Σαρωτικές αλλαγές στο πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπάλληλων φέρνει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το απόγευμα της Δευτέρας. Για πρώτη φορά προβλέπεται επιβολή προστίμων που αγγίζουν έως και τα 100.000 ευρώ, ενώ ανοίγει και ο δρόμος για την απόλυση όσων αρνούνται την αξιολόγηση.
Μάλιστα, σε ορισμένα πειθαρχικά παραπτώματα εισάγεται για πρώτη φορά στο δημόσιο και «πλαφόν ποινών», με το νέο πλαίσιο να απαγορεύει την επιβολή επιεικέστερης ποινής.
Οι νέες ποινές
Οι νέες ποινές των δημοσίων υπαλλήλων κυμαίνονται από απλή επίπληξη μέχρι απόλυση και πρόστιμο που μπορεί να αγγίξει και τα 100.000 ευρώ σε ορισμένες περιπτώσεις.
Συγκεκριμένα, οι νέες πειθαρχικές ποινές που προβλέπει το σχέδιο νόμου για τους δημόσιους στους υπαλλήλους είναι:
- Η έγγραφη επίπληξη
- Το πρόστιμο έως τις αποδοχές 12 μηνών
- Η στέρηση του δικαιώματος χορήγησης μισθολογικού κλιμακίου από 1 έως 5 έτη
- Η αφαίρεση έως 4 μισθολογικών κλιμακίων
- Η στέρηση του δικαιώματος για προαγωγή από 1 έως 5 έτη
- Η στέρηση του δικαιώματος συμμετοχής σε διαδικασία επιλογής προϊσταμένου οργανικής μονάδας οποιουδήποτε επιπέδου και η απαγόρευση άσκησης καθηκόντων προϊσταμένου κατ’ αναπλήρωση ή με ειδικές διατάξεις για διάστημα από 1 έως 5 έτη
- Η αφαίρεση της άσκησης των καθηκόντων προϊσταμένου οργανικής μονάδας οποιουδήποτε επιπέδου για τη θητεία ή το υπόλοιπό της και η απαγόρευση άσκησης καθηκόντων προϊσταμένου κατ’ αναπλήρωση ή με ειδικές διατάξεις για διάστημα από 1 έως 5 έτη
- Ο υποβιβασμός έως δύο βαθμούς
- Η προσωρινή παύση από 3 έως 12 μήνες με πλήρη στέρηση των αποδοχών
- Η οριστική παύση.
«Πλαφόν» ποινών και πρόστιμα έως και 100.000 ευρώ
Σημειώνεται ότι για την επιβολή οποιασδήποτε πειθαρχικής ποινής σε υπάλληλο συνεκτιμώνται οι ιδιαίτερες συνθήκες τέλεσης του παραπτώματος, η εν γένει προσωπικότητα του υπαλλήλου, καθώς και η υπηρεσιακή του εικόνα όπως προκύπτει από το προσωπικό του μητρώο και τηρείται η αρχή της αναλογικότητας.
Ωστόσο, σε συγκεκριμένα παραπτώματα, το νέο πλαίσιο θέτει «πλαφόν» ποινών και απαγορεύει την επιβολή επιεικέστερης ποινής.
Για παράδειγμα:
- Η ποινή του υποβιβασμού επιβάλλεται κατ’ ελάχιστον για σοβαρές απουσίες ή αναξιοπρεπή συμπεριφορά
- Το πρόστιμο των δύο μηνών επιβάλλεται κατ’ ελάχιστον για άρνηση συμμετοχής στην αξιολόγηση
- Η προσωρινή παύση επιβάλλεται ως ελάχιστη ποινή για χρήση πλαστών δικαιολογητικών
Σε άλλες περιπτώσεις το πειθαρχικό συμβούλιο μπορεί να επιβάλει υψηλά πρόστιμα. Για παράδειγμα, όταν επιβάλλονται ορισμένες πειθαρχικές ποινές (όπως ο υποβιβασμός ή η στέρηση προαγωγής) και συντρέχουν επιβαρυντικές περιστάσεις, το πειθαρχικό συμβούλιο μπορεί να επιβάλει επιπλέον διοικητική κύρωση από 3.000 έως 30.000 ευρώ.
Όταν επιβάλλεται η ποινή της οριστικής παύσης και πρόκειται για σοβαρά πειθαρχικά παραπτώματα που έχουν να κάνουν με πλαστά έγγραφα, οικονομικά εγκλήματα ή αναξιοπρεπείς, τότε το πειθαρχικό συμβούλιο μπορεί να επιβάλει επιπλέον διοικητική κύρωση από 10.000 έως 100.000 ευρώ.
