Σε συμφωνία κατέληξαν χθες κυβέρνηση, υπουργείο Εργασίας και κοινωνικοί εταίροι για την επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, με την υπουργό Νίκη Κεραμέως να τη χαρακτηρίζει «ιστορική», που βάζει τέλος στους μνημονιακούς περιορισμούς από το 2012. Η Κοινωνική Συμφωνία στοχεύει στην ενίσχυση της κάλυψης των εργαζομένων από συλλογικές ρυθμίσεις, στη σταθεροποίηση του εργασιακού πλαισίου και στη διευκόλυνση της επέκτασης των ΣΣΕ, με πλήρη επιστροφή της μετενέργειας και ταχύτερους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών στον ΟΜΕΔ.
Ωστόσο, τα κόμματα της αντιπολίτευσης εμφανίζονται ιδιαίτερα επικριτικά, με κεντρικό σημείο αντιπαράθεσης τη μη επαναφορά της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία. Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση «παραδέχεται την αποτυχία της» και τονίζει ότι χωρίς δικαίωμα μονομερούς προσφυγής, οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να εξαναγκάσουν τους εργοδότες να υπογράψουν κλαδικές συμβάσεις, ενώ διατηρούνται οι εξαιρέσεις που επιτρέπουν λιγότερο ευνοϊκές επιχειρησιακές ρυθμίσεις. Επίσης, κατηγορεί την κυβέρνηση ότι αφήνει ανέγγιχτο το μοντέλο καθορισμού του κατώτατου μισθού μέσω κυβερνητικών αποφάσεων και όχι μέσω της Εθνικής Γενικής ΣΣΕ.
Σε πιο επιθετικό τόνο, το ΚΚΕ κάνει λόγο για «πανηγύρια περί ιστορικής συμφωνίας» που αποκρύπτουν ότι το πλαίσιο των μνημονιακών νόμων, συμπεριλαμβανομένου του περιορισμού της διαιτησίας, παραμένει άθικτο. Το κόμμα υποστηρίζει ότι οι διαδικασίες πίσω από κλειστές πόρτες συντηρούν το «μοντέλο μισθών πείνας» και ότι η «επιτάχυνση» στον ΟΜΕΔ δεν αλλάζει το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να προσφύγουν μονομερώς για να επιβάλουν συλλογική διαπραγμάτευση.
Από την πλευρά του, το ΠΑΣΟΚ σημειώνει ότι η επαναφορά των ΣΣΕ «άργησε αλλά ήρθε», υπενθυμίζοντας πως επί χρόνια η κυβέρνηση απέρριπτε τη μετενέργεια και την ενίσχυση της επεκτασιμότητας. Αν και χαρακτηρίζει θετικές κάποιες ρυθμίσεις, επιμένει ότι χωρίς επαναφορά της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία και χωρίς αναβάθμιση του ΟΜΕΔ, η αγορά εργασίας παραμένει απορρυθμισμένη.
Αντίστοιχα, η Νέα Αριστερά μιλά για «ιστορικό ψέμα», τονίζοντας ότι η κατάργηση της μονομερούς προσφυγής αποτελεί τον βασικό λόγο που οι ΣΣΕ «παραμένουν ουσιαστικά νεκρές».
ΣΥΡΙΖΑ: Πολύ λίγα, πολύ αργά για τους εργαζόμενους
«Πολύ λίγα, πολύ αργά για τους εργαζόμενους που φτωχοποιούνται συνεχώς εδώ και έξι χρόνια διακυβέρνησης Μητσοτάκη», σχολιάζει ο τομεάρχης Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης του ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ για τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης και κοινωνικών εταίρων για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται πως «την ώρα που η Ευρώπη θέτει ως στόχο την κάλυψη κατά 80% των εργαζομένων από ΣΣΕ, η χώρα μας βρίσκεται μόνο στο 24%. πρώτη φορά αυτή η Κυβέρνηση αποδέχεται την θεσμική αποτυχία της να υπερασπιστεί και να ενισχύσει τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Και αυτό βαραίνει την Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, που εδώ και 6 χρόνια δεν κάνει τίποτα άλλο, παρά να ακυρώνει εργασιακά δικαιώματα, να φέρνει 13ωρο, 10ωρο, 6ημερη εργασία και να προωθεί τις ατομικές συμβάσεις».
