Σαλμονέλα: Μία από τις κυριότερες αιτίες τροφιμογενών λοιμώξεων - Πώς να προστατευτείτε

Η λοίμωξη από σαλμονέλα συγκαταλέγεται μεταξύ των βασικών αιτίων τροφιμογενών νοσημάτων παγκοσμίως, με εκατομμύρια περιστατικά να καταγράφονται κάθε χρόνο.

Σύμφωνα με πληροφορίες του onmed.gr, πρόκειται για ένα βακτήριο που προκαλεί κυρίως γαστρεντερικές διαταραχές και μεταδίδεται κυρίως μέσω της κατανάλωσης τροφίμων που έχουν επιμολυνθεί. Τα τρόφιμα που συνήθως εμπλέκονται είναι ζωικής προέλευσης, όπως το κρέας, τα πουλερικά και τα αυγά, ιδίως όταν καταναλώνονται ωμά ή δεν έχουν μαγειρευτεί επαρκώς. Επιπλέον, μόλυνση μπορεί να προκύψει και από την επαφή με επιμολυσμένα ζώα ή επιφάνειες.

Τι είναι η σαλμονέλα και πώς μπορεί να μεταδοθεί;

Η σαλμονέλα είναι ένα παθογόνο βακτήριο που προκαλεί τη σαλμονέλωση, μια λοίμωξη του πεπτικού συστήματος. Η μετάδοση γίνεται κατά κύριο λόγο μέσω της κατανάλωσης μολυσμένων τροφίμων ή νερού, τα οποία έχουν έρθει σε επαφή με κόπρανα ανθρώπων ή ζώων φορέων του βακτηρίου.

Συχνά μέσα μετάδοσης αποτελούν τα ωμά ή κακώς μαγειρεμένα κρέατα, τα αυγά, αλλά και τα φρούτα και λαχανικά που δεν έχουν πλυθεί σωστά. Εξίσου επικίνδυνη μπορεί να είναι και η επαφή με κατοικίδια όπως τα ερπετά και τα αμφίβια, τα οποία μπορεί να φέρουν το βακτήριο στην επιφάνειά τους.

Συχνές πηγές μόλυνσης

• Πουλερικά, βοδινό και αυγά που δεν έχουν ψηθεί επαρκώς
• Μη παστεριωμένο γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα
• Φρούτα και λαχανικά που δεν έχουν πλυθεί καλά
• Επαφή με ζώα που φέρουν το βακτήριο ή μολυσμένες επιφάνειες κουζίνας
• Διασταυρούμενη μόλυνση κατά την προετοιμασία φαγητού, όταν τα ωμά τρόφιμα έρχονται σε επαφή με άλλα τρόφιμα ή σκεύη

Συμπτώματα και κλινική εικόνα

Η λοίμωξη εκδηλώνεται συνήθως εντός 6 ωρών έως 3 ημερών μετά την έκθεση. Τα συμπτώματα διαρκούν από 4 έως 7 ημέρες και ποικίλλουν σε σοβαρότητα ανάλογα με το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου και τη βακτηριακή δόση. Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Διάρροια (υδαρής ή και αιματηρή)
• Κοιλιακούς πόνους και κράμπες
• Πυρετό και ρίγη
• Ναυτία και έμετο
• Πονοκέφαλο και αδυναμία

Σε ευάλωτες ομάδες, όπως βρέφη, ηλικιωμένοι και ανοσοκατεσταλμένοι, η λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως αφυδάτωση, βακτηριαιμία και άλλες συστηματικές λοιμώξεις, που απαιτούν νοσηλεία.

Πώς να προφυλαχθείτε από τη σαλμονέλα: Οδηγίες και καλές πρακτικές

Η πρόληψη της μόλυνσης βασίζεται στην τήρηση αυστηρών κανόνων υγιεινής κατά την αγορά, αποθήκευση, χειρισμό και μαγείρεμα των τροφίμων:

• Μαγειρέψτε καλά τα πουλερικά, το κρέας και τα αυγά, εξασφαλίζοντας ότι έχουν φτάσει στις σωστές εσωτερικές θερμοκρασίες (π.χ. 74°C για κοτόπουλο)
• Αποφύγετε την κατανάλωση ωμών ή ημίψητων αυγών, καθώς και φαγητών που περιέχουν ωμά αυγά (π.χ. μαγιονέζα σπιτική, σάλτσες)
• Πλύνετε καλά τα φρούτα και τα λαχανικά με τρεχούμενο νερό πριν τα καταναλώσετε
• Μην καταναλώνετε ωμό γάλα ή μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα
• Διατηρείτε χωριστά τα ωμά τρόφιμα από τα έτοιμα προς κατανάλωση, για να αποφύγετε τη διασταυρούμενη μόλυνση
• Καθαρίζετε σχολαστικά τις επιφάνειες κουζίνας, τις σανίδες κοπής και τα σκεύη με ζεστό σαπουνόνερο μετά από κάθε επαφή με ωμά προϊόντα
• Ψύξτε τα ευπαθή τρόφιμα άμεσα, διατηρώντας τις θερμοκρασίες κάτω από τους 4°C

Θερμοκρασίες μαγειρέματος που εξουδετερώνουν τη σαλμονέλα

Η χρήση μαγειρικού θερμομέτρου είναι ο πιο αξιόπιστος τρόπος να βεβαιωθείτε ότι το φαγητό έχει φτάσει στην ασφαλή θερμοκρασία. Οι γενικές οδηγίες είναι:

Ελέγχετε πάντα την θερμοκρασία στο πιο παχύ μέρος του φαγητού για ακρίβεια.