Με τον νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) που ψηφίστηκε πρόσφατα τιμωρούνται, σε ορισμένες περιπτώσεις, τόσο οι οδηγοί όσο και οι συνοδηγοί των οχημάτων. Συγκεκριμένα, οι συνεπιβάτες αντιμετωπίζουν αυστηρές κυρώσεις για παραβιάσεις, ιδίως όσον αφορά τη ζώνη ασφαλείας στα αυτοκίνητα και το κράνος στις μοτοσυκλέτες.
Συγκεκριμένα, η μη χρήση ζώνης ασφαλείας στο ΙΧ από τον συνεπιβάτη τιμωρείται με πρόστιμο 150 ευρώ για τον ίδιο αλλά και για τον οδηγό, ακόμη κι αν αυτός φορούσε.
Αντίστοιχα, η μη χρήση προστατευτικού κράνους από τον συνεπιβάτη τιμωρείται με πρόστιμο 350 ευρώ για τον ίδιο, αλλά και για τον οδηγό, ακόμη κι αν αυτός φορούσε.
Ενδεικτικά παραδείγματα παραβάσεων και ποινών στον νέο ΚΟΚ:
Κράνος
Μη χρήση προστατευτικού κράνους: Πρόστιμο 350 ευρώ, αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 30 ημέρες. Η μη χρήση προστατευτικού κράνους από τον συνεπιβάτη τιμωρείται με πρόστιμο για τον ίδιο (350 ευρώ), αλλά και για τον οδηγό, ακόμη κι αν αυτός φορούσε.
Υποτροπές:
- 1η : Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες.
- 2η : Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 1 έτος.
Ζώνη ασφαλείας
Μη χρήση ζώνης ασφαλείας: Πρόστιμο 350 ευρώ, αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 30 ημέρες. Η μη χρήση ζώνης από τον συνεπιβάτη τιμωρείται με πρόστιμο 150 ευρώ για τον ίδιο αλλά και για τον οδηγό, ακόμη κι αν αυτός φορούσε.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες
- 2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 1 έτος
Κινητό τηλέφωνο
Χρήση κινητού τηλεφώνου χωρίς πρόκληση συμβάντος: Πρόστιμο 350 ευρώ, αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 30 ημέρες.
Υποτροπές:
- 1η υποτροπή: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες.
- 2η υποτροπή: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος.
Χρήση κινητού με πρόκληση συμβάντος: Πρόστιμο 350 ευρώ, αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 30 ημέρες.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 4 έτη.
- 2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 8 έτη.
Ποινικοποίηση: Και στις 2 περιπτώσεις υπάρχει εφαρμογή του άρθρου 290Α Ποινικού Κώδικα για την επικίνδυνη οδήγηση που περιλαμβάνουν ποινές κάθειρξης. Για τη συγκεκριμένη αξιόποινη πράξη, η έρευνα μπορεί να συμπεριλάβει και τη διενέργεια άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών και των δεδομένων θέσης και κίνησης αυτών, με την τήρηση των εγγυήσεων και τις διαδικασίες που προβλέπει ο νόμος.
Αλκοόλ
Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ (0,50 – 1,10 g/l):
Καθιερώνονται σύγχρονοι τρόποι ανίχνευσης που καλύπτουν και ουσίες. Υποχρεωτική ακινητοποίηση οχήματος και φύλαξη.
- Για επήρεια αλκοόλ 0,50 – 0,80 g/l: Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 30 ημέρες.
- Για όριο 0,80 g/l – 1,10 g/l: Πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 90 ημέρες.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες και στις 2 περιπτώσεις.
- 2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος.
Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ (άνω του 1,10 g/l): Πρόστιμο 1.200 ευρώ και αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης – πινακίδων κυκλοφορίας και άδεια κυκλοφορίας για 180 ημέρες, το όχημα ακινητοποιείται υποχρεωτικά και φυλάσσεται. Φυλάκιση από 2 μήνες έως 5 έτη, αφαίρεση στοιχείων κυκλοφορίας οχήματος για 10 ημέρες – 6 μήνες από το δικαστήριο.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για 7 έτη.
- 2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για 10 έτη.
