Η ραγδαία εξάπλωση της Τεχνητής Νοημοσύνης και των αυτοματοποιημένων συστημάτων αλλάζει ήδη ριζικά τον χάρτη της απασχόλησης, μετατρέποντας σε παρόν αυτό που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν μελλοντικό σενάριο. Επαγγέλματα που βασίζονται σε επαναλαμβανόμενες διαδικασίες και τυποποιημένα καθήκοντα βρίσκονται πλέον υπό άμεση απειλή, καθώς οι επιχειρήσεις στρέφονται σε ψηφιακές λύσεις χαμηλότερου κόστους και μεγαλύτερης ταχύτητας.
Σύμφωνα με ειδικούς της σταδιοδρομίας, η τεχνολογική πρόοδος δεν δρα μεμονωμένα, αλλά συνδυάζεται με ευρύτερες κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές, όπως η πράσινη μετάβαση, η γήρανση του πληθυσμού και η αυξανόμενη γεωπολιτική αβεβαιότητα. Το νέο αυτό περιβάλλον ωθεί τις επιχειρήσεις να αναζητούν μεγαλύτερη ευελιξία, περιορίζοντας σταδιακά την ανάγκη για παραδοσιακούς ρόλους.
Την εικόνα αυτή επιβεβαιώνει η Έκθεση για το Μέλλον της Εργασίας 2025 του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, η οποία προειδοποιεί ότι δεκάδες επαγγέλματα αναμένεται να συρρικνωθούν σημαντικά έως το 2030, καθώς η αυτοματοποίηση αναλαμβάνει μεγάλο μέρος των καθημερινών εργασιών.
Ιδιαίτερα ευάλωτες θεωρούνται οι ειδικότητες που σχετίζονται με διοικητική υποστήριξη, καταχώριση δεδομένων, συναλλαγές και τηλεφωνική εξυπηρέτηση. Λογισμικά αυτοματοποίησης, ψηφιακοί βοηθοί, chatbots και συστήματα αυτοεξυπηρέτησης περιορίζουν δραστικά την ανάγκη για ανθρώπινη παρουσία.
Στη λίστα των επαγγελμάτων που εκτιμάται ότι θα μειωθούν αισθητά περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι ταχυδρομικοί υπάλληλοι, οι ταμίες, οι γραμματείς, οι τηλεπωλητές, οι υπάλληλοι λογιστηρίων, οι εργαζόμενοι στον τομέα των εκτυπώσεων, καθώς και βοηθητικοί νομικοί ρόλοι. Κοινό χαρακτηριστικό των ειδικοτήτων αυτών είναι ότι οι εργασίες τους είναι επαναλαμβανόμενες, μπορούν εύκολα να τυποποιηθούν και πλέον εκτελούνται ταχύτερα και οικονομικότερα από την τεχνολογία.
Στην Ελλάδα, τα στοιχεία δείχνουν ότι η συρρίκνωση έχει ήδη ξεκινήσει, κυρίως σε θέσεις χαμηλής και μεσαίας εξειδίκευσης. Οι γραμματειακές και καθαρά διοικητικές θέσεις καταγράφουν σταθερή πτώση, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί τουλάχιστον έως το 2035.
Ιδιαίτερα έντονη εμφανίζεται η μείωση της απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα, όπου προβλέπεται ετήσια υποχώρηση έως και 4,2%, ως αποτέλεσμα του αυτοματισμού, της γήρανσης του εργατικού δυναμικού και της σταδιακής εγκατάλειψης της βαριάς χειρωνακτικής εργασίας.
Παρά τις ανησυχίες, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν καταργεί συνολικά την εργασία, αλλά αλλάζει τη φύση της. Η ζήτηση μετατοπίζεται προς επαγγέλματα που απαιτούν κριτική σκέψη, δημιουργικότητα, ψηφιακές δεξιότητες και υψηλό βαθμό προσαρμοστικότητας, διαμορφώνοντας ένα νέο εργασιακό τοπίο για τις επόμενες δεκαετίες.
