Ανατροπές φέρνει ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων, που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από το 2026, σηματοδοτώντας μια σημαντική μεταρρύθμιση για ασφαλισμένους και μελλοντικούς συνταξιούχους. Η νέα ρύθμιση, που θα περιληφθεί σε επικείμενο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, υπόσχεται αυξήσεις έως και 10% στις νέες συντάξεις.
Από τον πληθωρισμό στους μισθούς
Η βασική αλλαγή αφορά τον μηχανισμό προσδιορισμού των συντάξιμων αποδοχών. Μέχρι σήμερα, ο υπολογισμός βασιζόταν στον πληθωρισμό. Πλέον, θα λαμβάνεται υπόψη η μέση μεταβολή των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, όπως θα αποτυπώνεται σε νέο δείκτη της ΕΛΣΤΑΤ. Έτσι, όσο αυξάνονται οι μισθοί, τόσο υψηλότερη θα είναι και η ανταποδοτική σύνταξη.
Πότε θα φανούν οι πρώτες αυξήσεις
Αν και το νέο σύστημα θα ενεργοποιηθεί από το 2026, οι πρώτες ουσιαστικές αυξήσεις στις συντάξεις αναμένονται σε ορίζοντα 5-6 ετών. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τότε οι συντάξεις θα είναι έως και 10% υψηλότερες σε σύγκριση με το σημερινό μοντέλο, υπό την προϋπόθεση ότι οι μισθοί θα συνεχίσουν να αυξάνονται με σταθερό ρυθμό.
Πρόκειται για μια μεταρρύθμιση με έντονο αναπτυξιακό χαρακτήρα, που συνδέεται άμεσα με την πορεία της οικονομίας και την αγορά εργασίας.
Πιέσεις για τους ελεύθερους επαγγελματίες
Ενστάσεις διατυπώνονται από την πλευρά των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων, οι οποίοι ενδέχεται να δουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές να αυξάνονται σημαντικά. Μέχρι σήμερα, οι εισφορές τους προσαρμόζονταν βάσει πληθωρισμού, αλλά στο εξής θα υπολογίζονται και με βάση τον δείκτη μισθών.
Αυτό σημαίνει πως σε περιόδους έντονης ανόδου των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, οι εισφορές των επαγγελματιών μπορεί να αυξηθούν δυσανάλογα, ακόμη και αν το προσωπικό τους εισόδημα δεν ακολουθεί αντίστοιχη πορεία.
Ποιοι κερδίζουν – Πραγματικό παράδειγμα
Οι μεγαλύτεροι «κερδισμένοι» της αλλαγής θα είναι οι ασφαλισμένοι που συνταξιοδοτούνται στα τέλη του 2025 και στις αρχές του 2026. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Εργασίας, η νέα μέθοδος υπολογισμού μπορεί να οδηγήσει σε αυξήσεις έως και 1.200 ευρώ ετησίως για ασφαλισμένους με μεγάλη εργασιακή εμπειρία.
Ενδεικτικά, εργαζόμενος με μισθό 800 ευρώ το 2002 και 1.300 ευρώ το 2025, με το παλιό σύστημα θα έβλεπε τις συντάξιμες αποδοχές του να διαμορφώνονται στα 1.280 ευρώ, ενώ με το νέο υπολογισμό θα φτάσουν τα 1.300 ευρώ – μια αύξηση 0,7% που, σε βάθος χρόνου, αποκτά ιδιαίτερη αξία.
Αναδιανομή ή νέα επιβάρυνση;
Η κυβέρνηση παρουσιάζει τη μεταρρύθμιση ως ένα βήμα προς ένα πιο δίκαιο και βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα. Η κατάργηση της λεγόμενης «προσωπικής διαφοράς» αναμένεται να περιορίσει το δημοσιονομικό κόστος, καθώς θα εξαλειφθούν επιδόματα που ξεπερνούσαν τα 450 εκατ. ευρώ κάθε τριετία.
Ωστόσο, το κατά πόσο το νέο μοντέλο θα αποδώσει τα αναμενόμενα οφέλη, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη μελλοντική πορεία των μισθών. Σε περίπτωση στασιμότητας ή υποτονικής αύξησης, το όφελος για τους συνταξιούχους ενδέχεται να είναι περιορισμένο.