Στο σχόλιό του ο τομεάρχης σημειώνει πως «μετά τα αλλεπάλληλα ψέματα που έχουμε ακούσει από τους εκάστοτε υπουργούς Εργασίας σχετικά με το δήθεν “ειδυλλιακό” εργασιακό ελληνικό τοπίο, και μετά τις συνεχείς πιέσεις των συνδικαλιστικών φορέων και της αντιπολίτευσης, σήμερα η υπουργός αποφάσισε να ψελλίσει επιτέλους κάτι για τις Συλλογικές Συμβάσεις και την αναγκαιότητα της στήριξης των Συλλογικών Διαπραγματεύσεων. Μετά από έξι χρόνια, επιτέλους ομολόγησε ότι οι ΣΣΕ βελτιώνουν τον μέσο μισθό, όταν ήδη η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση των χωρών της ΕΕ αναφορικά με το ύψος του».
«Περιμένουμε ακόμη να μας πει η υπουργός:
- Τι θα γίνει με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, που ουσιαστικά αυτή διασφαλίζει τις πραγματικές και άμεσες αυξήσεις στον κατώτατο μισθό; Θα συνεχίσει την νεοφιλελεύθερη κυβερνητική εμμονή, οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό να είναι προϊόν αλγορίθμων και μαθηματικών εξισώσεων, όπως προβλέπεται με τον πρόσφατο Νόμο; Θα συνεχίσει να επιμένει στην απόλυτη εμπλοκή της Κυβέρνησης για το αν θα αυξηθεί ή όχι ο μισθός, χωρίς την συμμετοχή των Συλλογικών Φορέων και χωρίς να δίνεται η πρωτοβουλία στους κοινωνικούς εταίρους, για την καλυτέρευση των εργασιακών συνθηκών;
- Με τα μέτρα που ανακοινώθηκαν, πώς προστατεύεται η αυτονομία των Ομοσπονδιών, ανά κλάδο επιχειρήσεων;
- Γιατί ακόμη και τώρα, που η χώρα είναι εκτός Μνημονίων, η Κυβέρνηση παρουσιάζεται τόσο άτολμη στα ζητήματα της μετενέργειας και για την μονομερή προσφυγή στην διαιτησία (ΟΜΕΔ); Γιατί επιμένει στην ίδια τακτική αποδυνάμωσης της θεσμικής ισχύος των ΣΣΕ;
- Ο Έλληνας εργαζόμενος σήμερα βρίσκεται ήδη στο φάσμα της φτωχοποίησης. Η πτώση των εισοδημάτων στην χώρα μας είναι τραγική, καταγράφοντας ευρωπαϊκό ρεκόρ. Οι όποιες αυξήσεις διαφημίζει η Κυβέρνηση, δεν φτάνουν καν στην τσέπη του εργαζόμενου, αφού απορροφούνται άμεσα από την ακρίβεια και την κατακόρυφη αύξηση του κόστους ζωής.
Όποια επικοινωνιακή τακτική και αν ακολουθήσει το Υπουργείο, τίποτα δεν μπορεί να κρύψει ότι αυτή η Κυβέρνηση δεν νοιάζεται ούτε για το πως ο εργαζόμενος θα βγάλει τον μήνα του με αξιοπρέπεια, ούτε για την προστασία των εργασιακών συνθηκών του. Σε μια αγορά εργασίας που έχει γίνει ζούγκλα για τους περισσότερους εργαζόμενους, όσα ακούσαμε σήμερα δεν πείθουν κανέναν. Μόνος δρόμος, να καταργηθούν τώρα όλοι οι αντεργατικοί Νόμοι της ΝΔ και να ενισχυθούν οι ελεύθερες Συλλογικές Διαπραγματεύσεις».
ΠΑΣΟΚ: Καλώς την και ας άργησε
Το ΠΑΣΟΚ με αιχμηρή του τοποθέτηση τόνισε: Η κυβέρνηση παρουσίασε ένα σχέδιο κοινωνικής συμφωνίας μεταξύ των εταίρων για τη στήριξη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Καλώς την και ας άργησε.
Όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης , ακριβώς ένα χρόνο πριν, στις 27 Νοεμβρίου 2024 άνοιξε τον διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους, η κυβέρνηση τον χλεύασε λέγοντας πως οι συλλογικές διαπραγματεύσεις ανήκουν στο παρελθόν. Επί ημερών της μόλις ένας στους πέντε εργαζόμενους στη χώρα καλύπτεται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Η, δε, αποστροφή του Πρωθυπουργού ότι «είναι εντυπωσιακό ότι η συμφωνία για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας έγινε από κεντροδεξιά κυβέρνηση», προκαλεί θυμηδία.
Ποιος υποχρέωσε την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας να θεσπίσει τον ν. 4635/2019 και να απενεργοποιήσει το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία; Ποιος την εμπόδισε να επαναφέρει νωρίτερα τη μετενέργεια και να στηρίξει την επεκτασιμότητα, όπως επίμονα ζητούσε το ΠΑΣΟΚ;
Κύριε Πρωθυπουργέ, αυτό που είναι εντυπωσιακό, είναι πως επί των ημερών σας η χώρα έσπασε κάθε αρνητικό ρεκόρ στο ποσοστό εργαζομένων που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις. Όπως εντυπωσιακή είναι και η επίθεση που εξαπολύσατε στον κόσμο της εργασίας.
