Σε αυξημένη επιφυλακή τίθενται οι υγειονομικές αρχές στα νησιά του Βορείου Αιγαίου, μετά την εμφάνιση πρωτογενούς εστίας αφθώδους πυρετού στην περιοχή της Σμύρνης, σε απόσταση αναπνοής από τη Χίο και τη Λέσβο.
Η Αντιπεριφέρεια Πρωτογενούς Τομέα της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου ανακοίνωσε την άμεση ενίσχυση των προληπτικών μέτρων για την αποτροπή εισόδου του ιού στην ελληνική επικράτεια, προκειμένου να προστατευτεί ο ζωικός πληθυσμός και η πρωτογενής παραγωγή των νησιών.
Η αρμόδια Αντιπεριφερειάρχης, Αναστασία Αντωνέλλη, απηύθυνε έκκληση για αυξημένη επαγρύπνηση σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, επισημαίνοντας ότι «η πρόληψη αποτελεί το ισχυρότερο όπλο μας για τη διασφάλιση της υγείας των ζώων και τη διατήρηση της παραγωγικής ασφάλειας».
Ο αφθώδης πυρετός είναι εξαιρετικά μεταδοτικός ιογενής νόσος που πλήττει δίχηλα ζώα, όπως βοοειδή, αιγοπρόβατα και χοίρους. Ο ιός μπορεί να μεταφερθεί ακόμη και αερογενώς, καλύπτοντας αποστάσεις άνω των 300 χιλιομέτρων, καθιστώντας τις νησιωτικές περιοχές ιδιαίτερα ευάλωτες.
Το 2025, η νόσος καταγράφει νέα ανησυχητική έξαρση στην Ευρώπη, με κρούσματα σε Γερμανία, Ουγγαρία και σοβαρή επιδημιολογική δραστηριότητα στη Σλοβακία. Η Ελλάδα εξακολουθεί να διατηρεί το καθεστώς «ελεύθερης από αφθώδη πυρετό χωρίς εμβολιασμό» και στόχος των αρχών είναι να παραμείνει σε αυτό το επίπεδο προστασίας.
Οι υπηρεσίες της Περιφέρειας βρίσκονται σε συνεχή επαφή με τις κεντρικές κτηνιατρικές αρχές, ενώ εντείνονται οι έλεγχοι στις πύλες εισόδου και στα σημεία με αυξημένη ζωική κίνηση.
Πώς εισέρχεται στον οργανισμό και πως μεταδίδεται ο ιός
Ο ιός εισέρχεται στον οργανισμό κυρίως μέσω:
- του αναπνευστικού συστήματος (σε μηρυκαστικά, ακόμη και με ελάχιστη ποσότητα),
- του πεπτικού συστήματος (κυρίως στους χοίρους),
- καθώς και μέσω τραυμάτων, ιατρικών επεμβάσεων (τεχνητή γονιμοποίηση, εργαλεία, εμβόλια) ή μολυσμένων ζωοτροφών.
Η μετάδοση πραγματοποιείται:
- Άμεσα, με επαφή με νοσούντα ή φορείς,
- Έμμεσα, μέσω ανθρώπων, υποδημάτων, ρουχισμού, εξοπλισμού, οχημάτων,
- Μέσω προϊόντων ζωικής προέλευσης, γάλακτος, κρέατος, μη θερμικά επεξεργασμένων τροφών,
- Με αερογενή μετάδοση, ακόμη και σε απόσταση έως 300 χλμ πάνω από θάλασσα,
- Από άνθρωπο σε ζώα έως και 48 ώρες μετά την έκθεση — γι’ αυτό και συστήνεται καραντίνα 5–7 ημερών ή προσεκτικός καθαρισμός πριν την επαναείσοδο σε μονάδες.
Τα συμπτώματα
Τα κύρια κλινικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Φυσαλίδες, διαβρώσεις και έλκη στο στόμα, τη μύτη, τις θηλές και τα άκρα.
- Στοµατίτιδα µε σιελόρροια και έντονο τριγµό των δοντιών λόγω των αλλοιώσεων (φυσαλίδες και έλκη).
- Στα άκρα οι αλλοιώσεις βρίσκονται στα όρια µεταξύ του δέρµατος και της στεφάνης των χηλών, καθώς και στα µεσοδακτύλια διαστήµατα.
