Πολύ πιθανό να έχετε ξανά ακούσει ή διαβάσει τη λέξη «δερβίσης». Πρόκειται για μια ιδιαίτερη λέξη της γλώσσας μας, παρόλα αυτά χρησιμοποιείται συχνά και στον προφορικό και στον γραπτό μας λόγο.
Γνωρίζετε τι σημαίνει;
Η σημασία της
Η λέξη «δερβίσης» ή σωστότερα «ντερβίς», όπως προφέρεται (τουρκικά derviş), χρησιμοποιείται κυριολεκτικά για να περιγράψει τον ζητιάνο, δηλαδή αυτόν που ζητιανεύει για να ζήσει.
Ο όρος έχει περσική προέλευση και ετυμολογικά προέρχεται από τη λέξη «νταρ», που σημαίνει «πόρτα», καθώς οι δερβίσηδες παλιότερα επισκέπτονταν τα σπίτια από πόρτα σε πόρτα για να ζητήσουν τροφή ή χρήματα.
Στην Ανατολή, και συγκεκριμένα στις αραβικές χώρες, η λέξη καθιερώθηκε μετά τον 16ο αιώνα για να περιγράψει τον θρησκευτικό μουσουλμάνο επαίτη ή φτωχό.
Ποιοι ήταν οι δερβίσηδες
Πέρα από την κυριολεκτική σημασία, η λέξη χρησιμοποιείται και για μουσουλμάνους ασκητές μοναχούς που έχουν πάρει όρκο φτώχειας και ζουν σε μουσουλμανικά μοναστήρια, τους λεγόμενους τεκέδες.
Για να πλησιάσουν περισσότερο τον Αλλάχ, κάνουν έναν χαρακτηριστικό στριφογυριστό χορό, ο οποίος στις μέρες μας εκτελείται κυρίως ως τουριστική ατραξιόν.
Αργότερα, ο όρος «δερβίσης» χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα για να περιγράψει μέλη τάξεων ή ομάδων και γενικότερα οποιονδήποτε περιπλανώμενο.
Στην ελληνοποιημένη εκδοχή, ο «ντερβίσης» συναντάται κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα και χρησιμοποιείται συχνά στην κλητική, για να περιγράψει έναν άντρα λεβέντη ή μάγκα.
Συχνά εμφανίζεται και σε τραγούδια, όπως αυτά του Μάρκου Βαμβακάρη, ή στη λογοτεχνία, σε διάφορα διηγήματα, όπως του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
