Η αύξηση των φόρων στον καπνό στην Ευρώπη επιτείνει τη μαύρη αγορά καπνικών προϊόντων, σύμφωνα με νέα μελέτη του EPICENTER που έδωσε στη δημοσιότητα το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ).
Τα στοιχεία δείχνουν ότι για κάθε επιπλέον ευρώ στην τιμή των καπνικών προϊόντων λόγω αύξησης της φορολογίας, το μερίδιο της μαύρης αγοράς αυξάνεται κατά 5% έως 12%, υπονομεύοντας τα δημόσια έσοδα και ενισχύοντας το οργανωμένο έγκλημα.
Η Ελλάδα στο 4ο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη
Η χώρα μας καταγράφει το τέταρτο υψηλότερο ποσοστό παράνομης αγοράς καπνικών προϊόντων μεταξύ των χωρών της μελέτης, με το 25% των προϊόντων να είναι λαθραία ή νοθευμένα.
Σύμφωνα με την ανάλυση, αυτό το υψηλό ποσοστό δεν συνδέεται μόνο με την τιμή και την προσιτότητα των καπνικών προϊόντων (σχέση τιμής με το εισόδημα των πολιτών), αλλά και με άλλους παράγοντες όπως:
- Η φορολογική κουλτούρα
- Η αδυναμία των κρατικών θεσμών
- Η αναποτελεσματικότητα στην επιβολή του νόμου
- Η διαπερατότητα των συνόρων
- Η εγγύτητα με χώρες με χαμηλότερες τιμές
Βασικά συμπεράσματα της έρευνας
Η μελέτη του EPICENTER καταγράφει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της φορολογίας, της τιμής των τσιγάρων και του μεγέθους της παράνομης αγοράς. Μεταξύ άλλων:
- Οι υψηλοί φόροι συμβάλλουν στην ανάπτυξη του παράνομου εμπορίου, καθώς αυξάνουν τόσο την προσφορά όσο και τη ζήτηση για λαθραία προϊόντα.
- Στη Δυτική Ευρώπη, οι υψηλές τιμές οδηγούν σε μεγαλύτερη άνθηση της μαύρης αγοράς.
- Στην Ανατολική Ευρώπη, ο συσχετισμός είναι ασθενέστερος, καθώς οι φόροι είναι χαμηλότεροι και οι χώρες δεν γειτνιάζουν με άλλες που έχουν ακόμη χαμηλότερες τιμές.
- Η εγγύτητα με χώρες όπως η Ρωσία, η Ουκρανία και η Λευκορωσία δεν αποτελεί πλέον καθοριστικό παράγοντα.
- Τα επίπεδα διαφθοράς που αντιλαμβάνονται οι πολίτες δεν συνδέονται απαραίτητα με το μέγεθος του παράνομου εμπορίου.
Η έρευνα υπογραμμίζει ότι η υπερβολική φορολογία μπορεί να έχει το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, μειώνοντας τα δημόσια έσοδα και ενισχύοντας τις εγκληματικές οργανώσεις.
Δήλωση του Δρ Κρίστοφερ Σνόουντον
Ο συγγραφέας της έρευνας και επιμελητής του Δείκτη Παρεμβατικού Κράτους (Nanny State Index), Δρ Κρίστοφερ Σνόουντον, δήλωσε:
«Είναι αυταπάτη να φαντάζεται κανείς ότι η φορολογία δεν αποτελεί βασικό παράγοντα που επηρεάζει τις παράνομες πωλήσεις καπνικών προϊόντων. Η ακαδημαϊκή έρευνα, η πικρή εμπειρία και η κοινή λογική μάς λένε ότι αυτό όντως ισχύει. Αυτή η νέα έρευνα καταδεικνύει ότι η τιμή πώλησης είναι ο κύριος προσδιοριστικός παράγοντας των παράνομων πωλήσεων τσιγάρων, ιδιαίτερα στη Δυτική Ευρώπη, και ότι περαιτέρω αυξήσεις φόρων θα οδηγήσουν σε περισσότερη εγκληματική δραστηριότητα».
Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ
