Πάνω από 5.000 νέοι επαγγελματίες καλούνται να υποβάλουν την πρώτη τους μηνιαία δήλωση ΦΠΑ στο τέλος Μαΐου, καθώς τίθεται σε εφαρμογή το νέο σύστημα υποβολής δηλώσεων για όσους ξεκίνησαν δραστηριότητα από την 1η Απριλίου 2025.
Σύμφωνα με απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή, όσοι ξεκινούν επαγγελματική δραστηριότητα από τον Απρίλιο και μετά, και τηρούν απλογραφικά βιβλία, εντάσσονται υποχρεωτικά στο νέο μηνιαίο μοντέλο υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ. Ο στόχος του μέτρου είναι η ενίσχυση της διαφάνειας και η άμεση καταγραφή της φορολογικής δραστηριότητας.
Η νέα ρύθμιση αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, καθώς εκτιμάται ότι περίπου 30.000 επαγγελματίες θα υπαχθούν στο νέο σύστημα. Μέχρι πρότινος, η υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ γινόταν σε τριμηνιαία βάση, γεγονός που είχε οδηγήσει σε φαινόμενα απάτης, όπως αυτό των λεγόμενων «εξαφανισμένων εμπόρων», που εκμεταλλεύονταν την καθυστέρηση απόδοσης του ΦΠΑ.
Η επέκταση του μέτρου
Η επόμενη φάση εφαρμογής του νέου πλαισίου ξεκινά την 1η Ιουλίου 2025. Από τότε, στο νέο καθεστώς θα ενταχθούν και όσοι έχουν κάνει έναρξη επαγγελματικής δραστηριότητας μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2024 και 31ης Μαρτίου 2025.
Αντίθετα, οι επαγγελματίες που ήταν ενεργοί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 δεν υποχρεούνται να υπαχθούν στο μηνιαίο καθεστώς, αλλά τους δίνεται η δυνατότητα προαιρετικής μετάβασης από την 1η Οκτωβρίου 2025.
Το τέλος των «κομητών»
Το μέτρο στοχεύει ευθέως στο φαινόμενο των επιχειρήσεων-«κομητών», δηλαδή εταιρειών που συστήνονταν μόνο για λίγους μήνες, τιμολογούσαν και εισέπρατταν ΦΠΑ, αλλά δεν τον απέδιδαν ποτέ στο Δημόσιο. Επίσης, πολλοί φορολογούμενοι που σκόπευαν να μεταναστεύσουν, εκμεταλλεύονταν το τριμηνιαίο καθεστώς για να αποφύγουν την καταβολή του φόρου.
Με το νέο μοντέλο, οι αρχές θα μπορούν να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο τη δραστηριότητα των νέων επιχειρήσεων και να εντοπίζουν έγκαιρα ύποπτες συμπεριφορές.
Η Ελλάδα έχει ήδη σημειώσει πρόοδο στη μείωση του «κενού ΦΠΑ» – δηλαδή της διαφοράς μεταξύ των αναμενόμενων και των πραγματικών εισπράξεων ΦΠΑ. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η χώρα έχει μειώσει το ποσοστό αυτό από 29% το 2017 σε 13,7% σήμερα, με στόχο να φτάσει στον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 5% μέχρι το 2029.
Απαλλαγές στο στόχαστρο του ΔΝΤ
Παράλληλα, σύμφωνα με την ΕΡΤ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ασκεί πιέσεις για τον περιορισμό των υφιστάμενων απαλλαγών από τον ΦΠΑ, τις οποίες χαρακτηρίζει «αναποτελεσματικές φορολογικές δαπάνες». Σήμερα, 75 κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών εξαιρούνται από την επιβολή ΦΠΑ, με συνολικό όφελος 968 εκατ. ευρώ για καταναλωτές και επιχειρήσεις. Οι μεγαλύτερες απαλλαγές αφορούν την ιδιωτική εκπαίδευση, με ετήσιο κόστος 479,6 εκατ. ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από 1η Ιανουαρίου 2024 μονιμοποιήθηκαν οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ που εφαρμόστηκαν την περίοδο της πανδημίας, σε κλάδους όπως οι μεταφορές, τα γυμναστήρια, οι σχολές χορού και τα σινεμά, με δημοσιονομικό κόστος 305 εκατ. ευρώ ετησίως.
