Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα ή αλλιώς Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), είναι ένα προνοιακό πρόγραμμα που δίνεται σε περισσότερα από 200.000 ευάλωτα νοικοκυριά. Αποτελεί ένα αναγκαίο δίχτυ προστασίας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της φτώχειας και την αποφυγή του κοινωνικού αποκλεισμού.
Το πρόγραμμα βασίζεται σε τρεις πυλώνες: την εισοδηματική ενίσχυση, τη διασύνδεση με υπηρεσίες κοινωνικής ένταξης, και τη διασύνδεση με υπηρεσίες ενεργοποίησης που στοχεύουν στην ένταξη ή επανένταξη των δικαιούχων στην αγορά εργασίας και στην κοινωνική επανένταξη.
Μέσα από τον παρακάτω ολοκληρωμένο οδηγό του Proson.gr παρουσιάζονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία και διευκρινίσεις που πρέπει να γνωρίζετε:
Σε τι συνίσταται
1. Σε εισοδηματική ενίσχυση:
Από την 1η Δεκεμβρίου 2023 και εφεξής το ποσό του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος αυξήθηκε κατά 8% και διαμορφώθηκε ως εξής:
- Για μονοπρόσωπο νοικοκυριό: 216 ευρώ ανά μήνα
- Για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος του νοικοκυριού: προσαύξηση του εγγυημένου ποσού κατά 108 ευρώ ανά μήνα.
- Για κάθε ανήλικο μέλος του νοικοκυριού: προσαύξηση του εγγυημένου ποσού κατά 54 ευρώ ανά μήνα.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ πως τον Σεπτέμβριο του 2024, το επιτελείο του υπουργείο Οικογένειας είχε ανακοινώσει αυξήσεις στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, όπως και στα επιδόματα παιδιού και στέγασης, της τάξεως των 34 ευρώ (δηλαδή από 216 σε 250 ευρώ, μαζί με προσαύξηση για κάθε παιδί σε 75 ευρώ (έναντι 50 ευρώ), ενώ προβλεπόταν και αναλογική αύξηση για τα εισοδηματικά κριτήρια χορήγησής του.
Οι αυξήσεις αυτές είχαν ορίζοντα υλοποίησης τον Ιανουάριο του 2025, κάτι που δε συνέβη ποτέ και έκτοτε δεν υπάρχει καμία νεότερη ενημέρωση.
2. Σε συμπληρωματικές κοινωνικές υπηρεσίες, παροχές και αγαθά: διασύνδεση των μελών της ωφελούμενης μονάδας, εφόσον πληρούν τα κριτήρια ένταξης εκάστου προγράμματος, με:
- Δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ανασφάλιστων.
- Παραπομπή και ένταξη σε δομές και υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας και υποστήριξης.
- Ένταξη σε προγράμματα και κοινωνικές δομές για την αντιμετώπιση της φτώχειας. Ένταξη στις δράσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Άπορους.
- Κοινωνικό τιμολόγιο παροχών ηλεκτρικής ενέργειας.
- Κοινωνικό τιμολόγιο παροχών ύδρευσης.
- Κοινωνικό τιμολόγιο Δήμων και Δημοτικών Επιχειρήσεων.
3. Σε υπηρεσίες ενεργοποίησης: προώθηση των δικαιούχων, εφόσον δύνανται να εργαστούν, σε δράσεις που στοχεύουν στην ένταξη ή επανένταξή τους στην αγορά εργασίας και μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
- Την κάλυψη προτεινόμενης θέσης εργασίας.
- Τη συμμετοχή σε προγράμματα κοινωφελούς εργασίας.
- Τη συμμετοχή σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης.
- Τη συμμετοχή σε προγράμματα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας.
- Την ένταξη ή την επιστροφή στο εκπαιδευτικό σύστημα και στα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας.
Οι ωφελούμενες ομάδες (δικαιούχοι)
Ωφελούμενες ομάδες θεωρούνται:
- Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: κάθε ενήλικο άτομο που διαμένει μόνο του σε κατοικία και δεν εμπίπτει στην κατηγορία ενηλίκων έως 25 ετών που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης της ημεδαπής ή αλλοδαπής.
- Πολυπρόσωπο νοικοκυριό: όλα τα άτομα που διαμένουν κάτω από την ίδια στέγη. Στο πολυπρόσωπο νοικοκυριό εντάσσονται α) φιλοξενούμενα άτομα ή φιλοξενούμενη οικογένεια, με την προϋπόθεση ότι η φιλοξενία είχε δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος και β) τα ενήλικα τέκνα έως 25 ετών που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης, ανεξαρτήτως του τόπου διαμονής τους.
- Άστεγοι: τα άτομα που διαβιούν στο δρόμο ή σε ακατάλληλα καταλύματα, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν καταγραφεί από τις κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων ή των Κέντρων Κοινότητας ή κάνουν χρήση Υπνωτηρίων που λειτουργούν στους Δήμους, δύναται να είναι δικαιούχοι του προγράμματος. Η διαπίστωση της έλλειψης στέγης δεν δύναται να τεκμηριωθεί μόνο μέσω του εντύπου της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Η κρατική μέριμνα για τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης όλων των πολιτών μέσω ενός συστήματος Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θωρακίζεται με το Άρθρο 21 του Συντάγματος.