- Κατάπτωση, ανορεξία, πυρετός, μείωση της γαλακτοπαραγωγής
- Χαμηλή θνησιμότητα στα ενήλικα ζώα, αλλά υψηλή στα νεαρά (αιφνίδιοι θάνατοι λόγω µυοκαρδίτιδας).
Κατόπιν των ανώτερων ενημερώνουμε για τα προβλεπόμενα εκ του Νόμου μέτρα πρόληψης των υπόχρεων εκ της Νομοθεσίας.
Οι ιδιοκτήτες εκμεταλλεύσεων προβάτων, αιγοειδών, βοοειδών και χοίρων πρέπει να ενισχύσουν τα μέτρα βιοπροφύλαξης για την αποφυγή εισόδου και διάδοσης ασθενειών.
Σημαντικά μέτρα περιλαμβάνουν:
- Περίφραξη των εγκαταστάσεων και απολυμαντική τάφρο για οχήματα.
- Τακτικό καθαρισμό και απολύμανση χώρων, εξοπλισμού και οχημάτων με εγκεκριμένα σκευάσματα .
- Περιορισμό εισόδου ανθρώπων και οχημάτων που επισκέπτονται και άλλες εκμεταλλεύσεις.
- Καραντίνα 21 ημερών για νεοεισαχθέντα ζώα.
- Έλεγχο προέλευσης ζωοτροφών και εξοπλισμού, αποφυγή εισαγωγής από Τουρκία.
- Απαγόρευση εισόδου σε άτομα που έχουν πρόσφατα ταξιδέψει στην Τουρκία.
- Απεντόμωση και καταπολέμηση παρασίτων στις εγκαταστάσεις.
Σχετικά με την δραστηριότητα της Κουράς των κοπαδιών επισημαίνεται ότι ο κίνδυνος μετάδοσης είναι αυξημένος και πρέπει:
- το προσωπικό που διενεργεί την κουρά να τηρεί τις αρχές βιοασφάλειας (χρήση ιματισμού και ποδοναρίων μιάς χρήσης, απολυμαντικό στην είσοδο της εγκατάστασης, υγιεινή των χεριών),
- τα κοπτικά εργαλεία και ο εξοπλισμός εν γένει να απολυμαίνονται συχνά κατά τη διάρκεια της χρήσης και οπωσδήποτε πριν και μετά το τέλος της χρήσης.
- Οι υπεύθυνοι των σφαγείων μεριμνούν για την απαρέγκλιτη τήρηση των κανόνων υγιεινής και εφαρμογής των προγραμμάτων καθαρισμού και απολύμανσης (χώρων, εξοπλισμού και οχημάτων).
- Οι μετακινήσεις πραγματοποιούνται, με εφαρμογή αυστηρών μέτρων βιοπροφύλαξης (καθαρισμός, απολύμανση τροχών μεταφορικών μέσων πριν την φόρτωση, πριν την εκφόρτωση και μετά την εκφόρτωση των ζώων, μέτρα ατομικής προστασίας των οδηγών κλπ.).
Τέλος οι κάτοικοι που ταξιδεύουν στην Τουρκία και μεταβαίνουν σε αγροτικές, δασικές περιοχές ή πάρκα για επαγγελματικούς λόγους, αναψυχή ή κυνήγι, καλούνται να αποφεύγουν κατά την επιστροφή τους την επαφή με ευαίσθητα στα συγκεκριμένα νοσήματα ζώα και να περιορίζουν την πρόσβαση στις εκμεταλλεύσεις τους. Εάν έχουν έρθει σε επαφή με τέτοια ζώα, θα πρέπει να απέχουν για τουλάχιστον 15 ημέρες από οποιαδήποτε επαφή με άλλα ευαίσθητα ζώα, ώστε να προληφθεί ο κίνδυνος μετάδοσης ασθενειών.
Οι παραπάνω ενέργειες αποσκοπούν στην προάσπιση της δημόσιας υγείας και της υγείας των ζώων της χώρας, με έμφαση στην πρόληψη και τη γρήγορη ανταπόκριση σε κάθε πιθανή υγειονομική απειλή.
