Δημόσιοι υπάλληλοι: Πότε μπορούν να χάσουν έως και 12 μισθούς

Νόμος του κράτους είναι εδώ και δύο μήνες το νέο πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων, που θεσπίζει αυστηρότερες ποινές και εισάγει νέα εργαλεία για την επιτάχυνση των διαδικασιών πειθαρχικής δικαιοσύνης.

Ο νόμος 5225/2025 ο οποίος επανεκτυπώθηκε, καθώς εντοπίστηκε σφάλμα στην αρχική δημοσίευση, έχει φέρει σημαντικές αλλαγές, καθώς πλέον η άρνηση συμμετοχής στην αξιολόγηση ή η παραβίαση των διαδικασιών της, όπως ο προγραμματισμός, η στοχοθεσία, οι μετρήσεις και οι επιμορφώσεις, θεωρείται πειθαρχικό παράπτωμα.

Οι ποινές

Όσον αφορά τις ποινές που προβλέπει το νέο πλαίσιο, αυτές εκτείνονται σε ένα ευρύ φάσμα, από απλές επιπλήξεις έως και απομάκρυνση από τη θέση, ανάλογα με τη βαρύτητα του παραπτώματος. Ειδικότερα, μπορεί να επιβληθεί έγγραφη επίπληξη, πρόστιμο έως δώδεκα μηνιαίων αποδοχών, ή στέρηση μισθολογικών και υπηρεσιακών δικαιωμάτων, όπως η προαγωγή ή η συμμετοχή σε διαδικασίες επιλογής προϊσταμένων για διάστημα από ένα έως πέντε έτη.

Παράλληλα, προβλέπεται αφαίρεση καθηκόντων προϊσταμένου, υποβιβασμός έως δύο βαθμών, αλλά και προσωρινή παύση διάρκειας από τρεις έως δώδεκα μήνες με πλήρη στέρηση αποδοχών. Η αυστηρότερη ποινή είναι η οριστική παύση από την υπηρεσία.

Τα πειθαρχικά παραπτώματα

Πειθαρχικά παραπτώματα που μπορούν να επιφέρουν τις ανωτέρω ποινές αποτελούν:

