Μια πολύ σημαντική απόφαση για το σύνολο του Δημοσίου και ενδεχομένως και για τους συνταξιούχους, αναμένεται να εκδώσει μέσα στο καλοκαίρι το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), αναφορικά με την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στους δημοσίους υπαλλήλους.
Η υπόθεση συζητήθηκε πρόσφατα στο πλαίσιο της δίκης, έπειτα από προσφυγή της ΑΔΕΔΥ, με αφορμή αγωγή εκπαιδευτικού του Δημοσίου, ο οποίος διεκδικεί 6.278 ευρώ για τα έτη 2023 και 2024, επικαλούμενος τη βελτίωση των οικονομικών της χώρας και την ανάγκη άρσης των μνημονιακών περιορισμών.
Τι θα εξετάσει το ΣτΕ
Το Ανώτατο Δικαστήριο καλείται να τοποθετηθεί επί κρίσιμων ζητημάτων:
- Αν η μη καταβολή των δώρων παραβιάζει το Σύνταγμα και το ευρωπαϊκό δίκαιο, ειδικά σε σύγκριση με τα δεδομένα του ιδιωτικού τομέα.
- Αν η έλλειψη των επιδομάτων πλήττει το αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης των δημοσίων υπαλλήλων και παραβιάζει την αρχή της ισότητας.
- Αν η οδηγία για τις κατώτατες αμοιβές επιβάλλει εξίσωση και σε παροχές όπως τα δώρα ή αφορά αποκλειστικά τον μηνιαίο μισθό.
- Αν η διεκδίκηση αφορά περίοδο πριν ή μετά την προθεσμία ενσωμάτωσης της οδηγίας (15.11.2024), που ίσως επηρεάσει την αναδρομικότητα.
Η απόφαση του ΣτΕ αναμένεται μετά το καλοκαίρι, αλλά θεωρείται κομβική, καθώς ενδέχεται να ανοίξει τον δρόμο για μαζικές διεκδικήσεις όχι μόνο από δημόσιους υπαλλήλους αλλά και από συνταξιούχους, οι οποίοι επίσης υπέστησαν μειώσεις και κατάργηση των δώρων κατά τη μνημονιακή περίοδο.
Σε περίπτωση θετικής απόφασης, η μερική ή ολική αποκατάσταση των επιδομάτων ενδέχεται να προκαλέσει νέο κύκλο νομοθετικών αλλαγών, αλλά και πολιτικών συζητήσεων για τη βιωσιμότητα του ελληνικού Δημοσίου και την ισότητα μισθολογικής μεταχείρισης.
Το νομικό πλαίσιο και η ευρωπαϊκή διάσταση
Παρότι η υπόθεση χαρακτηρίζεται νομικά σύνθετη, νομικοί κύκλοι θεωρούν ότι η τελική κρίση του ΣτΕ θα έχει σημαντικό αντίκτυπο, καθώς βασίζεται σε συνταγματικά και ευρωπαϊκά δεδομένα. Καταλυτικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις κατώτατες αμοιβές, η οποία στοχεύει στη σύγκλιση μισθολογικών συνθηκών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Σημειώνεται ότι η Οδηγία έχει ήδη ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία, ο οποίος προβλέπει εισαγωγικό μισθό 880 ευρώ για το Δημόσιο — ίσο με τον κατώτατο μισθό στον ιδιωτικό τομέα — αλλά χωρίς πρόβλεψη για δώρα.
Τα βασικά επιχειρήματα της προσφυγής και το «όχι» της κυβέρνησης
Ο δημόσιος υπάλληλος που προσέφυγε, αλλά και η ΑΔΕΔΥ, στηρίζουν το αίτημά τους στο γεγονός ότι η μη καταβολή των επιδομάτων εορτών και αδείας συνιστά παραβίαση του Συντάγματος και θεμελιωδών αρχών, όπως η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η ισότητα και η αναλογικότητα.
Επιπλέον, κάνουν αναφορά στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, ενώ επικαλούνται και την ίση μεταχείριση με βάση το ατομικό εργατικό δίκαιο, που ισχύει στον ιδιωτικό τομέα, όπου τα δώρα καταβάλλονται κανονικά.
Από την πλευρά της, η κυβέρνηση εμφανίζεται αντίθετη στην επαναφορά των δώρων, επικαλούμενο τον δημοσιονομικό αντίκτυπο. Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν, η επαναφορά τους θα επιβάρυνε κατά 1,37 δισ. ευρώ ετησίως τον προϋπολογισμό (χωρίς εισφορές) ή 1,55 δισ. ευρώ συνολικά, γεγονός που, σύμφωνα με την επιχειρηματολογία του Δημοσίου, θέτει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα και μπορεί να οδηγήσει σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.