- Οδήγηση μεθυσμένου (3η φορά): Πρόστιμο 4.000 ευρώ, διά βίου αφαίρεση διπλώματος.
Όρια ταχύτητας (δεν έχουν άμεσα ισχύ)
Μέχρι 1 Ιανουαρίου 2026 διατηρείται το γενικό όριο 50 χλμ./ώρα.
Από το 2026, εφαρμόζονται νέα όρια ταχύτητας, αναλόγως τύπου οδού, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά με σήμανση.
- Υπέρβαση ορίου ταχύτητας >20 χλμ./ώρα: Πρόστιμο 150 ευρώ.
- Υπέρβαση ορίου ταχύτητας >30χλμ./ώρα: Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 30 ημέρες.
- Υπέρβαση ορίου ταχύτητας >50χλμ./ώρα: Πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 60 ημέρες.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας έως 180 ημέρες.
- 2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 1 έτος.
Ταχύτητα >200 χλμ./ώρα ή «κόντρες»: Πρόστιμο 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 1 έτος
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 2 έτη.
- 2η: Πρόστιμο 8.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 4 έτη.
Παραβίαση STOP
Παραβίαση STOP (χωρίς πρόκληση συμβάντος): Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 30 ημέρες.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης έως 180 ημέρες.
- 2η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 1 έτος.
Παραβίαση STOP (με πρόκληση συμβάντος): Πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 60 ημέρες.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 4 έτη
- 2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 8 έτη
Οδήγηση χωρίς δίπλωμα
Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 1 έτος, φυλάκιση έως 2 έτη. Σε περίπτωση ατυχήματος, ισχύουν οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα για την επικίνδυνη οδήγηση.
Υποτροπές:
- 1η: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 4 έτη.
- 2η: Πρόστιμο 4.000 ευρώ, αφαίρεση άδειας για 8 έτη.
Παρακώλυση κίνησης – Αντικοινωνικές συμπεριφορές
- Παρακώλυση δημόσιας συγκοινωνίας: Κωδικοποιείται ως παράβαση η παράνομη στάση ή στάθμευση που παρεμποδίζει τη διέλευση οχημάτων δημόσιας συγκοινωνίας. Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδήγησης για 70 ημέρες.
- Παρκάρισμα σε θέση ΑμεΑ: Επιβάλλεται αυξημένο διοικητικό πρόστιμο 150 ευρώ, αφαίρεση άδειας οδήγησης ικανότητας οδήγησης και πινακίδων για 60 ημέρες, ενώ το όχημα απομακρύνεται επί τόπου.
Υποτροπές:
1η υποτροπή: Πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για 180 ημέρες.
2η υποτροπή: Πρόστιμο 2.000 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για 1 έτος.
Οδήγηση σε πεζοδρόμους, πλατείες, πεζοδρόμια, νησίδες ασφαλείας.
Για την παράβαση της κίνησης σε πλατείες, πεζόδρομους, πεζοδρόμια, νησίδες ασφαλείας και διαχωριστικές νησίδες ή ειδικά ερείσματα, τα οποία και προορίζονται για την κυκλοφορία των πεζών, το πρόστιμο αυξάνεται από τα 100 στα 350 ευρώ. Παράλληλα, επιβάλλεται αφαίρεση άδειας οδήγησης για 70 ημέρες.
Μη ευγενική συμπεριφορά ή προκλητική στάση απέναντι σε πεζούς ή άλλους οδηγούς: Πρόστιμο 150 ευρώ και αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης για 40 ημέρες.
Άνευ αδείας οδήγηση οχήματος
Η άνευ αδείας οδήγηση οχήματος τιμωρείται, από διοικητικής απόψεως, με πρόστιμα που διαβαθμίζονται ανάλογα με τον τύπο οχήματος, ως εξής:
- Για δίκυκλα (μηχανάκια): πρόστιμο 500 ευρώ.
- Για επιβατικά αυτοκίνητα: πρόστιμο 700 ευρώ.
- Για οχήματα δημόσιας χρήσης (φορτηγά, λεωφορεία, επιβατηγά): πρόστιμο 1.000 ευρώ.
