Στα βιβλιοπωλεία βρίσκεται από σήμερα το νέο, ογκώδες βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα με τίτλο «Ιθάκη», ένα έργο 762 σελίδων που ήδη προκαλεί έντονο πολιτικό διάλογο, τόσο για τις αποκαλύψεις όσο και για την αποτίμηση μιας κρίσιμης δεκαετίας για την ελληνική πολιτική σκηνή.
Το βιβλίο καλύπτει όλη την πορεία του από το 2015 έως το 2024: τη διαπραγμάτευση του πρώτου εξαμήνου, την πρωθυπουργική του θητεία, τη μετέπειτα παρουσία στην αξιωματική αντιπολίτευση και την τελική του αποχώρηση από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Ο πρώην πρωθυπουργός καταγράφει την προσωπική του οπτική για πρόσωπα και γεγονότα που διαμόρφωσαν μια εποχή και καθόρισαν πολιτικούς συσχετισμούς.
Η συνεργασία με τον Γιάνη Βαρουφάκη
Ένα από τα πιο συζητημένα κεφάλαια αφορά τον Γιάνη Βαρουφάκη και την κρίσιμη περίοδο του 2015. Ο Τσίπρας παραδέχεται λάθη και περιγράφει την πορεία της συνεργασίας τους:
«Πολύ γρήγορα ο Βαρουφάκης από “asset” μετατράπηκε σε αρνητικό πρωταγωνιστή. Που δεν τον άντεχαν στο Eurogroup όχι μόνο οι απέναντι, αλλά ούτε οι πιθανοί μας σύμμαχοι, ακόμα και οι ίδιοι του οι συνεργάτες».
Παραθέτει μάλιστα μια χαρακτηριστική φράση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη: «Παιδί μου, καλά τα πας, αλλά πρέπει να ξέρεις ότι καμία Κυβέρνηση δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς Υπουργό Οικονομικών. Χρειάζεσαι έναν κανονικό Υπουργό Οικονομικών».
Η αφορμή για το οριστικό ρήγμα, όπως τονίζει, ήταν το πολύκροτο εξώφυλλο στο Paris Match: «Η φωτογραφία που προκάλεσε τις πιο έντονες αντιδράσεις ήταν εκείνη με τον Γιάνη και τη Δανάη μπροστά σε ένα τραπέζι στρωμένο με ψάρια και θαλασσινά και με φόντο την Ακρόπολη».
Δημοψήφισμα
«Παρά τον σκεπτικισμό που επικράτησε, όλοι έδειξαν να συμφωνούν, με εξαίρεση τον Χουλιαράκη που εξέφρασε τη διαφωνία του. (...) Ο δεύτερος που διαφώνησε ήταν ο Σταθάκης, θεωρώντας πως το Δημοψήφισμα ήταν κενό περιεχομένου. Ο Γιώργος πρότεινε να προσφύγουμε σε πρόωρες εκλογές, χωρίς όμως να έχει και εκείνος ξεκάθαρο στο μυαλό του με ποιο πρόγραμμα θα πηγαίναμε αφού είχαμε αρνηθεί την πρόταση των Θεσμών".
Νόμος Κατρούγκαλου- Μεσαία Τάξη
«Αναμφίβολα, ο νόμος Κατρούγκαλου, που προκάλεσε αντιδράσεις, ιδίως στα μεσαία στρώματα, δεν ήταν χωρίς ατέλειες ή υπερβολές. Σε κάποιες περιπτώσεις επαγγελματιών, οι εισφορές που προέκυψαν βάσει του νέου τρόπου υπολογισμού ήταν δυσανάλογες και οικονομικά εξαιρετικά επώδυνες και άδικες".
Οι αντιδράσεις «ήταν μια έκφραση βαθύτερης κοινωνικής δυσφορίας, που αποτέλεσε τομή στη διαμόρφωση μιας νέας κοινωνικοπολιτικής δυναμικής. Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, που είχε στηριχθεί σε ένα πολυσυλλεκτικό προοδευτικό ακροατήριο, φάνηκε τότε να χάνει την επαφή με σημαντικά τμήματα της μορφωμένης επαγγελματικής Μεσαίας τάξης».
«Στην προσπάθειά μας να υπερασπιστούμε μέσα σε συνθήκες λιτότητας τους πιο αδύναμους, τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, υποχρεωτικά μετατοπίσαμε ένα μέρος των βαρών στα μεσαία στρώματα».
Πολάκης και εσωκομματικές εντάσεις
Μεγάλο μέρος του βιβλίου καταγράφει τις εσωτερικές κρίσεις: «Πριν προλάβει όμως να καταλαγιάσει το θέμα Παππά, στις 26 Φεβρουαρίου, έκανε ένα ακόμα “θαύμα” ο Πολάκης…».
Ο Τσίπρας περιγράφει τις αντιδράσεις στο κόμμα μετά την ανάρτηση που στοχοποιούσε δικαστικούς και δημοσιογράφους και τις επιπτώσεις που είχε αυτή.
Η δύσκολη σχέση με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου
Η επιλογή του για την προεδρία της Βουλής χαρακτηρίζεται ως ένα από τα λάθη της περιόδου: «Η διαχείρισή της ήταν από τις πλέον επώδυνες εμπειρίες εκείνης της περιόδου», γράφει για τη Ζωή Κωνσταντοπούλου.
Αναφέρεται επίσης στη στάση της κατά την ψήφιση του τρίτου μνημονίου: «Είχα ήδη μετανιώσει για την πρόταση που της είχα απευθύνει». Φτάνοντας μέχρι την εκτίμησή του ότι: «Η πολιτική και η Αριστερά μαγνητίζουν τους νάρκισσους όπως το φως τα έντομα».
