Άδειες δημοσίων υπαλλήλων 2025: Όλα τα δικαιώματα και οι τύποι αδειών αναλυτικά

Καθώς το καλοκαίρι βρίσκεται στην κορύφωσή του και πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι προγραμματίζουν ή ήδη απολαμβάνουν τις διακοπές τους, είναι εξαιρετικά σημαντικό να γνωρίζουν πλήρως τα δικαιώματά τους όσον αφορά τις άδειες. Οι άδειες αυτές δεν είναι μόνο ένα μέσο ξεκούρασης, αλλά και ένα κατοχυρωμένο εργασιακό δικαίωμα που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα αναγκών: από την ανατροφή παιδιών έως την αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων υγείας.

Το παρόν άρθρο συγκεντρώνει, παρουσιάζει και επεξηγεί όλες τις μορφές αδειών που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία για τους εργαζόμενους στον δημόσιο τομέα – τόσο μόνιμους όσο και ΙΔΟΧ – με τρόπο κατανοητό, χρηστικό και σύγχρονο.

Κανονική άδεια: Ο βασικός πυλώνας ανάπαυσης

Η κανονική άδεια χορηγείται δύο μήνες μετά τον διορισμό και αυξάνεται ανάλογα με τα έτη υπηρεσίας:

• 1ο έτος: 2 ημέρες/μήνα, έως και 20 ή 24 ημέρες (ανάλογα με το αν εφαρμόζεται 5ήμερη ή 6ήμερη εργασία).
• Μετά το 1ο έτος: 20-24 ημέρες, με ετήσια προσαύξηση έως τις 25-30 ημέρες.
• Παραμεθόριες περιοχές: έως 4 επιπλέον ημέρες (με απόφαση υπουργείου).
• Επικίνδυνα/ανθυγιεινά επαγγέλματα: επιπλέον άδεια με Προεδρικό Διάταγμα.

Ιδιαίτερες ρυθμίσεις:

• Υποχρεωτική άδεια 15 ημερών από 15 Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου, εφόσον ζητηθεί.
• Επιπλέον 5 ημέρες αν η άδεια ληφθεί εκτός θερινής περιόδου (εξαιρούνται Χριστούγεννα και Πάσχα).
• Δυνατότητα ανάκλησης ή αναβολής σε εξαιρετικές περιπτώσεις, με υποχρέωση μεταφοράς της στο επόμενο έτος.

Ειδικές άδειες: Για έκτακτες ανάγκες & οικογενειακά ζητήματα

Οι δημόσιοι υπάλληλοι δικαιούνται άδειες με αποδοχές σε περιπτώσεις όπως:

1. Γάμος: 5 ημέρες
2. Θάνατος συζύγου ή συγγενών β’ βαθμού: 3 ημέρες
3. Συμμετοχή σε εκλογές ή δίκες: έως 3 ημέρες
4. Αιμοδοσία: 2 ημέρες για οργανωμένη αιμοληψία
5. Σοβαρά νοσήματα (ίδιος, σύζυγος ή τέκνο): έως 22 ημέρες
6. Αναπηρία ≥ 50%: +6 εργάσιμες ημέρες ετησίως
7. Παιδιά με βαριά νοητική στέρηση ή σύνδρομο Down: ειδική άδεια με αποδοχές

Μητρότητα & γονικές άδειες: Η προστασία της οικογένειας

 Άδειες Μητρότητας:

1. 2 μήνες προ τοκετού + 3 μήνες μετά
2. +2 μήνες για κάθε παιδί πέραν του τρίτου
3. Υιοθεσία τέκνου (έως 6 ετών): 3 μήνες άδεια με αποδοχές

Διευκολύνσεις γονέων:

Μειωμένο ωράριο:

• -2 ώρες για τέκνα < 2 ετών
• -1 ώρα για τέκνα 2-4 ετών
• Εναλλακτικά: 9 μήνες πλήρους άδειας με αποδοχές
• Μονογονεϊκές οικογένειες ή γονείς με αναπηρία ≥ 67%: πρόσθετη άδεια
• Γεννήσεις 3ου ή 4ου παιδιού: επιπλέον διευκολύνσεις
• Σχολική παρακολούθηση παιδιών: ειδική άδεια

Άδειες χωρίς αποδοχές: Όταν οι ανάγκες το απαιτούν

• Έως 1 μήνα ανά έτος (με έγκριση υπηρεσίας)
• Έως 2 έτη για σοβαρούς προσωπικούς λόγους (με απόφαση συμβουλίου)
• Έως 6 έτη αν ο/η σύζυγος υπηρετεί στο εξωτερικό
• Έως 10 έτη για εργασία σε ΕΕ ή διεθνή οργανισμό (με υποχρέωση ασφαλιστικών εισφορών)

ΙΔΟΧ: Δικαιώματα ισότιμα με μόνιμους υπαλλήλους

Οι υπάλληλοι Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με ή χωρίς οργανική θέση, έχουν επίσης πρόσβαση σε:

• Κανονική άδεια
• Άδεια ανατροφής ή φροντίδας παιδιού
• Άδεια λόγω σοβαρών νοσημάτων ή νοσηλείας τέκνων
• Άδεια γάμου/γέννησης/πένθους
• Άδεια εξετάσεων
• Μειωμένο ωράριο
• Άδεια χωρίς αποδοχές