Μία από τις πιο εντυπωσιακές αποκαλύψεις στην ιστορία της αναστήλωσης του Παρθενώνα ήρθε στο φως πριν από λίγα χρόνια, αποδεικνύοντας ότι η αρχαία ελληνική μηχανική είχε φτάσει σε επίπεδα που ακόμη και σήμερα εκπλήσσουν τους επιστήμονες.
Το ντοκιμαντέρ «Ξαναχτίζοντας τον Παρθενώνα – Η Τέχνη του Μαρμάρου» άνοιξε μια σπάνια «κρυφή πόρτα» στον κόσμο των εξειδικευμένων τεχνιτών που εργάζονται πάνω στο μνημείο. Εκεί, ο μαρμαροτεχνίτης Αθανάσιος Ψιλόπουλος –μέλος της αναστηλωτικής ομάδας από το 1995– αποκάλυψε ένα εύρημα που άλλαξε όσα γνωρίζαμε για τον τρόπο κατασκευής των κιόνων.
Οι μαρμάρινοι σπόνδυλοι, οι τεραστίων διαστάσεων λίθοι που σχηματίζουν τους κίονες του Παρθενώνα, δεν συγκρατούνται με κανένα σύγχρονο υλικό. Κι όμως, παρά το βάρος και την ηλικία τους, στέκουν απόλυτα σταθεροί για σχεδόν 2.500 χρόνια. Η ανακάλυψη έδειξε ότι οι αρχαίοι τεχνίτες είχαν εφαρμόσει μια προηγμένη «αθέατη τεχνολογία» σύνδεσης, η οποία σοκάρει με την ακρίβεια και την ευρηματικότητά της.
Το μυστικό κρυβόταν ανάμεσα στους σπονδύλους: ένα τριπλό σύστημα ξύλινων εμπόλιων και πόλων, φτιαγμένων από αγριελιά ή κρανιά, που «κλείδωναν» με απόλυτη ακρίβεια το ένα τμήμα πάνω στο άλλο. Τα εμπόλια, σε σχήμα κόλουρης πυραμίδας, τοποθετούνταν σε ειδικές εγκοπές, ενώ οι κυλινδρικοί πόλοι λειτουργούσαν ως ένας φυσικός, ελαστικός σύνδεσμος.
Χάρη σε αυτή τη μέθοδο, οι κίονες όχι μόνο παραμένουν στη θέση τους, αλλά παρουσιάζουν και εντυπωσιακή σεισμική αντοχή, αξιοποιώντας την ελαστικότητα του ξύλου για να απορροφούν τις δονήσεις.
Ο Αθανάσιος Ψιλόπουλος περιγράφει τον θαυμασμό που νιώθει για το μνημείο: «Τίποτα στον Παρθενώνα δεν είναι τυχαίο. Οι κλίσεις, οι μικρές αποκλίσεις, η νοητή πυραμίδα. Για μένα, αυτό το μνημείο δεν είναι απλώς πέτρα· κουβαλάει ζωή, γνώση χιλιάδων ετών και μια τεχνική δεξιοτεχνία που ακόμη σήμερα μας ξεπερνά».
Η αποκάλυψη αυτή επιβεβαιώνει ότι ο Παρθενώνας δεν είναι μόνο σύμβολο πολιτισμού, αλλά και ένα αριστούργημα μηχανικής σκέψης που εξακολουθεί να αντιστέκεται στον χρόνο και στα φυσικά φαινόμενα με τρόπους που σήμερα μόλις αρχίζουμε να κατανοούμε.
