Κάθε 28η Οκτωβρίου, τα ελληνικά τραπέζια γεμίζουν μπακαλιάρο σκορδαλιά, παρά το γεγονός ότι η μέρα δεν έχει καμία ιστορική ή θρησκευτική σύνδεση με το συγκεκριμένο πιάτο. Η παράδοση αυτή, που θεωρείται «λάθος» αλλά αγαπημένο έθιμο, φαίνεται πως έχει τις ρίζες της στην αργία και τον φθινοπωρινό καιρό, που ευνοεί τα τηγανητά και τις παρέες γύρω από το τραπέζι.
Η ιστορική σχέση του μπακαλιάρου με την ελληνική κουζίνα εντοπίζεται στην 25η Μαρτίου, ανήμερα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όταν η λήξη της νηστείας επέτρεπε την κατανάλωση ψαριού. Ο παστός μπακαλιάρος, γνωστός και ως «ψάρι του βουνού» ή «φτωχογιάννης», καθιερώθηκε από τον 15ο αιώνα κυρίως λόγω της ευκολίας συντήρησής του και της ιδιαίτερης γεύσης του, είτε τηγανητός είτε σε πιο δημιουργικές εκδοχές.
Παρά το ότι δεν πρόκειται για ελληνικό ψάρι – βρίσκουμε τον μπακαλιάρο κυρίως στον βορειοανατολικό Ατλαντικό – η δυνατότητα να διατηρείται παστός τον έκανε φθηνό και προσιτό για τα ελληνικά νοικοκυριά της ηπειρωτικής Ελλάδας. Η πρακτική αυτή καθιέρωσε το πιάτο ως παραδοσιακό της 25ης Μαρτίου, με τον μπακαλιάρο να κερδίζει σταδιακά τη θέση του και στη γιορτή του «Όχι».
Σήμερα, το έθιμο του μπακαλιάρου σκορδαλιάς στις 28 Οκτωβρίου παραμένει ένα αγαπημένο γευστικό «λάθος», που συνδέει την ιστορία, τη νοστιμιά και τις ελληνικές παραδόσεις γύρω από το τραπέζι.
