Η υγεία βρίσκεται κυριολεκτικά στα χέρια μας, υπενθυμίζει το Κέντρο Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων (CLEO), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Πλυσίματος Χεριών, που τιμάται κάθε χρόνο στις 15 Οκτωβρίου.
Η συγκεκριμένη ημέρα, θεσμοθετημένη το 2008 από τη Global Handwashing Partnership, αναδεικνύει τη ζωτική αξία μιας απλής αλλά καθοριστικής συνήθειας: του πλυσίματος των χεριών με σαπούνι και νερό — μιας πράξης που, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, σώζει εκατομμύρια ζωές ετησίως.
Σύμφωνα με το CLEO, τα χέρια αποτελούν τον κύριο φορέα μετάδοσης παθογόνων μικροοργανισμών. Με ένα και μόνο άγγιγμα, βακτήρια και ιοί μπορούν να περάσουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, προκαλώντας λοιμώξεις του αναπνευστικού και του γαστρεντερικού συστήματος, αλλά και σοβαρές νοσοκομειακές επιπλοκές.
Το ορθό πλύσιμο των χεριών μπορεί να αποτρέψει την πλειονότητα των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, οι οποίες συχνά οδηγούν σε παρατεταμένες νοσηλείες ή ακόμη και σε θανάτους.
Η σημασία της υγιεινής των χεριών είναι εξίσου κρίσιμη σε σχολεία, χώρους εργασίας, επιχειρήσεις και νοικοκυριά — καθώς πρόκειται για τον πιο απλό και ταυτόχρονα πιο αποτελεσματικό τρόπο προστασίας της υγείας.
Τα επιστημονικά στοιχεία μιλούν από μόνα τους
Σύμφωνα με το CLEO και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ):
- Το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι μειώνει τις διαρροϊκές ασθένειες κατά 30%.
- Οι οξείες αναπνευστικές λοιμώξεις μπορούν να περιοριστούν έως και 20%.
Η πράξη αυτή συμβάλλει στη μείωση της μετάδοσης παθογόνων όπως η χολέρα, ο ιός Έμπολα, το SARS, η COVID-19, η ηπατίτιδα Ε και η ευλογιά των πιθήκων.
Πέρα από τη Δημόσια Υγεία, η καλή υγιεινή των χεριών προσφέρει πολλαπλά κοινωνικά οφέλη, όπως λιγότερες απουσίες από εργασία και σχολείο, καλύτερη παραγωγικότητα και γενικότερη ευημερία.
Πέρα από το σαπούνι: Αντισηπτικά και συνείδηση
Η σωστή φροντίδα των χεριών δεν περιορίζεται μόνο στο νερό και το σαπούνι.
Η χρήση αλκοολούχων αντισηπτικών όπου δεν υπάρχει πρόσβαση σε καθαρό νερό, αποτελεί εξίσου αποτελεσματικό μέτρο πρόληψης.
Η συνέπεια όμως είναι το πιο κρίσιμο στοιχείο: το πλύσιμο πρέπει να γίνεται την κατάλληλη στιγμή, δηλαδή πριν και μετά το φαγητό, μετά τη χρήση της τουαλέτας, την επαφή με ασθενείς ή με επιφάνειες υψηλού κινδύνου.
Το CLEO υπενθυμίζει ότι η υγιεινή των χεριών είναι βασικό εργαλείο για τους επαγγελματίες υγείας στη μάχη κατά των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων και της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά — μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης ιατρικής.
Όπως σημειώνει ο ΠΟΥ, η σωστή εφαρμογή των οδηγιών υγιεινής μπορεί να μειώσει τις λοιμώξεις του γαστρεντερικού κατά 30% και του αναπνευστικού κατά 20%.
