογή Επιδόματος Γέννησης Τέκνου του ΟΠΕΚΑ, που λειτουργεί η ΗΔΙΚΑ Α.Ε. για το συγκεκριμένο λόγο, για τον οποίο η αίτησή του παραμένει εκκρεμής, παραπέμπεται δε με ρητή υπόδειξη μέσω της ανωτέρω εφαρμογής σε Κέντρο Κοινότητας ή Δήμο της επιλογής του για τη διεκπεραίωση της αίτησής του, η οποία προϋποθέτει την υποβολή δικαιολογητικών για την τεκμηρίωση της συνδρομής των απαιτούμενων προϋποθέσεων χορήγησης του επιδόματος.
Όταν η αίτηση έχει υποβληθεί στο Υποσύστημα του Πληροφοριακού Συστήματος του Μητρώου Πολιτών για τη δήλωση γέννησης του παιδιού, ο αιτών, μέσω μηνύματος στον αριθμό κινητού τηλεφώνου (sms) ή και μέσω ηλεκτρονικής επιστολής στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email), τα οποία έχει δηλώσει με την ανωτέρω δήλωση γέννησης, καλείται να εισέλθει στην εφαρμογή Επιδόματος Γέννησης Τέκνου του ΟΠΕΚΑ, προκειμένου να ενημερωθεί για την κατά το προηγούμενο εδάφιο εξέλιξη της αίτησης του.
Τα απαραίτητα δικαιολογητικά
Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά υποβάλλονται σε έγχαρτη μορφή (μέχρι την υλοποίηση της ηλεκτρονικής υποβολής τους) μέσω εξουσιοδοτημένων χρηστών των Κέντρων Κοινότητας ή των Δήμων.
Ο ενδιαφερόμενος οφείλει, και στις δύο ανωτέρω περιπτώσεις και εντός προθεσμίας δύο μηνών από την κατά τα ανωτέρω ενημέρωσή του, να υποβάλλει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά μέσω εξουσιοδοτημένου χρήστη Κέντρου Κοινότητας ή των Δήμων.
Οι αιτούντες θα πρέπει να προσκομίσουν:
- Ληξιαρχική πράξη γέννησης του παιδιού, για το οποίο θα χορηγηθεί το επίδομα γέννησης.
- Δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1) και πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος (Εκκαθαριστικό) φορολογικού έτους 2022 ή του 2023 εφόσον υποβληθεί.
- Φωτοαντίγραφο Δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας ή Διαβατηρίου.
- Πρόσφατη βεβαίωση ή πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης. Οι πολίτες κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχουν οικογενειακή μερίδα στην Ελλάδα, υποβάλλουν δημόσιο έγγραφο που να αποδεικνύει την οικογενειακή τους κατάσταση ή επικυρωμένο φωτοαντίγραφο της πράξης συμφώνου συμβίωσης στην αντίστοιχη περίπτωση.
- Ειδικό Δελτίο Ταυτότητας Ομογενούς (Ε.Δ.Τ.Ο.)(για ομογενείς αλλοδαπούς).
- Βεβαίωση εγγραφής πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή έγγραφο πιστοποίησης μόνιμης διαμονής (για δικαιούχους που είναι πολίτες κράτους – μέλους της Ε.Ε.).
- Άδεια διαμονής(για δικαιούχους που είναι πολίτες τρίτου κράτους).
- Φωτοτυπία βιβλιαρίου τραπεζικού λογαριασμού με εμφανή τον IBANκαι δικαιούχο ή συνδικαιούχο την/τον αιτούσα/αιτούντα.
Ειδικές περιπτώσεις:
- Δικαστική απόφαση ή διαταγή ανάθεσης επιμέλειας τέκνου(σε περίπτωση που η επιμέλεια του τέκνου έχει ρυθμιστεί δικαστικά).
- Δικαστική απόφαση ή διαταγή ανάθεσης επιτροπείας(σε περίπτωση που η επιτροπεία του παιδιού έχει ανατεθεί σε φυσικό πρόσωπο).
- Συμβολαιογραφική πράξη αναγνώρισης τέκνου(σε περίπτωση αναγνώρισης τέκνου).
- Ληξιαρχική πράξη θανάτου της μητέρας(σε περίπτωση που η μητέρα έχει αποβιώσει).
