Η ετήσια κανονική άδεια αναψυχής αποτελεί θεμελιώδες και αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα κάθε εργαζομένου. Σύμφωνα με την εργατική νομοθεσία, η άδεια πρέπει, κατά κανόνα, να χορηγείται και να εξαντλείται εντός του ίδιου ημερολογιακού έτους.
Σε περίπτωση που αυτό δεν καταστεί εφικτό, προβλέπεται συγκεκριμένο πλαίσιο μεταφοράς και αποζημίωσης, το οποίο διαφοροποιείται ανάλογα με το ποιος ευθύνεται για τη μη λήψη της άδειας.
Μεταφορά άδειας και προθεσμίες
Αν η ετήσια άδεια δεν χορηγηθεί εντός του έτους:
-
Μεταφέρεται υποχρεωτικά και πρέπει να δοθεί έως 31 Μαρτίου του επόμενου έτους
-
Αν ούτε τότε ληφθεί, μετατρέπεται σε χρηματική αποζημίωση
Η μη χορήγηση άδειας δεν μπορεί να παραμένει εκκρεμής επ’ αόριστον, καθώς συνδέεται άμεσα με την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων.
Ποιος ευθύνεται όταν δεν χορηγείται άδεια
Κρίσιμο στοιχείο αποτελεί το ποιος φέρει την υπαιτιότητα για τη μη χορήγηση της άδειας:
Αν ευθύνεται ο εργοδότης
-
Υποχρεούται να καταβάλει διπλάσιες αποδοχές άδειας
-
Πρόκειται για κύρωση που αποσκοπεί στην αποτροπή καταχρηστικών πρακτικών
Αν δεν υπάρχει υπαιτιότητα εργοδότη
-
Το υπόλοιπο της άδειας αποζημιώνεται ως απλές εργάσιμες ημέρες
Σε κάθε περίπτωση:
-
Η παραίτηση του εργαζομένου από το δικαίωμα άδειας είναι άκυρη
-
Κατά τη λύση της σύμβασης ή την απόλυση, οφείλονται οι αποδοχές για τις άδειες που δεν έχουν ληφθεί
Τι αλλάζει από 1η Ιανουαρίου 2026 στην ετήσια άδεια
Από την 1η Ιανουαρίου 2026 τίθενται σε ισχύ σημαντικές τροποποιήσεις στο καθεστώς χορήγησης της κανονικής άδειας, στο πλαίσιο της αναμόρφωσης της εργατικής νομοθεσίας.
Οι αλλαγές στοχεύουν:
-
Στην ενίσχυση της ευελιξίας για τον εργαζόμενο
-
Στη μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης για τις επιχειρήσεις
Κατάτμηση άδειας: Τι ίσχυε και τι ισχύει πλέον
Μέχρι σήμερα
-
Η άδεια λαμβανόταν ενιαία
-
Κατάτμηση επιτρεπόταν μόνο κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου
-
Υποχρεωτικά έπρεπε να λαμβάνονται τουλάχιστον δύο συνεχόμενες εβδομάδες
Από το 2026
-
Ο εργαζόμενος μπορεί να αιτηθεί κατανομή της άδειας σε περισσότερες περιόδους
-
Η άδεια μπορεί να χορηγείται ακόμη και σε τέσσερα διαφορετικά χρονικά διαστήματα
-
Απαραίτητη προϋπόθεση παραμένει το έγγραφο αίτημα και η συμφωνία εργοδότη – εργαζομένου
Ελάχιστη συνεχόμενη άδεια – Τι προβλέπεται
Παρά την αυξημένη ευελιξία, θεσπίζονται ελάχιστα όρια:
-
6 εργάσιμες ημέρες σε εξαήμερη εργασία
-
5 εργάσιμες ημέρες σε πενθήμερη εργασία
-
12 εργάσιμες ημέρες για ανήλικους εργαζομένους
Η ρύθμιση επιτρέπει την καλύτερη κάλυψη προσωπικών αναγκών, όπως άδειες σε περιόδους Χριστουγέννων, Πάσχα ή μεμονωμένες ημέρες μέσα στο έτος.
Κατάργηση μονομερούς επιβολής άδειας από τον εργοδότη
Με το νέο πλαίσιο:
-
Καταργείται η δυνατότητα του εργοδότη να επιβάλλει μονομερώς το υποχρεωτικό τμήμα άδειας
-
Η κατάτμηση βασίζεται αποκλειστικά σε αίτημα του εργαζομένου
Σε περίπτωση διαφωνίας, διατηρείται το δικαίωμα προσφυγής στην Επιθεώρηση Εργασίας.
Τι αλλάζει στο «Εργάνη» για τις άδειες
Από το 2026:
-
Καταργείται η προαναγγελία άδειας στο σύστημα «Εργάνη»
-
Εισάγεται απολογιστική καταχώριση, εντός του επόμενου μήνα από τη λήψη της άδειας
Η αλλαγή διατηρεί τη δυνατότητα ελέγχου, μειώνοντας παράλληλα τη γραφειοκρατία για τις επιχειρήσεις.
Τι παραμένει ίδιο
Δεν αλλάζουν:
-
Η διάρκεια της ετήσιας άδειας
-
Οι ρυθμίσεις που συνδέονται με την προϋπηρεσία
-
Η υποχρέωση ώστε τουλάχιστον το 50% των εργαζομένων να λαμβάνει άδεια από Μάιο έως Σεπτέμβριο