Επενδύσατε συνειδητά σε ένα νεοφιλελεύθερο μοντέλο χαμηλής παραγωγικότητας και φτηνής απασχόλησης, διευρύνοντας την εργασιακή ανασφάλεια, όπου:
- οι εργαζόμενοι δουλεύουν περισσότερο από όλους τους άλλους Ευρωπαίους αλλά η αγοραστική τους δύναμη είναι προτελευταία στην Ευρώπη,
- το μερίδιο των μισθών είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ, ενώ το μερίδιο των κερδών το τρίτο υψηλότερο.
Σε κάθε περίπτωση είναι θετικό ότι η κυβέρνηση υπό την πίεση της αντιπολίτευσης, της κοινωνίας και των ευρωπαϊκών κανόνων και οδηγιών, αναγκάστηκε να μεταβάλλει άποψη. Η εν μέρει αποδοχή των προτάσεων του ΠΑΣΟΚ, που καταθέσαμε από το βήμα της ΔΕΘ, για επαναφορά της μετενέργειας και της επεκτασιμότητας, είναι ένα θετικό γεγονός . Όπως επίσης και η χορήγηση της δυνατότητας η ΓΣΕΕ να συνάπτει ή να συνυπογράφει κλαδικές συμβάσεις επικουρικά. Χρειάζονται όμως ακόμα πολλά να γίνουν με πρώτο και κύριο την ουσιαστική αναμόρφωση του ΟΜΕΔ, την επαναφορά της δυνατότητας μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία και βέβαια την επαναφορά του καθορισμού του κατώτατου μισθού στους κοινωνικούς εταίρους.
Χρειάζεται άμεση παρέμβαση για να βγούμε από το σημερινό σκηνικό κατάρρευσης των συλλογικών συμβάσεων. Για να δώσουμε ξανά στη χώρα αναπτυξιακή προοπτική με κοινωνικό αποτύπωμα και αναδιανομή του παραγόμενου πλούτου.»
ΚΚΕ: Πανηγύρια περί “ιστορικής συμφωνίας”
«Ο “νέος εργασιακός χάρτης” που προκλητικά παρουσίασε η κυβέρνηση, με τη συνδρομή της ηγεσίας της ΓΣΕΕ και των λοιπών “κοινωνικών εταίρων”, είναι ο ίδιος παμπάλαιος “χάρτης” που διαμόρφωσαν οι μνημονιακοί νόμοι των κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ και στη συνέχεια οι αντεργατικές ρυθμίσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Συνεπώς, τα πανηγύρια περί “ιστορικής συμφωνίας” και “επαναφοράς των συλλογικών συμβάσεων” αποτελούν πρόκληση και προσβολή της νοημοσύνης εκατομμυρίων μισθωτών εργαζομένων της χώρας μας που αμείβονται στη συντριπτική τους πλειοψηφία με λιγότερο από 1.000 ευρώ καθαρά και με αυτά καλούνται να βγάλουν τον μήνα με τις υπέρογκες τιμές των ενοικίων, του ρεύματος και των βασικών αγαθών», τονίζει το Γραφείο Τύπου του ΚΚΕ.
«Με περίσσιο θράσος ανακοίνωσαν:
- τη διατήρηση και διαιώνιση του μνημονιακού μηχανισμού που επιβάλλει παγωμένους μισθούς, μικρότερους σε πραγματικές τιμές από τους μισθούς του 2011! Αυτό επιτυγχάνεται με τη διατήρηση της κατάργησης των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων τόσο για τον κατώτατο, όσο και για τους κλαδικούς μισθούς. Επίσης, με τη διαιώνιση όλων των αντεργατικών προϋποθέσεων που απαιτούνται για την επεκτασιμότητα μιας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, στα όρια των “δημοσιονομικών αντοχών και ανταγωνιστικότητας” των επιχειρήσεων.
- τη διατήρηση όλων των μνημονιακών μέτρων που υπονόμευαν τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, όπως η κατάργηση της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης και η δυνατότητα οι επιχειρησιακές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας να εξαιρούνται των κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, ακόμα κι αν οι τελευταίες είναι ευνοϊκότερες.
- τη διαμόρφωση ενός ασφυκτικού πλαισίου περιορισμού της δράσης των Ομοσπονδιών που επί της ουσίας τις θέτει υπό την ομηρία των εργοδοτικών ενώσεων και της ΓΣΕΕ για να υπογράφουν κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τον ακόμα πιο σφιχτό εναγκαλισμό των Ομοσπονδιών από τις εργοδοτικές ενώσεις για την κατοχύρωση, μέσα από τις κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, όλου του αντεργατικού πλαισίου που έχει διαμορφώσει τους μισθούς πείνας και οδηγεί στο ξεχείλωμα του εργάσιμου χρόνου στις 13 ώρες δουλειάς την ημέρα.