Ερωτήσεις και απαντήσεις
Ακολουθούν 17 συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις για τη χορήγηση του επιδόματος γέννησης:
1. Μπορώ να είμαι δικαιούχος του επιδόματος;
Ναι, αν είστε μητέρα και δεν έχετε χάσει την επιμέλεια του παιδιού.
2. Ποιος υποβάλλει την αίτηση για το επίδομα γέννησης;
Η μητέρα του παιδιού.
3. Πότε υποβάλλεται η αίτηση για το επίδομα γέννησης;
Η αίτηση υποβάλλεται εντός προθεσμίας τριών μηνών από τη γέννηση του παιδιού. Ειδικά για παιδιά που γεννήθηκαν από 1-1-2020 μέχρι 18-2-2020 η αίτηση υποβάλλεται εντός τριών μηνών από την 18-2-2020.
4. Πού υποβάλλεται η αίτηση για το επίδομα γέννησης;
Η αίτηση υποβάλλεται:
- στην εφαρμογή Επιδόματος Γέννησης Τέκνου του ΟΠΕΚΑ, που λειτουργεί η ΗΔΙΚΑ Α.Ε.
- ή στο Υποσύστημα του Πληροφοριακού Συστήματος του Μητρώου Πολιτών για τη δήλωση γέννησης του παιδιού εφόσον η γέννηση λάβει χώρα σε μαιευτήριο, δημόσιο ή ιδιωτικό, ή και σε μαιευτικές κλινικές/τμήματα νοσοκομείων (θα είναι διαθέσιμο σε μεταγενέστερο χρόνο).
5. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για τα χορήγηση του επιδόματος γέννησης;
Το παιδί να έχει γεννηθεί εν ζωή στην Ελλάδα από 1-1-2020, το ισοδύναμο οικογενειακό εισόδημα να μην υπερβαίνει ετησίως το ποσό των 40.000,00 ευρώ, η μητέρα του παιδιού ή το πρόσωπο που έχει την επιμέλεια του να μένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα και να έχει την ιδιότητα του Έλληνα πολίτη ή του ομογενούς αλλοδαπού ή του Ευρωπαίου πολίτη ή του πολίτη κράτους του ΕΟΧ ή πολίτη τρίτης χώρας που διαμένει στην Ελλάδα συνεχώς από το 2012 και εντεύθεν, καθώς και να υποβληθεί αίτηση για τη χορήγηση του εντός τριμήνου από τη γέννηση. Από το έτος 2024 και εντεύθεν, ο πολίτης τρίτης χώρας απαιτείται να διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα τα τελευταία 12 χρόνια.
6. Πως αποδεικνύεται η μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα;
Από την υποβολή δήλωση φορολογίας εισοδήματος- Ε1 του δικαιούχου για το προηγούμενο της γέννησης φορολογικό έτος και την σχετικώς εκδοθείσα Πράξη Διοικητικού/Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου, εκτός εάν κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση του επιδόματος προκύπτει από τα στοιχεία του Φορολογικού Μητρώου του αιτούντος μεταγενέστερη της ανωτέρω δήλωσης φορολογίας εισοδήματος μεταβολή της κατοικίας του.
7. Πώς αποδεικνύεται ότι πληρείται το εισοδηματικό κριτήριο;
Από την υποβολή δήλωση φορολογίας εισοδήματος- Ε1 του δικαιούχου για το προηγούμενο της γέννησης φορολογικό έτος και τη σχετικώς εκδοθείσα Πράξη Διοικητικού/Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου.
8. Για το φορολογικό έτος 2018 δεν υπέβαλα δήλωση φορολογίας γιατί δεν ήμουν υπόχρεος υποβολής, δικαιούμαι το επίδομα γέννησης;
Για τις γεννήσεις ως προς τις οποίες ελέγχεται η δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2018, οι δικαιούχοι, οι οποίοι δεν είχαν υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας του εισοδήματός τους για το ανωτέρω φορολογικό έτος, δύνανται από 18-2-2020 και μέχρι την υποβολή της αίτησης για τη χορήγηση του επιδόματος, να υποβάλουν δήλωση φορολογίας του εισοδήματός τους για το φορολογικό έτος 2018.
