Οι λοιμώξεις που προκύπτουν στο πλαίσιο της υγειονομικής φροντίδας συνεχίζουν να αποτελούν ένα σοβαρό και διαρκές πρόβλημα για τη δημόσια υγεία παγκοσμίως, όπως καταδεικνύουν πρόσφατα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Εκατομμύρια ασθενείς επηρεάζονται κάθε χρόνο, με μεγάλο ποσοστό των λοιμώξεων να οφείλεται σε βακτήρια ανθεκτικά στα περισσότερα αντιβιοτικά που διαθέτουμε σήμερα.
Ενδεικτικά τα στοιχεία:
- 1 στους 10 ασθενείς εμφανίζει λοίμωξη κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του.
- 136 εκατομμύρια λοιμώξεις ετησίως αποδίδονται σε ανθεκτικά μικρόβια.
- 63,5% των περιπτώσεων μικροβιακής αντοχής σχετίζεται με την υγειονομική περίθαλψη.
- 5 εκατομμύρια θάνατοι παγκοσμίως, το 2019, συνδέονται με τη μικροβιακή αντοχή.
Στην Ευρώπη, το πρόβλημα των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων είναι ιδιαίτερα έντονο, καθώς προκαλεί περισσότερα περιστατικά και μεγαλύτερο βάρος από 32 άλλα μεταδοτικά νοσήματα. Υπολογίζεται πως καταγράφονται περίπου 9 εκατομμύρια περιπτώσεις κάθε χρόνο, οι οποίες συνεπάγονται 25 εκατομμύρια επιπλέον ημέρες νοσηλείας και σημαντική οικονομική επιβάρυνση στα συστήματα υγείας, με εκτιμώμενο κόστος που κυμαίνεται από 13 έως 24 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Ο ΠΟΥ επισημαίνει τη θεμελιώδη σημασία της υγιεινής των χεριών για την αποτροπή της μετάδοσης λοιμώξεων, τη διασφάλιση της ασφάλειας των ασθενών και την προστασία των επαγγελματιών υγείας.
1. Η απαραίτητη πολιτική βούληση
Η ένταξη μιας χώρας στο Παγκόσμιο Δίκτυο ΥΧ απαιτεί πολιτική δέσμευση και σύνδεση με την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Στην Ελλάδα, η συμμόρφωση στην υγιεινή των χεριών είναι υποχρεωτικός δείκτης επιτήρησης στα νοσοκομεία από το 2014 (Υ.Α. Υ1.Γ.Π. 114971/2014).
2. Οι 5 κρίσιμες στιγμές για υγιεινή των χεριών
Κατά την παροχή φροντίδας, υπάρχουν πέντε βασικές στιγμές που απαιτούν υγιεινή των χεριών ώστε να αποτραπεί η μετάδοση μικροβίων στον ασθενή ή/και στον επαγγελματία υγείας. Η κατανόηση και εφαρμογή αυτών των βημάτων είναι θεμέλιο για την αποτελεσματική πρόληψη.
3. Γάντια δεν σημαίνει προστασία
Τα ιατρικά γάντια δεν υποκαθιστούν την υγιεινή των χεριών. Πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο όταν ενδείκνυται και να συνοδεύονται από πλύσιμο ή αντισηψία πριν και μετά τη χρήση τους. Επιπλέον, η υπερβολική χρήση τους ενισχύει την περιβαλλοντική επιβάρυνση. Χαρακτηριστικά, μόνο το 2020 χρησιμοποιήθηκαν 3 δισεκατομμύρια είδη ατομικής προστασίας, με αποτέλεσμα την παραγωγή 591 τόνων ιατρικών αποβλήτων ημερησίως, κυρίως από γάντια.
Αυτή είναι η απλή κίνηση που σώζει ζωές
Η εφαρμογή της υγιεινής των χεριών παραμένει το απλούστερο και αποτελεσματικότερο μέτρο πρόληψης για τις λοιμώξεις που σχετίζονται με την υγειονομική περίθαλψη. Η επένδυση στην πρόληψη, στην εκπαίδευση και στη συστηματική επιτήρηση μπορεί να μειώσει σημαντικά το βάρος των νοσοκομειακών λοιμώξεων και να σώσει ζωές.
