Πότε η μεταφορά χρημάτων θεωρείται δωρεά ή γονική παροχή – Τι ισχύει για το αφορολόγητο

Η μεταφορά χρηματικών ποσών μέσω τραπεζικών ιδρυμάτων μπορεί, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να χαρακτηριστεί ως δωρεά ή γονική παροχή και να υπαχθεί σε φορολόγηση.

Σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο, οι δωρεές και γονικές παροχές χρημάτων προς στενούς συγγενείς φορολογούνται με συντελεστή 10%, μετά την αφαίρεση αφορολόγητου ποσού που φτάνει τις 800.000 ευρώ.

Αφορολόγητο έως 800.000 ευρώ για στενούς συγγενείς

Οι μεταφορές χρημάτων μεταξύ γονέων και παιδιών, συζύγων, παππούδων, γιαγιάδων και εγγονών είναι αφορολόγητες έως το όριο των 800.000 ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι:

• η συναλλαγή γίνεται μέσω του τραπεζικού συστήματος

• δηλώνεται κανονικά στην ΑΑΔΕ

• τηρούνται οι διαδικασίες που προβλέπει η νομοθεσία

Ωστόσο, απλή κατάθεση σε κοινό λογαριασμό δεν θεωρείται δωρεά. Δωρεά προκύπτει μόνο εάν ο συνδικαιούχος που δεν συνεισέφερε κάνει χρήση των χρημάτων.

Μικροποσά και τακτικές αποστολές χρημάτων σε φοιτητές στο εξωτερικό δεν αποτελούν αντικείμενο φορολογικού ελέγχου.

Έλεγχος από την ΑΑΔΕ και πότε επιβάλλεται φόρος

Οι τράπεζες διαβιβάζουν τα στοιχεία των συναλλαγών στην ΑΑΔΕ, η οποία εξετάζει αν:

• η μεταφορά ταυτίζεται με τη δηλωθείσα γονική παροχή ή δωρεά

• υπάρχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία

Αν η συναλλαγή δεν επιβεβαιωθεί και ο φορολογούμενος δεν προσκομίσει δικαιολογητικά, επιβάλλεται φόρος από το πρώτο ευρώ, με συντελεστές:

• 10% για συγγενείς Α’ κατηγορίας

• 20% για συγγενείς Β’ κατηγορίας

• 40% για συγγενείς Γ’ κατηγορίας

Επιπλέον, παροχές με μετρητά που δεν περνούν μέσω τράπεζας φορολογούνται αυτόματα με συντελεστή 10%, χωρίς αφορολόγητο όριο.

Ιδιαίτερη προσοχή στις διαδοχικές δωρεές

Η μεταφορά χρημάτων μέσω ενδιάμεσων προσώπων, με στόχο να καταλήξει το ποσό σε κάποιον που δεν ανήκει στην Α’ κατηγορία συγγένειας, θεωρείται φορολογητέα πράξη.

• Σε αυτές τις περιπτώσεις επιβάλλεται φόρος 20%, χωρίς αφορολόγητο όριο.

• Όταν οι διαδοχικές δωρεές πραγματοποιούνται μέσα σε διάστημα μικρότερο των έξι μηνών, ενεργοποιείται αυτόματα φορολογικός έλεγχος.

Τι εξετάζεται από τις φορολογικές αρχές

Η δυνατότητα του δωρητή να πραγματοποιήσει την παροχή δεν ελέγχεται κατά την υποβολή της δήλωσης, αλλά στο στάδιο του φορολογικού ελέγχου.

Επιπλέον:

• Όταν τα χρήματα καταλήγουν σε κοινό λογαριασμό τέκνου με τρίτο πρόσωπο, πρέπει να αποδεικνύεται ότι χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά από τον δωρεοδόχο.

• Αν δεν τεκμηριώνεται η αποκλειστική χρήση, επιβάλλεται φόρος δωρεάς.

Καθορισμός της “μεταφοράς χρημάτων” από τη νομοθεσία

Σύμφωνα με το άρθρο 175 του Νόμου 4972/2022, μεταφορά χρημάτων θεωρείται:

• ανάληψη χρημάτων από λογαριασμό του δωρητή ή γονέα

• κατάθεση του ίδιου ποσού εντός τριών εργάσιμων ημερών

• στον ατομικό λογαριασμό του τέκνου ή σε κοινό λογαριασμό με τον γονέα ή με τρίτο πρόσωπο

Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται για μεταφορές που έγιναν από 1.10.2021 έως 9.9.2022.

Αύξηση του αφορολόγητου με τον Νόμο 4839/2021

Ο Νόμος 4839/2021 αύξησε το αφορολόγητο ποσό για δωρεές και γονικές παροχές από 150.000 σε 800.000 ευρώ για τις ακόλουθες κατηγορίες:

• σύζυγο

• πρόσωπο με σύμφωνο συμβίωσης διάρκειας τουλάχιστον δύο ετών

• κατιόντες πρώτου βαθμού (τέκνα)

• κατιόντες δεύτερου βαθμού

• ανιόντες πρώτου βαθμού

Επίσης, ο φόρος για δωρεά χρηματικών ποσών εντός πρώτης κατηγορίας ορίζεται στο 10% μετά το αφορολόγητο.

Τι ισχύει για παλαιότερες δωρεές

Δωρεές και γονικές παροχές που πραγματοποιήθηκαν πριν την 1η Οκτωβρίου 2021 δεν συνυπολογίζονται για την εφαρμογή του νέου αφορολόγητου.