Τα παρασκήνια της συγκυβέρνησης με τον Πάνο Καμμένο
Ο Τσίπρας μεταφέρει αυτούσιο τον διάλογό του με τον Πάνο Καμμένο κατά τη συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ: «Εγώ θέλω το Υπουργείο Άμυνας… Εσύ θα είσαι ο Άρης Βελουχιώτης και εγώ ο Ναπολέων Ζέρβας», ανέφερε ο Καμένος.
Η απάντηση του Τσίπρα: «Ηρέμησε Πάνο! … Σκέφτομαι, λοιπόν, να προτείνω και στον Θεοδωράκη να συμμετάσχει στην Κυβέρνηση».
Για να λάβει την αποστομωτική απάντηση: «Μην τον φέρεις αυτόν. Θα μας διαλύσει, θα τα δίνει όλα στους έξω».
Απειρία στελεχών και πρώτες κρίσεις
Στις πρώτες μέρες της κυβέρνησης σημειώνει: ««Το πιο σοβαρό, όμως πρόβλημα δεν ήταν η ενδυμασία, αλλά οι δηλώσεις τους πριν και μετά την ορκωμοσία. Μέχρι να προσέλθουν στο Υπουργικό Συμβούλιο, ορισμένοι πρέπει να είχαν ανεβάσει ο καθένας τους από μια μονάδα τουλάχιστον τα spreads των ελληνικών ομολόγων. Ο ένας κοινωνικοποιούσε υπηρεσίες, ο άλλος προσλάμβανε απολυμένους, ο τρίτος έδιωχνε τους Κινέζους από τον Πειραιά. Επικρατούσε η αισιοδοξία της βούλησης και απουσίαζε η απαισιοδοξία της νόησης».
Η συνάντηση με τον Πούτιν
Από το βιβλίο του δεν έλειψε και η συνάντηση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μόσχα την περίοδο της διαπραγμάτευσης και την σκληρή απάντηση του Ρώσου προέδρου στο αίτημα να αγοράσει η Ρωσία έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου 200-300 εκατομμύρια.
«Η απάντησή του ήταν όχι απλώς ειλικρινής, αλλά θα έλεγα ωμή. Θα προτιμούσε, μου είπε, εκείνα τα χρήματα που ζητήσαμε να τα έδινε σε ένα ορφανοτροφείο γιατί αν τα έδινε στην Ελλάδα θα ήταν σαν να τα πετούσε σε έναν σκουπιδοντενεκέ».
Το κεφάλαιο Κασσελάκης
Ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είναι απολύτως σαφής: «Ήταν ένα Πρόεδρος απολύτως ανάρμοστος για το κόμμα του. Ένας πολύ φιλόδοξος άνθρωπος, που δεν είχε όμως καμία γνώση του κομματικού περιβάλλοντος, ούτε και της ελληνικής πραγματικότητας. Είχε μεγαλώσει στις ΗΠΑ. Δεν γνώριζε ούτε τα βασικά της ελληνικής πολιτικής σκηνής, ούτε τα βασικά της σύγχρονης ελληνικής Πολιτικής Ιστορίας».
Η παραίτηση και το παρασκήνιο Αχτσιόγλου - Χαρίτση
Για την πρότασή του στην Έφη Αχτσιόγλου: «Μόνο η δική σου υποψηφιότητα μπορεί να βρει ευρύτερη αποδοχή». Η άρνησή της, σύμφωνα με τον Τσίπρα, είχε πολιτικά κίνητρα: «Αποδείχτηκε ότι υποτίμησε την κατάσταση και την σημασία της δικής μου στήριξης».
Ο Χαρίτσης επίσης αρνήθηκε: «Στο άκουσμα της απόφασης μου να φύγω… σκοτείνιασε».
Το κεφάλαιο Λαφαζάνης και οι εντάσεις του 2015
Ο πρώην πρωθυπουργός δεν κρύβει την κριτική του: «Για μερικούς συντρόφους μου είχα πάντα την απορία αν αντιλαμβάνονταν έστω και στοιχειωδώς την κατάσταση. Ο Λαφαζάνης ήταν ένας από αυτούς».
Η κρίσιμη στιγμή έρχεται λίγο πριν την προκήρυξη του δημοψηφίσματος, στο υπουργικό συμβούλιο, όταν ο Λαφαζάνης εισηγείται έλεγχο των «βασικών κρίκων του κράτους» και μετάβαση σε εθνικό νόμισμα.
Τσακαλώτος και εσωκομματικές τάσεις
Ο Τσίπρας σχολιάζει την απουσία του Τσακαλώτου από την περίφημη εκδήλωση στο Ζάππειο για την ελάφρυνση του χρέους: «Άβυσσος η ψυχή των ανθρώπων». Αναλύει επίσης τη σύγκρουση μεταξύ «Ομπρέλας» και της τάσης Πολάκη - Παππά: «Μια σύγκριση του Πολάκη με τον Τσακαλώτο μπορεί ίσως να αποδώσει καλύτερα αυτή τη διαφορά ύφους και κουλτούρας».
Ο Παππάς και οι τηλεοπτικές άδειες
Ο Τσίπρας παίρνει μεν ευθύνη, αλλά σημειώνει: «Εκ των υστέρων, εκτιμώ ότι έπρεπε τότε να του ζητήσω… να αποσύρει ο ίδιος την υποψηφιότητά του. αυτό, γιατί είχε επιδείξει σε όλη αυτή τη διαδικασία απαράδεκτη επιπολαιότητα».