Εισοδηματικά κριτήρια
Το εισόδημα του ωφελούμενου νοικοκυριού κατά τους τελευταίους έξι μήνες πριν την υποβολή της αίτησης, δεν μπορεί να υπερβαίνει το εξαπλάσιο του εγγυημένου ποσού για κάθε τύπο νοικοκυριού.
Έτσι από 1η Δεκεμβρίου 2023 και εφεξής το εισόδημά του νοικοκυριού κατά το εξάμηνο πριν από την αίτηση δεν μπορεί να ξεπερνά:
| Σύνθεση Νοικοκυριού | Εξαμηνιαίο Εισόδημα |
| Μονοπρόσωπο νοικοκυριό | 1.296 ευρώ |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος | 1.944 ευρώ |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα και ένα ανήλικο μέλος ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη | 2.268 ευρώ |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και δύο ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη | 2.592 ευρώ |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα και ένα ανήλικο μέλος ή δύο ενήλικα και τρία ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τέσσερα ανήλικα μέλη | 2.916 ευρώ |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και τέσσερα ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με πέντε ανήλικα μέλη | 3.240 ευρώ |
Για κάθε επιπλέον μέλος προστίθεται το εξαπλάσιο του αντίστοιχου εγγυημένου ποσού.
Το δηλούμενο εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 5.832 ευρώ, ανεξαρτήτως του αριθμού των μελών του νοικοκυριού.
Περιουσιακά κριτήρια
Ακίνητη περιουσία: Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 90.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως 150.000 ευρώ.
Κινητή περιουσία: 1. Η αντικειμενική δαπάνη των επιβατικών αυτοκινήτων Ιδιωτικής Χρήσης (Ι.Χ.), Μικτής Χρήσης (Μ.Χ.) ή και των δικύκλων του νοικοκυριού, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της, το ποσό των 6.000 ευρώ. 2. Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.τ.λ., όπως προκύπτουν από τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα όρια του κατωτέρω πίνακα για κάθε τύπο νοικοκυριού, μέχρι και το ποσό των 14.400 ευρώ.
| Σύνθεση Νοικοκυριού | Όρια καταθέσεων/ μετοχών. ομολόγων κ.τ.λ. |
| Μονοπρόσωπο νοικοκυριό | 4.800 ευρώ |
| Νοικοκυριό που αποτελείται από δύο ενήλικες ή μονογονεϊκό νοικοκυριό με ένα ανήλικο μέλος | 7.200 ευρώ |
| Νοικοκυριό που αποτελείται από δύο ενήλικες και ένα ανήλικο μέλος ή μονογονεϊκό νοικοκυριό με δύο ανήλικα μέλη. | 8.400 ευρώ |
| Νοικοκυριό που αποτελείται από τρεις ενήλικες ή δύο ενήλικες και δύο ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκό νοικοκυριό με τρία ανήλικα μέλη | 9.600 ευρώ |
| Νοικοκυριό που αποτελείται από τρεις ενήλικες και ένα ανήλικο μέλος ή δύο ενήλικες και τρία ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκό νοικοκυριό με τέσσερα ανήλικα μέλη. | 10.800 ευρώ |
| Νοικοκυριό που αποτελείται από τέσσερις ενήλικες ή δύο ενήλικες και τέσσερα ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκό νοικοκυριό με πέντε ανήλικα μέλη | 12.000 ευρώ |
| Νοικοκυριό που αποτελείται από τέσσερις ενήλικες και 1 ανήλικο μέλος ή δύο ενήλικες και πέντε ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκό νοικοκυριό με έξι ανήλικα μέλη. | 13.200 ευρώ |
| Νοικοκυριό που αποτελείται από πέντε ενήλικες ή δύο ενήλικες και έξι ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκό νοικοκυριό με εφτά ανήλικα μέλη | 14.400 ευρώ |
Περιουσιακό τεκμήριο:
Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων των μελών του νοικοκυριού σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1), δεν μπορεί να υπερβαίνει ετησίως το ποσό που προκύπτει από τον κατωτέρω μαθηματικό τύπο:
Ετήσιος τόκος = όριο καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού* μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο /100.
Ως έτος υπολογισμού του μέσου καταθετικού επιτοκίου ορίζεται εκείνο στο οποίο αντιστοιχεί η τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος. Δεν γίνονται δεκτές αιτήσεις νοικοκυριών, τα μέλη των οποίων, βάσει της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος:
- Εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελείας
- Δηλώνουν δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής.
- Δηλώνουν δαπάνες για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία.
- Δηλώνουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, όπως αυτές προσδιορίζονται στους αντίστοιχους κωδικούς του εντύπου Ε1.
Υποβολή αιτήσεων
Όσοι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, μπορούν να λάβουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, κάνοντας αίτηση στο gov.gr, με χρήση κωδικών του Taxisnet. Χρειάζονται:
- οι προσωπικοί κωδικοί πρόσβασης στο Taxisnet
- το ΑΦΜ
- ο ΑΜΚΑ
- η ηλεκτρονική διεύθυνση (e-mail)
- ο αριθμός κινητού τηλεφώνου
- ένας έγκυρο και ενεργός αριθμός τραπεζικού λογαριασμού (IBAN), αποκλειστικού δικαιούχου ή συνδικαιούχου
Για την οριστική υποβολή της αίτησης, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να μεταβούν στον Δήμο ή το Κέντρο κοινότητας της περιοχής τους με τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