9. Πώς αποδεικνύεται η μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα πολίτη τρίτης χώρας για τη χορήγηση του επιδόματος γέννησης;
Από την υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος των δικαιούχων ή των συζύγων τους καθ’ έκαστο φορολογικό έτος ή, εφόσον οι ίδιοι δεν ήταν υπόχρεο φορολογικής δήλωσης, από τη φορολογική δήλωση, στην οποία εμφανίζονται ως εξαρτώμενα μέλη.
10. Διαμένω νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα από το 2012 μέχρι σήμερα αλλά δεν έχω υποβάλει φορολογική δήλωση όλα τα χρόνια, μπορώ να υποβάλλω εκπρόθεσμες τώρα;
Όχι. Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος -Ε1 πρέπει να έχει υποβληθεί κατά τη διάρκεια του έτους, εντός του οποίου τασσόταν η προθεσμία για την υποβολή της και όχι μεταγενέστερα.
11. Είμαι πολίτης τρίτης χώρας αλλά δεν διαμένω νόμιμα και μόνιμα συνεχώς από το 2012 μέχρι σήμερα. Ο πατέρας του παιδιού είναι Έλληνας και διαμένει νόμιμα και μόνιμα, δικαιούμαι το επίδομα γέννησης;
Ναι, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις.
12. Είμαι πολίτης τρίτης χώρας αλλά δεν διαμένω νόμιμα και μόνιμα συνεχώς από το 2012 μέχρι σήμερα. Ο πατέρας του παιδιού είναι πολίτης τρίτης χώρας και διαμένει νόμιμα και μόνιμα συνεχώς από το 2012, δικαιούμαι το επίδομα γέννησης;
Ναι, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις.
13. Η τρίμηνη προθεσμία για την υποβολή της αίτησης για τη χορήγηση του επιδόματος γέννησης λήγει και η υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος Ε1 του προηγούμενου της γέννησης φορολογικού έτους δεν είναι δυνατή, τι γίνεται στη περίπτωση αυτή;
Στην περίπτωση αυτή ελέγχεται η δήλωση φορολογίας εισοδήματος Ε1 και βάσει της δήλωσης αυτής εκδοθείσα Πράξη Διοικητικού/Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου εισοδήματος του φορολογικού έτους που προηγείται του προηγούμενου της γέννησης του παιδιού φορολογικού έτους.
14. Το επίδομα γέννησης παιδιού κατάσχεται;
Δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη (άρθρο 10 ν. 4659/2020 ΦΕΚ 21Α’)
15. Σε περίπτωση θανάτου της μητέρας ή εκ μέρους της υπαίτιας εγκατάλειψης του παιδιού ποιος δικαιούται το επίδομα;
Το επίδομα χορηγείται στον πατέρα του παιδιού, εφόσον διαμένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα, ασκεί την επιμέλεια του και υποβάλει αίτηση για τη χορήγηση του. Σε κάθε περίπτωση το επίδομα καταβάλλεται στον διαμένοντα νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα εφόσον ασκεί την επιμέλεια του παιδιού.
16. Η μητέρα απεβίωσε μετά την έγκριση της αίτησης της, και το επίδομα δεν καταβλήθηκε σε αυτήν, όσο ήταν εν ζωή. Ποιος είναι ο δικαιούχος πλέον και ποια διαδικασία ακολουθείται;
Το επίδομα χορηγείται στον πατέρα του παιδιού, εφόσον διαμένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα και ασκεί την επιμέλεια του. Σε κάθε περίπτωση το επίδομα καταβάλλεται στον διαμένοντα νόμιμα και μόνιμα εφόσον ασκεί την επιμέλεια του παιδιού. Ως προς τη διαδικασία, ο ασκών την επιμέλεια υποβάλλει ΙΒΑΝ τραπεζικού λογαριασμού στον οποίο πρέπει να είναι δικαιούχος ή συνδικαιούχος.
17. Υπέβαλα την αίτηση για τη χορήγηση του επιδόματος παιδιού και ενημερώθηκα ότι η αίτηση μου παραμένει σε εκκρεμότητα. Τι πρέπει να κάνω;
Στην περίπτωση αυτή απαιτείται να προσκομίσετε σε Κέντρο Κοινότητας της επιλογής σας εντός 2 μηνών από την ενημέρωση που λάβατε, τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την τεκμηρίωση των προϋποθέσεων για τη χορήγηση του επιδόματος.
