Ένα νέο και αμφιλεγόμενο φαινόμενο κερδίζει έδαφος στη Γαλλία: εταιρείες προσλαμβάνουν ιδιωτικούς ερευνητές για να παρακολουθούν εργαζόμενους που φέρονται να κάνουν κατάχρηση της αναρρωτικής άδειας.
Η πρακτική αυτή, που μέχρι πρόσφατα θύμιζε περισσότερο σενάριο ταινίας, φαίνεται να έχει πλέον καθιερωθεί σε κλάδους όπως οι τράπεζες αλλά και ο δημόσιος τομέας. Αφορμή αποτελεί η εκρηκτική αύξηση των αναρρωτικών αδειών – κατά 60% από το 2012 – οι οποίες κοστίζουν ετησίως πάνω από 10 δισεκατομμύρια ευρώ στη γαλλική οικονομία.
Ιδιωτικοί ερευνητές περιγράφουν περιπτώσεις εργαζομένων που δηλώνουν ασθένεια, αλλά στην πραγματικότητα ταξιδεύουν, εργάζονται σε ανταγωνιστικές εταιρείες ή ακόμη ξεκινούν δικές τους επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της δημόσιας ασφάλισης, μόνο το 2023 αποτράπηκαν απάτες ύψους 42 εκατομμύρια ευρώ – διπλάσιες σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Ωστόσο, το ζήτημα δεν σταματά εκεί. Παρά τους εντατικούς ελέγχους, οι παρατυπίες σπάνια επιφέρουν σοβαρές κυρώσεις, γεγονός που – όπως παραδέχονται και οι ίδιοι οι ερευνητές – μειώνει την αποτελεσματικότητα των ερευνών.
Η επιλογή των εργοδοτών να καταφύγουν σε «μυστικούς» ελέγχους έχει ανοίξει μια μεγάλη κοινωνική συζήτηση στη Γαλλία. Από τη μία, οικονομολόγοι και πολιτικοί μιλούν για την ανάγκη προστασίας του δημοσίου χρήματος. Από την άλλη, γιατροί και συνδικαλιστές τονίζουν ότι δημιουργείται ένα κλίμα καχυποψίας εις βάρος των εργαζομένων, με σοβαρές επιπτώσεις στην εργασιακή κουλτούρα και τα δικαιώματα.
Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι διπλό: πόσο «νόμιμο» είναι να παρακολουθούνται εργαζόμενοι από ιδιωτικούς ντετέκτιβ, και – κυρίως – ποια είναι τα όρια ανάμεσα στον έλεγχο και την παραβίαση της ιδιωτικότητας;
Στα βήματα του Έλον Μασκ
Θυμίζουμε ότι παρόμοια τακτική χρησιμοποιεί στην άλλη μεριά του Ατλαντικού και ο Αμερικανός μεγιστάνας Έλον Μασκ, καθώς ελεγκτές επισκέπτονται τα σπίτια των υπαλλήλων της αυτοκινητοβιομηχανίας Tesla που βρίσκονται σε αναρρωτική άδεια.
Η είδηση έγινε γνωστή πέρσι τον Σεπτέμβριο όταν ο διευθυντής του εργοστασίου ηλεκτρικών αυτοκινήτων της Tesla στη Γερμανία έστειλε διευθυντές να ελέγξουν περίπου 12.000 υπαλλήλους που συνέχισαν να πληρώνονται ενώ βρίσκονταν σε αναρρωτική άδεια τους τελευταίους εννέα μήνες.
Ο διευθυντής κατασκευής του εργοστασίου, André Thierig, είχε δηλώσει τότε ότι οι επισκέψεις στο σπίτι ήταν κοινή πρακτική στον κλάδο και ότι η εταιρεία ήθελε απλώς «να κάνει έκκληση στην εργασιακή ηθική των εργαζομένων».
