Η Νέα Δημοκρατία πρότεινε τη σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής βάσει του άρθρου 86 παρ. 3 του Συντάγματος, με σκοπό τη διερεύνηση ενδεχόμενης τέλεσης του αδικήματος της παράβασης καθήκοντος από τον πρώην υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Αχ. Καραμανλή, κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου 2021 έως Φεβρουαρίου 2023.
Η διερεύνηση αφορά την ενδεχόμενη αμέλεια ως προς τον καθορισμό επαρκούς πλαισίου χρηματοδότησης και στελέχωσης του ΟΣΕ Α.Ε. Η κυβερνητική πλειοψηφία υποστηρίζει ότι, σύμφωνα με τα έγγραφα που διαβιβάστηκαν από τον Εφέτη Ανακριτή, δεν τεκμηριώνονται ενδείξεις πρόθεσης ή αμέλειας από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου ως προς την ασφάλεια των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών ή την πρόκληση του δυστυχήματος.
Παράλληλα, αναγνωρίζεται ότι ο πρώην υπουργός, κ. Χρήστος Σπίρτζης φέρει πολιτικές ευθύνες για την καθυστέρηση της σύμβασης 717/14, πλην όμως οποιαδήποτε ποινική ευθύνη του δεν δύναται να διερευνηθεί λόγω παραγραφής κατά τις προϊσχύουσες συνταγματικές διατάξεις.
Αναφορικά με τα στοιχεία της δικογραφίας, επισημαίνεται ότι η εποπτεία του υπουργείου επί του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ είναι διοικητικού χαρακτήρα και δεν εκτείνεται σε ζητήματα ασφάλειας, αρμοδιότητα που φέρει η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), ως ανεξάρτητη αρχή.
Ενδεικτικά, πριν το δυστύχημα των Τεμπών, τόσο η ΡΑΣ όσο και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων (ERA) είχαν χορηγήσει πιστοποιήσεις ασφαλείας στον ΟΣΕ και στη Hellenic Train. Επιπλέον, οι δύο Διευθυντές του Υπουργείου Υποδομών και η Πρόεδρος της ΡΑΣ κατηγορούνται ότι δεν υπέβαλαν εισηγήσεις ή προτάσεις προς την πολιτική ηγεσία για την υιοθέτηση πρόσθετων μέτρων ασφαλείας.
Συνεπώς, σύμφωνα με τη βασική αρχή του ποινικού δικαίου περί προσωπικής ευθύνης, η απουσία τέτοιων εισηγήσεων περιορίζει την πιθανότητα ποινικής ευθύνης του υπουργού. Η ΝΔ υπογραμμίζει τη σημασία της διάκρισης πολιτικής και ποινικής ευθύνης. Κατά την άποψή της, δεν υφίστανται ενδείξεις τέλεσης αδικήματος με βάση το άρθρο 291 ΠΚ (διατάραξη ασφάλειας συγκοινωνιών), καθώς δεν διαπιστώνονται πράξεις που να παραβιάζουν τεχνικούς κανόνες ή πρόθεση πρόκλησης κινδύνου.
Ωστόσο, αναγνωρίζεται η ανάγκη περαιτέρω διερεύνησης για τις ενέργειες του κ. Καραμανλή, ιδίως σε σχέση με δύο υπηρεσιακά σημειώματα του Σεπτεμβρίου 2021 που αφορούσαν την ανάγκη ενίσχυσης της χρηματοδότησης και της στελέχωσης του ΟΣΕ. Δεν είναι σαφές από τη δικογραφία ποιες συγκεκριμένες ενέργειες ακολούθησαν τα εν λόγω σημειώματα, γεγονός που δικαιολογεί την ανάγκη σύστασης Προανακριτικής Επιτροπής.
Η ΝΔ επισημαίνει ότι δεν υιοθετεί την εργαλειοποίηση της τραγωδίας των Τεμπών, όπως, κατά την άποψή της, πράττουν άλλα κόμματα. Η πρόταση βασίζεται αποκλειστικά στα στοιχεία της δικογραφίας και αποσκοπεί στη διαλεύκανση της υπόθεσης.
Συμπερασματικά, η Νέα Δημοκρατία προτείνει:
- Τη σύσταση Προκαταρκτικής Εξέτασης για διερεύνηση της ενδεχόμενης παράβασης καθήκοντος από τον Κ. Καραμανλή.
- Τη διερεύνηση των ενεργειών του για τη χρηματοδότηση και στελέχωση του ΟΣΕ, με αφορμή δύο υπηρεσιακά σημειώματα του 2021.
- Τη διατήρηση της διάκρισης μεταξύ πολιτικής και ποινικής ευθύνης.
- Την απόρριψη ισχυρισμών περί άμεσης εμπλοκής της πολιτικής ηγεσίας στην ασφάλεια των σιδηροδρόμων, βάσει των πιστοποιητικών ασφαλείας από ΡΑΣ και ERA.
- Την υποστήριξη της Δικαιοσύνης, χωρίς παρεμβάσεις ή μικροπολιτικές σκοπιμότητες.
