Κοινωνία

Παρασκευή και 13 σήμερα: Γιατί θεωρείται γρουσούζικη ημέρα

Ποιοι γιορτάζουν σήμερα, Παρασκευή 13 Ιουνίου

13 Ιουν 2025 05:10

Σήμερα, Παρασκευή 13 Ιουνίου, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, είναι η εορτή του Αγίου Τριφυλλίου.

Εορτάζουν οι Τριφύλλιος και Τριφύλιος.

Η 13η Ιουνίου είναι η 162η ημέρα του νέου έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και υπολείπονται άλλες 204 ημέρες μέχρι την λήξη του έτους.

Γιατί θεωρείται γρουσούζικη ημέρα

Η πρόληψη αυτή που έχει φτάσει μέχρι και στα επίπεδα της φοβίας υπό την ονομασία Paraskavedekatriaphobia, από τις ελληνικές λέξεις «Παρασκευή», «δεκατρία» και «φοβία». Διαδόθηκε στις αγγλόφωνες χώρες τον 19ο αιώνα και πέρασε και στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου, μέσω της ταινίας τρόμου του 1980 «Παρασκευή και 13». Λαογράφοι υποστηρίζουν πως δεν υπάρχουν στοιχεία για τη δεισιδαιμονία πριν από τον 19ο αιώνα, αλλά η ημερομηνία εδώ και καιρό συνδέεται με γεγονότα ιστορικά και θρησκευτικά.

Ο Ιησούς, σύμφωνα με τα καθολικά πιστεύω, σταυρώθηκε Παρασκευή και 13. Από την άλλη, ο λογοτέχνης Geoffrey Chaucer έχει κάνει αναφορές στα έργα του για ατυχία τη συγκεκριμένη μέρα. Όπως γράφει στο Οι ιστορίες του Καντέρμπερυ», είναι μια «κακή μέρα για να ξεκινήσεις ένα ταξίδι».

Άλλοι μελετητές, πάντως, εκτιμούν ότι η αρχή του μύθου για την Παρασκευή και 13 πηγαίνει πίσω στη μεσαιωνική Ευρώπη και συγκεκριμένα την ημερομηνία που ο Πάπας σε συνεννόηση με τον βασιλιά Φίλιππο Δ' της Γαλλίας αποφασίζει να εκδώσει διάταγμα σύλληψης των Ναϊτών Ιπποτών. Το διάταγμα εκδόθηκε Παρασκευή 13 Οκτωβρίου του 1307. Αυτός ο μύθος τράβηξε την προσοχή του κοινού, καθώς πολλοί συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, έγραψαν για θεωρίες συνωμοσίας που πλανόνται μέχρι και σήμερα γύρω από τη σύνδεση των Ναϊτών Ιπποτών με τον μασονισμό και το Άγιο Δισκοπότηρο.

Τι συμβαίνει με τον αριθμό 13;

Το 13 είναι ο κατεξοχήν κακότυχος αριθμός, που σπάει την αρμονία του 12 (12 Θεοί του Ολύμπου, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 μαθητές του Χριστού, 12 Ιμάμηδες κλπ). Με την προσθήκη του αριθμού «ένα» σχηματίζεται η αρχή ενός νέου κύκλου. Το άγνωστο, που αντιπροσωπεύει ο αριθμός 13, προκαλεί ανησυχία στους ανθρώπους κι έτσι άρχισαν να το συνδέουν με ατυχή γεγονότα. Για παράδειγμα, ορισμένοι θεωρούν ότι ο Ιούδας Ισκαριώτης έκατσε στην 13η θέση στο τραπέζι του τελευταίου δείπνου. Μαζί με τον Ιησού, υπήρχαν 12 μαθητές σε αυτό το γεύμα. Ακόμα και αν δεν υπάρχει άμεση σύνδεση ότι ο Ιούδας έκατσε στη 13η θέση, ο αριθμός των επισκεπτών στο Μυστικό Δείπνο και η βαρύτητα που είχε η θρησκεία στη ζωή των ανθρώπων, ήταν αρκετά για να εδραιωθεί η ιδέα του 13 ως άτυχος αριθμός σε δυτικούς πολιτισμούς.

Αμερικανική ομάδα έχει προσπαθήσει να απομυθοποιήσει αυτά τα πιστεύω. Έτσι, η «Λέσχη των 13» συνεδρίασε για πρώτη φορά στις 13 Σεπτεμβρίου 1881, αποφασισμένοι να αποδείξουν ότι δεν υπήρχε τίποτα κακό με τον αριθμό. Με αυτή τη λογική λοιπόν, η ομάδα συνεδρίαζε κάθε μήνα στις 13 και έσπαγαν καθρέφτες, πετούσαν αλάτι και περνούσαν κάτω από σκάλες. Όλα αυτά τα έκαναν καταγράφοντάς τα, ενώ σημείωναν τον τρόπο που μπορεί να πέθαιναν τα μέλη. Καθώς περνούσαν τα χρόνια, η ομάδα άρχισε να μεγαλώνει γιατί είχε κινήσει το ενδιαφέρον πολλών ανθρώπων, φτάνοντας να έχει 400 μέλη -μάλιστα, ανάμεσά τους ήταν και πρόεδροι των ΗΠΑ.

Γεγονότα της 13ης Ιουνίου

1373 Η Πορτογαλία και η Αγγλία (την οποία διαδέχθηκε το Ηνωμένο Βασίλειο) συνάπτουν συμμαχία, η οποία είναι παγκοσμίως η παλαιότερη συμμαχία που βρίσκεται σε ισχύ.
1525 Ο Μαρτίνος Λούθηρος νυμφεύεται την Καταρίνα φον Μπόρα, ενάντια στον κανόνα της αγαμίας που θεσπίστηκε από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία για τους ιερείς και τις μοναχές.
1774 Το Ρόουντ Άϊλαντ είναι η πρώτη αμερικανική αποκία που απαγορεύει την εισαγωγή σκλάβων.
1944 Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η Γερμανία εξαπολύει επίθεση με ιπτάμενες βόμβες V1 εναντίον της Αγγλίας.
1962 Ο Γεώργιος Παπανδρέου απαγορεύει τη συμμετοχή της νεολαίας της Ένωσης Κέντρου στο παγκόσμιο συνέδριο και φεστιβάλ νέων του Ελσίνκι, το οποίο θεωρεί "κομμουνιστικό", αλλά ο βουλευτής Λασιθίου Εμμανουήλ Κοθρής δηλώνει ότι θα συμμετάσχει.
1963 Απόπειρα αντικατάστασης από την κυβέρνηση, του ανακριτή της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη, Χρήστου Σαρτζετάκη διαρρέει στον Τύπο, ενώ ο ίδιος δηλώνει, χωρίς να διαψεύσει τις φήμες, ότι η αντικατάστασή του είναι αδύνατη από τη νομοθεσία.
1983 Ο Pioneer 10 γίνεται το πρώτο αντικείμενο που έφτιαξε ο άνθρωπος, που φεύγει από το Ηλιακό Σύστημα