Η κυβέρνηση βρίσκεται σε δύσκολη θέση από τη στιγμή που ξέσπασε το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς η υπόσχεση για την καταβολή των καθυστερημένων επιδοτήσεων έως το τέλος Νοεμβρίου φαίνεται να τίθεται υπό αμφισβήτηση. Την ίδια στιγμή, οι Βρυξέλλες διαψεύδουν οποιαδήποτε σύνδεση των πληρωμών με το νέο σχέδιο ελέγχου.
Καθώς το μέτωπο των αγροτών προειδοποιεί με νέες κινητοποιήσεις, η κυβέρνηση προσπαθεί να τηρήσει τη δέσμευσή της για την καταβολή 700 εκατομμυρίων ευρώ έως τις 30 Νοεμβρίου. Ωστόσο, όπως παραδέχονται κυβερνητικά στελέχη, η αρχική πεποίθηση για έγκαιρες πληρωμές έχει μετατραπεί σε «συγκρατημένη αισιοδοξία», ενώ το ενδεχόμενο καθυστέρησης θεωρείται πλέον πιθανό.
Προκειμένου να αποφευχθεί μια χριστουγεννιάτικη κάθοδος των τρακτέρ στην Αθήνα, η κυβέρνηση επιχειρεί να εξευμενίσει τον αγροτικό κόσμο, προχωρώντας σε πληρωμές παλαιών οφειλών και ικανοποίηση αιτημάτων που εκκρεμούσαν επί μήνες.
Αυξάνεται η επιδότηση στο αγροτικό πετρέλαιο
Στο παρά πέντε, η κυβέρνηση ανακοίνωσε μόνιμη αύξηση κατά 50% στο μέγιστο όριο των λίτρων πετρελαίου που επιδοτούνται για τους αγρότες.
Η εξαγγελία έγινε σχεδόν ταυτόχρονα από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη και τον πρωθυπουργό, με στόχο να κατευναστούν οι αντιδράσεις.
Η ρύθμιση θα ωφελήσει περίπου 37.000 αγρότες, οι οποίοι θα λάβουν την πρόσθετη επιδότηση μέσα στον Δεκέμβριο, ενώ από το 2026 το μέτρο θα ισχύει μόνιμα για όλους.
Χρονοδιάγραμμα πληρωμών επιδοτήσεων
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας, σε συνάντηση με εκπροσώπους αγροτών, παρουσίασε αναλυτικό χρονοδιάγραμμα πληρωμών, επιχειρώντας να διαβεβαιώσει ότι η κυβέρνηση προχωρά μεθοδικά.
Έως το τέλος Νοεμβρίου αναμένεται να καταβληθούν:
-
Η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης για το 2025.
-
Το Μέτρο 23, ύψους 178 εκατομμυρίων ευρώ.
Έως το τέλος του 2025 προβλέπεται η ολοκλήρωση:
-
Οκτώ εκκρεμών προγραμμάτων (Σπάνιες Φυλές, Κομφούζιο, Παλιά Βιολογικά κ.ά.).
-
Η εξόφληση της βασικής ενίσχυσης.
-
Οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ για τον παγετό.
-
Η προκαταβολή για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου στη Θεσσαλία μετά τη θεομηνία «Daniel».
Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και το πολιτικό κόστος
Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει ήδη προκαλέσει πολιτικούς κραδασμούς, με δύο πρώην υπουργούς να βρίσκονται στα πρόθυρα προανακριτικής επιτροπής και τουλάχιστον επτά πρώην υφυπουργούς στο επίκεντρο της υπόθεσης.
Αν προκύψει νέα δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, το πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση ενδέχεται να αυξηθεί δραματικά.
Πέρα όμως από τις θεσμικές επιπτώσεις, η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με τον αγροτικό και κτηνοτροφικό κόσμο, ο οποίος στήριξε τη Νέα Δημοκρατία στις εκλογές του 2023 με ποσοστό 48%.
Η υπόσχεση για την πληρωμή των καθυστερημένων επιδοτήσεων μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου φαίνεται δύσκολο να τηρηθεί.
Αρμόδια στελέχη παραδέχονται ότι οι έλεγχοι των αιτήσεων είναι εξαιρετικά χρονοβόροι, λόγω των αυστηρών όρων της Ε.Ε. μετά το σκάνδαλο.
«Αυτή τη φορά οι έλεγχοι και οι διασταυρώσεις είναι ενδελεχείς. Δεν γίνονται με τα μάτια, όπως στο παρελθόν. Ο όγκος εργασίας είναι τεράστιος», παραδέχθηκε κυβερνητικός παράγοντας.
Η ΑΑΔΕ αντιμετωπίζει επίσης τεχνικές δυσκολίες και ανάγκη για παραμετροποιήσεις στα πληροφοριακά συστήματα, γεγονός που καθυστερεί την όλη διαδικασία.
Η στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – «Η ευθύνη ανήκει στα κράτη μέλη»
Η κυβέρνηση συνδέει την καθυστέρηση των πληρωμών με την έγκριση του νέου σχεδίου επιδοτήσεων, ωστόσο ο επίτροπος Γεωργίας της Ε.Ε., Κριστόφ Χάνσεν, ξεκαθάρισε σε συνέντευξή του στα Νέα ότι:
«Δεν υφίσταται άμεση σύνδεση με τις τρέχουσες πληρωμές. Το ίδιο το σχέδιο δεν αποτελεί διακόπτη για τις καταβολές. Η ευθύνη για τις πληρωμές και τον έλεγχό τους ανήκει στα κράτη-μέλη.»
Με αυτή τη δήλωση, οι Βρυξέλλες επαναφέρουν το βάρος της ευθύνης στην ελληνική κυβέρνηση, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο πολιτικών επιπτώσεων αν υπάρξουν νέες καθυστερήσεις.
Η προσπάθεια τήρησης του χρονοδιαγράμματος για την καταβολή των αγροτικών ενισχύσεων έχει λάβει διαστάσεις πολιτικού στοιχήματος για το Μαξίμου.
Το επιτελείο Χατζηδάκη εργάζεται πυρετωδώς, ώστε να αποφευχθεί νέα κρίση εμπιστοσύνης με τους αγρότες και να διαφυλαχθεί η εκλογική συνοχή της κυβέρνησης στις αγροτικές περιοχές.