Δεν είναι τυχαίο ότι αυτό που εμφάνισαν ως συμφωνία “έγινε στο σκοτάδι”, πίσω από κλειστές πόρτες, μακριά από τα συλλογικά όργανα των συνδικαλιστικών οργανώσεων, την ίδια περίοδο που στο φως ψήφιζαν τον πρωτοφανή εκτρωματικό νόμο για τη 13ωρη εργάσιμη μέρα. Ούτε καν το Διοικητικό Συμβούλιο της ΓΣΕΕ, που έχει βάλει την υπογραφή της, δεν συνεδρίασε ποτέ με αυτό το θέμα.
Οι γνωστοί αντεργατικοί νόμοι που διέλυσαν για “χατίρι” των επιχειρηματικών ομίλων τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, μονιμοποιούνται και διαιωνίζονται από τις ίδιες πολιτικές δυνάμεις που τις επέβαλαν με τους νόμους της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ και τα πρωτοκλασάτα στελέχη τους στο συνδικαλιστικό κίνημα.
Το ΚΚΕ στηρίζει τους αγώνες των εργαζομένων που ήδη διεξάγονται, χωρίς να ζητάνε την άδεια από κανέναν από τους περίφημους “κοινωνικούς εταίρους”, για την κατάργηση όλων των αντεργατικών νόμων και για την επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων με αυξήσεις στους μισθούς, για 7ωρο – 5ημερο – 35ωρο που ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες τις εποχής μας.»
Νέα Αριστερά: Ιστορικό ψέμα
«Μόνο ως ιστορικό ψέμα μπορεί να χαρακτηριστούν οι σημερινές ανακοινώσεις της κ. Κεραμέως. Καμία επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας δεν συνιστά η συμφωνία που ανακοίνωσε με τυμπανοκρουσίες το υπουργείο Εργασίας. Δεν επανέρχονται ούτε η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης, ούτε η μονομερής προσφυγή στη διαιτησία, τις οποίες η ΝΔ κατάργησε εκ νέου μόλις έγινε κυβέρνηση», εξηγεί η βουλεύτρια της Νέας Αριστεράς και πρώην υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου.
«Την ώρα που η κ. Κεραμέως έδινε συνέντευξη Τύπου γινόταν γνωστό ότι ένας εργαζόμενος της ΣΤΑ.ΣΥ. έχασε τη ζωή του εν ώρα εργασίας. Τα εργατικά δυστυχήματα και ατυχήματα αυξάνονται και η κυβέρνηση, που πριν λίγες εβδομάδες ψήφισε τη 13ωρη εργασία, έχει την απόλυτη ευθύνη για αυτό», προσθέτει.
Και εξηγεί: Το καθεστώς κατάργησης των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας διατηρείται:
- Οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας παραμένουν σε καθεστώς κατάργησης, εφόσον οι εργοδότες μπορούν να αρνούνται να υπογράψουν Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και οι εργαζόμενοι δεν έχουν κανένα δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη Διαιτησία για να τους υποχρεώσουν να διαπραγματευτούν μια σύμβαση.
- Οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας παραμένουν σε καθεστώς κατάργησης, εφόσον ισχύουν μία σειρά εξαιρέσεων για επιχειρήσεις που δεν θέλουν να εφαρμόσουν μία κλαδική σύμβαση και μπορούν να εφαρμόσουν μία επιχειρησιακή σύμβαση με χειρότερους όρους, η οποία θα υπερισχύει της κλαδικής.
- Ο ορισμός του κατώτατου μισθού δεν επανέρχεται στην Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.
- Τα αποτελέσματα των επιλογών της ΝΔ είναι γνωστά, πάνω από το 75% των εργαζομένων δεν καλύπτονται από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, οι μισθοί μένουν καθηλωμένοι σε επίπεδα που δεν φτάνουν ούτε για τις βασικές ανάγκες, με την ακρίβεια και τα ενοίκια να καλπάζουν. Η Ελλάδα βρίσκεται και επισήμως στην τελευταία θέση της ΕΕ στον πραγματικό μέσο μισθό. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα για τους εργαζόμενους επί ΝΔ.
«Όπως η κ. Κεραμέως έβλεπε εργαζόμενους να ζητούν το 13ωρο, έτσι τώρα βλέπει να γεμίζει την Ελλάδα με Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, οι προκλητικές δηλώσεις της έχουν κουράσει και τους πλέον ανθεκτικούς».
