Δεν προκαλεί έκπληξη ότι για το 2025 η τεχνητή νοημοσύνη (AI) είχε καθοριστικό ρόλο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τη μουσική, τον κινηματογράφο και άλλους τομείς. Παράλληλα, φαίνεται ότι η ίδια τάση επηρεάζει και τα λεξικά, με τις πιο δημοφιλείς λέξεις να συνδέονται πλέον με την AI.
Το Cambridge Dictionary για το 2025 επέλεξε τη λέξη «parasocial», επεκτείνοντας τον ορισμό της ώστε να περιλαμβάνει τις σχέσεις των ανθρώπων με συντρόφους και chatbot AI.
Η πρώτη ανακοίνωση της χρονιάς ήρθε από το Collins Dictionary, που επέλεξε το «vibe coding» ως λέξη της χρονιάς, αναφερόμενο στη χρήση εργαλείων AI για τη δημιουργία κώδικα αντί για χειροκίνητη συγγραφή λογισμικού.
«Όταν το άκουσα για πρώτη φορά, η αρχική μου αντίδραση ήταν ότι πρόκειται για έναν πολύ εξειδικευμένο όρο, όχι ιδιαίτερα διαδεδομένο στο λεξιλόγιο των περισσότερων ανθρώπων» σημειώνει στο The Conversation η Γκάιλ Φλάναγκαν, λέκτορας γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λίμερικ στην Ιρλανδία.
Τι σημαίνει «slop»
Ωστόσο, όπως εξηγεί, αν γυρίσουμε στο 2023 και στη λέξη «hallucinate» που είχε επιλέξει τότε το Cambridge Dictionary, πολλοί είχαν την ίδια αίσθηση. «Σήμερα αναφερόμαστε τακτικά στις “παραισθησιογόνες” ιδιότητες των αποτελεσμάτων της AI, συχνά με μορφασμό αγανάκτησης για ορισμένες απαντήσεις της. Η γλώσσα μπορεί και πράγματι αλλάζει γρήγορα».
Το είδος αυτό περιεχομένου περιγράφεται μερικές φορές ως AI slop, δηλαδή «χαμηλής ποιότητας περιεχόμενο που δημιουργείται από γενετική AI, συχνά με λάθη, και χωρίς να έχει ζητηθεί από τον χρήστη» - η λέξη της χρονιάς 2025 του Macquarie Dictionary.
Το The Economist και το Merriam-Webster επίσης επέλεξαν το «slop», δείχνοντας ότι το περιεχόμενο αυτό, όσο απωθητικό κι αν είναι, αποτελεί σημαντικό κομμάτι της χρήσης της νέας τεχνολογίας.
Και άλλες λέξεις που ξεχώρισαν
Άλλη λέξη που ξεχώρισε είναι το «clanker», που χρησιμοποιείται υποτιμητικά για να περιγράψει μια πηγή AI. Επιπλέον, το «glazing» μπήκε στη βραχεία λίστα του Collins Dictionary, ορίζοντας «το να επαινείς ή να κολακεύεις υπερβολικά, συχνά αδικαιολόγητα», κάτι που πολλοί έχουν παρατηρήσει κατά τη χρήση του ChatGPT.
Στη διαδικτυακή κουλτούρα, το Oxford Dictionary επέλεξε το «rage bait», περιεχόμενο στα κοινωνικά δίκτυα σχεδιασμένο να προκαλεί αρνητικές αντιδράσεις ή επιθέσεις. Ακόμη, το «memeify», η πράξη δημιουργίας memes, μπήκε στη βραχεία λίστα του Cambridge για το 2025, ενώ το Dictionary.com επέλεξε το «67», εμπνευσμένο από memes σχετιζόμενα με το μπάσκετ.
Η διαδικασία επιλογής των λέξεων
Όσον αφορά τη διαδικασία επιλογής, το Cambridge Dictionary παρακολουθεί τη χρήση των λέξεων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, μέσω διαδικτυακών αναζητήσεων και Google. Το Dictionary.com αναλύει και τίτλους ειδήσεων και τάσεις στα κοινωνικά δίκτυα, ενώ το Oxford University Press χρησιμοποιεί τη βάση δεδομένων Oxford Monitor Corpus of English, με περίπου 150 εκατομμύρια λέξεις τον μήνα.
Οι λεξικογράφοι συντάσσουν βραχείες λίστες λέξεων, στις οποίες μπορούν να συμμετέχουν και οι αναγνώστες μέσω δημόσιας ψηφοφορίας. Οι λέξεις με τις περισσότερες ψήφους ανακηρύσσονται επίσημα λέξεις της χρονιάς.
«Για εμάς τους γλωσσολόγους, η καταιγίδα ανακοινώσεων για τη “λέξη της χρονιάς” από λεξικά και εκδότες είναι μια εορταστική παράδοση, τόσο αναμενόμενη όσο και οι χριστουγεννιάτικες πίτες. Οι λέξεις της χρονιάς δεν προσφέρουν μόνο μια διασκεδαστική ματιά στη νέα αργκό και τις γλωσσικές αλλαγές· μας λένε πολλά για τις ανησυχίες, τις τάσεις και τις εμμονές του αγγλόφωνου κόσμου» σημειώνει η Γκάιλ Φλάναγκαν.