Οι 14 πιθανοί λόγοι απόλυσης
Στο άρθρο 10 του νομοσχεδίου υπάρχουν 36 πειθαρχικά παραπτώματα στα οποία μπορούν υποπέσουν οι δημόσιοι υπάλληλοι. Ωστόσο, η ποινή της οριστικής παύσης μπορεί να επιβληθεί μόνο για τα ακόλουθα παραπτώματα:
- Των πράξεων, με τις οποίες εκδηλώνεται άρνηση αναγνώρισης του Συντάγματος ή έλλειψη αφοσίωσης στην Πατρίδα και τη Δημοκρατία,
- Της άσκησης εργασίας ή έργου με αμοιβή χωρίς προηγούμενη άδεια της υπηρεσίας ή της συμμετοχής σε εταιρείες κατά παράβαση του άρθρου 32 ή της άσκησης έργων ασυμβίβαστων με την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου σύμφωνα με τα άρθρα 33 και 34,
- Της κατάθεσης, χρήσης, συμπερίληψης και διατήρησης στον ατομικό υπηρεσιακό φάκελο υπαλλήλου, πλαστού, νοθευμένου ή παραποιημένου πιστοποιητικού ή τίτλου ή βεβαίωσης, με την επιφύλαξη του άρθρου 20
- Οποιασδήποτε πράξης κατά της γενετήσιας ελευθερίας, και ειδικότερα της προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας άλλου προσώπου ή και οποιασδήποτε πράξης οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, εντός και εκτός υπηρεσίας,
- Των εγκλημάτων σχετικά με την υπηρεσία κατά τον Ποινικό Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95) ή άλλους ειδικούς νόμους,
- Της απόκτησης οικονομικού οφέλους ή ανταλλάγματος προς όφελος του ιδίου του υπαλλήλου ή τρίτου προσώπου κατά την άσκηση των καθηκόντων του ή εξ αφορμής αυτών
- Της χαρακτηριστικώς αναξιοπρεπούς ή ανάξιας για υπάλληλο διαγωγής εντός ή εκτός υπηρεσίας,
- Της παράβασης της υποχρέωσης εχεμύθειας,
- Της αδικαιολόγητης αποχής από την εκτέλεση των υπηρεσιακών καθηκόντων πάνω από 22 εργάσιμες ημέρες συνεχώς ή πάνω από 30 εργάσιμες ημέρες σε διάστημα ενός έτους ή πάνω από 50 εργάσιμες ημέρες εντός μίας διετίας,
- Της εξαιρετικώς σοβαρής απείθειας,
- Της άμεσης ή μέσω τρίτου προσώπου συμμετοχής σε δημοπρασία την οποία διενεργεί επιτροπή, μέλος της οποίας είναι ο υπάλληλος ή όταν η επιτροπή αυτή υπάγεται στον φορέα, στον οποίο ο υπάλληλος υπηρετεί,
- Της εμμονής σε άρνηση προσέλευσης για εξέταση από υγειονομική επιτροπή,
- Της για δύο συνεχόμενες αξιολογικές περιόδους άρνησης υπαλλήλου να λάβει μέρος, να διευκολύνει ή να προβεί στη διαδικασία αξιολόγησης είτε ως αξιολογητής είτε ως αξιολογούμενος.
- Για οποιοδήποτε παράπτωμα, αν κατά τα τρία προηγούμενα έτη από τη διάπραξή του, είχαν επιβληθεί στον υπάλληλο τρεις τουλάχιστον πειθαρχικές ποινές ανώτερες του προστίμου αποδοχών ενός μηνός ή αν κατά τα δύο προηγούμενα έτη από τη διάπραξή του, ο υπάλληλος είχε τιμωρηθεί για το ίδιο παράπτωμα με ποινή ανώτερη του προστίμου αποδοχών ενός μηνός.
Βαριές ποινές για την άρνηση αξιολόγησης - Στο στόχαστρο οι εκπαιδευτικοί
Όπως φαίνεται παραπάνω, η διπλή άρνηση συμμετοχής των δημοσίων υπαλλήλων στη διαδικασία της αξιολόγησης φέρνει οριστική παύση. Μάλιστα, στην περίπτωση της μίας άρνησης επιβάλλεται υποχρεωτικά από το «πλαφόν» ποινών πρόστιμο ίσο τουλάχιστον με τις αποδοχές δύο μηνών.
Στόχος της διάταξης είναι η εκπαιδευτική κοινότητα που, από την εποχή της Νίκης Κεραμέως στη θέση της υπουργού Παιδείας, αντιστέκεται σθεναρά και έχει πετύχει στο να μην εφαρμόσει την αξιολόγηση στα περισσότερα σχολεία. Η κυβέρνηση, που από την αρχή της θητείας της εφαρμόζει τιμωρητική ρητορική σε όποιους έχουν αντίθετη άποψη βάζει τώρα το μαχαίρι στο κόκκαλο σε μια νέα προσπάθεια να πετύχει τους σκοπούς της.
Σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο
Οι νέες ποινές αλλά και οι λόγοι οριστικής παύσης των δημοσίων υπαλλήλων περιγράφονται αναλυτικά στο άρθρο 12 του νομοσχεδίου που φέρει τον τίτλο «Αναμόρφωση του πειθαρχικού δικαίου των υπαλλήλων του δημόσιου τομέα, σύσταση Ελληνικού Κέντρου Εμπειρογνωμοσύνης Διοικητικών Μεταρρυθμίσεων και λοιπές διατάξεις» θα μείνει αναρτημένο σε δημόσια διαβούλευση έως τη Δευτέρα, 21 Ιουλίου και ώρα 9:00 το πρωί.
Δείτε ΕΔΩ ολόκληρη το σχέδιο νόμου όπως κατατέθηκε στη δημόσια διαβούλευση
