Καθώς πλησιάζει η περίοδος των αλλεργιών, νέες ανησυχίες προκύπτουν γύρω από ορισμένα από τα πιο συνηθισμένα φάρμακα. Ο Anthony Komaroff, ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους γιατρούς του Harvard και αρχισυντάκτης του Harvard Health Letter, επισημαίνει ότι ορισμένα ευρέως χρησιμοποιούμενα σκευάσματα, τα οποία θεωρούνται γενικά ασφαλή, ενδέχεται να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
Τα φάρμακα που προβληματίζουν τους ειδικούς
Στο επίκεντρο της συζήτησης βρίσκονται τα αντιισταμινικά και γενικότερα τα αντιχολινεργικά φάρμακα. Πρόκειται για ουσίες που χρησιμοποιούνται καθημερινά για αλλεργίες, αϋπνία, ακράτεια, ναυτία και ορισμένες νευρολογικές παθήσεις, μεταξύ των οποίων και η νόσος Πάρκινσον.
Τα φάρμακα αυτά λειτουργούν εμποδίζοντας τη δράση της ακετυλοχολίνης, ενός βασικού νευροδιαβιβαστή που συμβάλλει στη μνήμη, τη σκέψη και τη συγκέντρωση. Η χρόνια αναστολή αυτού του μηχανισμού έχει οδηγήσει τους επιστήμονες στη θεωρία ότι ενδέχεται να επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργία του εγκεφάλου, είτε μέσω αυξημένης φλεγμονής είτε μέσω μειωμένης ικανότητας δημιουργίας νέων μνημών.
Η ανησυχία γίνεται ακόμη πιο έντονη καθώς η άνοιξη πλησιάζει και περίπου ένας στους τέσσερις ενήλικες αναζητά ανακούφιση από τα αλλεργικά συμπτώματα μέσω των γνωστών χαπιών και ρινικών σπρέι.
Τι αποκαλύπτουν οι επιστημονικές μελέτες
Παρά το αυξανόμενο ενδιαφέρον, τα ερευνητικά δεδομένα δεν είναι ομοιογενή. Ορισμένες μελέτες έχουν εντοπίσει πιθανή συσχέτιση μεταξύ μακροχρόνιας χρήσης αντιχολινεργικών φαρμάκων και αυξημένου κινδύνου άνοιας, ενώ άλλες δεν έχουν καταλήξει σε παρόμοια συμπεράσματα.
Σύμφωνα με τον Δρ. Komaroff, η ιδανική μελέτη που θα μπορούσε να δώσει οριστικές απαντήσεις είναι πρακτικά δύσκολο να πραγματοποιηθεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα θα ήταν μια μακροχρόνια σύγκριση μεταξύ διδύμων που λαμβάνουν διαφορετικές θεραπείες για δεκαετίες. Τέτοιες συνθήκες σπάνια είναι εφικτές, επομένως τα επιστημονικά συμπεράσματα παραμένουν ανοιχτά.
Οι συστάσεις των ειδικών για ασφαλή χρήση
Μέχρι να υπάρξει πιο ξεκάθαρη επιστημονική εικόνα, ο γιατρός του Harvard συστήνει προσεκτική και συνετή χρήση των αντιχολινεργικών φαρμάκων. Η σύστασή του επικεντρώνεται σε τρία βασικά σημεία: να αξιολογείται το όφελος που προσφέρουν στη βραχυπρόθεσμη ανακούφιση, να αποφεύγεται οποιαδήποτε αύξηση της δόσης πέρα από το αναγκαίο και να μην παρατείνεται η χρήση χωρίς ιατρική καθοδήγηση.
Ο ίδιος επισημαίνει ότι η μακρόχρονη ή υψηλή χρήση αντιχολινεργικών σκευασμάτων καλό είναι να αποφεύγεται, τουλάχιστον μέχρι να υπάρξουν πιο ασφαλή επιστημονικά δεδομένα.
