Μια νέα πραγματικότητα περιμένει χιλιάδες ελαιοπαραγωγούς μετά τη δημοσίευση απόφασης που βγήκε στο ΦΕΚ τον Απρίλιο, που φέρνει σαρωτικές αλλαγές στη διαδικασία παραγωγής και παράδοσης ελαιοκάρπου. Το εν λόγω νομοθέτημα, που πέρασε σχεδόν απαρατήρητο από τη δημόσια σφαίρα, προβλέπει την αυστηρή καταγραφή κάθε ελαιόδεντρου στη χώρα και την εφαρμογή πλέγματος ελέγχων και δηλώσεων που πλέον είναι απαραίτητα για να παραχθεί νόμιμα ακόμη και το λάδι της χρονιάς από έναν απλό οικογενειακό ελαιώνα.
Για δεκαετίες, οι μικροπαραγωγοί ακολουθούσαν την παραδοσιακή διαδρομή: φροντίδα των ελαιοδέντρων, συγκομιδή, επίσκεψη στο ελαιοτριβείο και παραλαβή του πολύτιμου ελαιολάδου. Όλα αυτά αλλάζουν δραστικά. Πλέον, για να παραδώσει κάποιος ελαιόκαρπο σε ελαιοτριβείο, οφείλει να έχει καταγράψει τα ελαιοτεμάχιά του στο Ελαιοκομικό Μητρώο, να έχει προβεί σε Δήλωση Συγκομιδής και να έχει συλλέξει ως και 15 διαφορετικά έγγραφα, ανάλογα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των δέντρων.
Νόμος του 2005 με… αναβάθμιση 2025
Το νέο πλαίσιο αποτελεί επικαιροποίηση νόμου που ισχύει από το 2005, αλλά η εφαρμογή του πλέον γίνεται υποχρεωτική και αυστηρά ελεγχόμενη. Οι παραγωγοί καλούνται να δηλώσουν έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025 το σύνολο των ελαιόδεντρων που καλλιεργούν, προκειμένου να έχουν το δικαίωμα, από την 1η Οκτωβρίου, να καταθέσουν Δηλώσεις Συγκομιδής για τη σεζόν 2025-26.
Η δήλωση είναι υποχρεωτική ακόμη και για μηδενική παραγωγή, ενώ η ευθύνη για την ακρίβεια των στοιχείων βαρύνει αποκλειστικά τον παραγωγό.
15 δικαιολογητικά για κάθε ελαιώνα
Η σύγχυση είναι διάχυτη, με αγρότες και υπαλλήλους των ΔΑΟΚ να προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν τις απαιτήσεις του νόμου. Οι παραγωγοί πρέπει να συγκεντρώσουν έως και 15 διαφορετικά δικαιολογητικά, ανάλογα με το αν πρόκειται για ιδιοκτησία, ενοικίαση, συγκυριότητα ή κληρονομιά.
Ανάμεσα στα απαιτούμενα περιλαμβάνονται τίτλοι ιδιοκτησίας, κτηματολογικά αποσπάσματα, ληξιαρχικές πράξεις θανάτου, ακόμη και αποδείξεις αγοράς δενδρυλλίων.
Οι έλεγχοι θα πραγματοποιούνται από τριμελείς επιτροπές σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα, οι οποίες αναμένεται να αντιμετωπίσουν τεράστιο φόρτο. Ενδεικτικά, στη Μεσσηνία, δύο ΔΑΟΚ καλούνται να διαχειριστούν πάνω από 30.000 ΑΦΜ και 90.000 αγροτεμάχια, χωρίς την ανάλογη στελέχωση.
Ελαιοτριβεία: Αναστολές και πρόστιμα
Ο νέος νόμος δεν αφήνει στο απυρόβλητο ούτε τα ελαιοτριβεία. Για να δεχτούν ελαιόκαρπο, οφείλουν να ελέγχουν και να καταγράφουν επακριβώς:
- Ονοματεπώνυμο & ΑΦΜ παραγωγού
- Ποικιλία ελιάς
- 13ψήφιο κωδικό Ελαιοκομικού Μητρώου
- Ποσότητα ανά ελαιοτεμάχιο (σε περίπτωση πολλών τεμαχίων)
Παράλειψη ή ανακρίβεια επιφέρει αυστηρά πρόστιμα, ακόμη και αναστολή λειτουργίας.
Πρόστιμα που… πονάνε
Η «παράκαμψη» του νέου καθεστώτος έρχεται με βαρύ τίμημα:
- 100 ευρώ έως 5.000 ευρώ για μη δήλωση συγκομιδής, ανάλογα με τον αριθμό δέντρων
- 60 ευρώ/100 κιλά για ανακριβή δήλωση ελαιοποιήσιμου καρπού
- 150 ευρώ/100 κιλά για επιτραπέζια ελιά
Μάλιστα προβλέπεται προσαύξηση 50% σε περίπτωση επανάληψης παραβάσεων.
Δείτε εδώ το ΦΕΚ.
