Η βιταμίνη Β12 είναι ζωτικής σημασίας για τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος, γι’ αυτό και η ανεπάρκειά της μπορεί να εκδηλωθεί με περίεργα, απρόβλεπτα συμπτώματα που συχνά περνούν απαρατήρητα.
Γιατί τη χρειάζεται ο οργανισμός
Η βιταμίνη Β12, γνωστή και ως κοβαλαμίνη, συμμετέχει στην παραγωγή DNA και RNA, ενισχύει τη γνωστική λειτουργία και προστατεύει τα νευρικά κύτταρα. Παράλληλα, σε συνδυασμό με τη βιταμίνη Β9, συμβάλλει στη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων, προλαμβάνοντας την αναιμία και την έντονη κόπωση.
Επειδή ο οργανισμός δεν μπορεί να τη συνθέσει από μόνος του, η πρόσληψή της πρέπει να γίνεται μέσω της διατροφής ή συμπληρωμάτων. Οι ενήλικες χρειάζονται περίπου 2,4 μικρογραμμάρια ημερησίως για να διατηρήσουν τα επίπεδά της σε φυσιολογικά όρια.
Ποιοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από έλλειψη βιταμίνης Β12
Ορισμένες ομάδες πληθυσμού είναι πιο ευάλωτες στην ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12, κυρίως λόγω των διατροφικών τους συνηθειών ή της μειωμένης ικανότητας του οργανισμού να την απορροφήσει.
Οι χορτοφάγοι και οι vegan ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, καθώς η Β12 βρίσκεται αποκλειστικά σε ζωικά προϊόντα όπως το κρέας, τα ψάρια, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά.
Οι ηλικιωμένοι αποτελούν επίσης ομάδα υψηλού κινδύνου, αφού με την πάροδο της ηλικίας μειώνεται η ικανότητα του σώματος να απορροφά αποτελεσματικά τη βιταμίνη, ακόμη κι όταν υπάρχει στη διατροφή τους.
Επιπλέον, άτομα που πάσχουν από παθήσεις του πεπτικού συστήματος, όπως κοιλιοκάκη ή νόσο του Crohn, μπορεί να παρουσιάσουν μειωμένη απορρόφηση Β12. Αντίστοιχα, η μακροχρόνια χρήση φαρμάκων για το στομάχι —όπως αυτά που περιορίζουν την παραγωγή οξέος— μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ικανότητα του οργανισμού να αξιοποιήσει τη βιταμίνη.
Συμπτώματα που υποδεικνύουν έλλειψη βιταμίνης Β12
- Αίσθημα κόπωσης και αδυναμία.
- Αναιμία, λόγω μειωμένης παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Ωστόσο, υπάρχουν και πιο παράξενα συμπτώματα που συχνά δεν συνδέονται άμεσα με τη βιταμίνη Β12:
- Μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα σε χέρια και πόδια.
- Μειωμένη ισορροπία ή μυϊκή αδυναμία.
- Δυσκολία συγκέντρωσης, απώλεια μνήμης, ή αλλαγές στη διάθεση.
- Θολή όραση ή διαταραχές στο οπτικό πεδίο (σπάνια).
- Πόνος στη γλώσσα, στοματικά έλκη ή αίσθημα καψίματος στο στόμα.
- Διαταραχές γεύσης και όσφρησης.
- Προβλήματα γονιμότητας ή ορμονικές ανισορροπίες.
Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Β12
- Συκώτι και νεφρά από μοσχάρι ή αρνί.
- Κόκκινο κρέας, όπως μοσχάρι, πλούσιο και σε ψευδάργυρο και σελήνιο.
- Όστρακα και θαλασσινά.
- Λιπαρά ψάρια, όπως σαρδέλες, σολωμός, τόνος, πέστροφα.
- Αυγά, κυρίως ο κρόκος.
- Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα (τυρί, γιαούρτι).
Για όσους ακολουθούν φυτική διατροφή, υπάρχουν εμπλουτισμένα προϊόντα όπως φυτικά γάλατα, δημητριακά ή διατροφική μαγιά με προσθήκη βιταμίνης Β12. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις συνιστάται και η λήψη συμπληρωμάτων για να αποφευχθεί η ανεπάρκεια.