• Πράξεις με τις οποίες εκδηλώνεται άρνηση αναγνώρισης του Συντάγματος ή έλλειψη αφοσίωσης στην Πατρίδα και τη Δημοκρατία.
• Κάθε παράβαση υπαλληλικού καθήκοντος που προσδιορίζεται από τις υποχρεώσεις που επιβάλλουν στον υπάλληλο οι κείμενες διατάξεις, εντολές και οδηγίες. Το υπαλληλικό καθήκον σε καμία περίπτωση δεν επιβάλλει στον υπάλληλο πράξη ή παράλειψη που να αντίκειται προς τις διατάξεις του Συντάγματος και των νόμων
• Τα εγκλήματα σχετικά με την υπηρεσία κατά τον Ποινικό Κώδικα ή άλλους ειδικούς ποινικούς νόμους.
• Η απόκτηση οικονομικού οφέλους ή ανταλλάγματος προς όφελος του ιδίου του υπαλλήλου ή τρίτου προσώπου, κατά την άσκηση των καθηκόντων του ή εξ αφορμής αυτών.
• Η αναξιοπρεπής ή ανάρμοστη ή ανάξια για υπάλληλο συμπεριφορά εντός ή εκτός υπηρεσίας.
• Η παραβίαση της αρχής της αμεροληψίας ή η παράλειψη δήλωσης κωλύματος συμφέροντος.
• Η παραβίαση της αρχής της ισότητας, των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης, η παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης και της καταπολέμησης των διακρίσεων λόγω φυλής, χρώματος, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, ηλικίας, οικογενειακής ή κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου, η χρήση γλώσσας έμφυλης διάκρισης, κατά την άσκηση των καθηκόντων.
• Η εκδήλωση κάθε μορφής βίας και παρενόχλησης στην εργασία, κατά την άσκηση των καθηκόντων.
• Η παραβίαση της υποχρέωσης εχεμύθειας.
• Η σοβαρή απείθεια.
• Η αδικαιολόγητη αποχή από την εκτέλεση των καθηκόντων.
• Η παραβίαση των υποχρεώσεων του άρθρου 27 του παρόντος, καθώς και η αδικαιολόγητη προτίμηση νεότερων υποθέσεων με παραμέληση παλαιότερων.
• Η άρνηση παροχής πληροφόρησης στους πολίτες και τις αρχές.
• Η προδήλως αδικαιολόγητη μη εξυπηρέτηση των πολιτών και η υπαίτια μη έγκαιρη διεκπεραίωση των υποθέσεών τους, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
• Η χρησιμοποίηση της δημοσιοϋπαλληλικής ιδιότητας ή πληροφοριών που κατέχει ο υπάλληλος λόγω της υπηρεσίας ή της θέσης του, για εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων του ίδιου ή τρίτων προσώπων.
• Η αδικαιολόγητη άρνηση προσέλευσης για ιατρική εξέταση.
• Η άμεση ή μέσω τρίτου προσώπου συμμετοχή σε δημοπρασία την οποία διενεργεί επιτροπή, μέλος της οποίας είναι ο υπάλληλος ή όταν η επιτροπή αυτή υπάγεται στην αρχή στην οποία ο υπάλληλος υπηρετεί.
• Η κακόβουλη άσκηση κριτικής των πράξεων της προϊσταμένης αρχής που γίνεται δημοσίως, γραπτώς ή προφορικώς, με σκόπιμη χρήση εν γνώσει εκδήλως ανακριβών στοιχείων ή με χαρακτηριστικά απρεπείς εκφράσεις.
• Η άρνηση σύμπραξης, συνεργασίας, χορήγησης στοιχείων ή εγγράφων κατά τη διεξαγωγή έρευνας, επιθεώρησης ή ελέγχου από Ανεξάρτητες Αρχές και τα ιδιαίτερα Σώματα και Υπηρεσίες Επιθεώρησης και Ελέγχου.
• Η αδικαιολόγητα μη έγκαιρη σύνταξη ή η σύνταξη μεροληπτικής έκθεσης αξιολόγησης ή η σύνταξη έκθεσης με κρίσεις ή χαρακτηρισμούς που δεν εξειδικεύονται με αναφορά συγκεκριμένων στοιχείων.
• Η άρνηση υπαλλήλου να λάβει μέρος, να διευκολύνει ή να προβεί στη διαδικασία αξιολόγησης είτε ως αξιολογητής είτε ως αξιολογούμενος.
• Η άρνηση ή παρέλκυση εκτέλεσης υπηρεσίας.
• Η χρησιμοποίηση τρίτων προσώπων για την απόκτηση υπηρεσιακής εύνοιας ή την πρόκληση ή ματαίωση εντολής της υπηρεσίας.
• Η σύναψη στενών κοινωνικών σχέσεων με πρόσωπα, με αφορμή τον χειρισμό θεμάτων αρμοδιότητας του υπαλλήλου από την αντιμετώπιση των οποίων εξαρτώνται ουσιώδη συμφέροντα των προσώπων αυτών.
• Η φθορά λόγω ασυνήθιστης χρήσης, η εγκατάλειψη ή η παράνομη χρήση πράγματος το οποίο ανήκει στην υπηρεσία.
• Η παράλειψη από τα πειθαρχικά όργανα δίωξης και τιμωρίας πειθαρχικού παραπτώματος ή η παράλειψη ή καθυστέρηση έκδοσης διαπιστωτικής πράξης έκπτωσης από την υπηρεσία.
• Η άσκηση εργασίας ή έργου με αμοιβή χωρίς προηγούμενη άδεια της υπηρεσίας ή η συμμετοχή σε εταιρείες κατά παράβαση του άρθρου 32 ή η άσκηση έργων ασυμβίβαστων με την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου
• Η απλή απείθεια.
• Η μη τήρηση του ωραρίου από τον υπάλληλο και η παράλειψη του προϊσταμένου να ελέγχει την τήρησή του.
• Η αμέλεια ή ατελής εκπλήρωση του υπηρεσιακού καθήκοντος.
• Η άρνηση συνεργασίας με τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.) και η μη εφαρμογή των διατάξεων περί απλούστευσης των διαδικασιών και καταπολέμησης της γραφειοκρατίας.
• Το ειδικό πειθαρχικό παράπτωμα της μη εμφάνισης ή της άρνησης κατάθεσης μάρτυρα χωρίς εύλογη αιτία.
• Η μη εκτέλεση τελεσίδικης πειθαρχικής απόφασης.
• Η μη ανάρτηση ή η μη έγκαιρη ανάρτηση στο διαδίκτυο των πράξεων που είναι αναρτητέες.
• Η κατάθεση, η χρήση, η συμπερίληψη και η διατήρηση στον ατομικό υπηρεσιακό φάκελο υπαλλήλου, πλαστού, νοθευμένου ή παραποιημένου πιστοποιητικού ή τίτλου ή βεβαιώσεως, με την επιφύλαξη του άρθρου 20 περί ανάκλησης διορισμού.
• Οποιαδήποτε πράξη κατά της γενετήσιας ελευθερίας, καθώς και ειδικότερα η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας άλλου προσώπου ή και οποιαδήποτε πράξη οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, εντός και εκτός υπηρεσίας. Επιβαρυντική περίσταση αποτελεί
• Η τέλεση των πράξεων αυτών σε βάρος ανηλίκων ή και η τέλεση των πράξεων αυτών από υπαλλήλους κατά κατάχρηση των υπηρεσιακών τους καθηκόντων.

Με τις αλλαγές αυτές, το υπουργείο Εσωτερικών επιδιώκει να θωρακίσει τη διοικητική λειτουργία του Δημοσίου, ενισχύοντας παράλληλα τη διαφάνεια και την υπευθυνότητα των υπαλλήλων.

Δείτε ΕΔΩ το νέο ΦΕΚ.