Ο ανθρώπινος οργανισμός διαθέτει ένα σύνθετο και αυτόματο ρυθμιστικό σύστημα, αντίστοιχο με αυτό της αναπνοής ή του καρδιακού παλμού. Στον μηχανισμό αυτόν καθοριστικό ρόλο παίζουν δύο συγκεκριμένες ορμόνες.
Πώς οι ορμόνες επηρεάζουν την πείνα και τον κορεσμό
Η γκρελίνη και η λεπτίνη, σε συνδυασμό με άλλες ορμόνες όπως η ινσουλίνη, η κορτιζόλη και το GLP-1, δίνουν σήματα στον εγκέφαλο σχετικά με το πότε είναι ώρα να φάμε και πότε έχει επέλθει κορεσμός. Όταν ο μηχανισμός αυτός παρουσιάσει δυσλειτουργία, μπορεί να προκαλέσει υπερβολική κατανάλωση τροφής, αύξηση βάρους και τελικά παχυσαρκία.
Γκρελίνη: το σήμα της πείνας
Η γκρελίνη παράγεται στο στομάχι και απελευθερώνεται όταν έχουμε περάσει αρκετή ώρα χωρίς φαγητό. Όσο περισσότερο μένουμε νηστικοί, τόσο πιο υψηλά γίνονται τα επίπεδά της στο αίμα, στέλνοντας μήνυμα στον εγκέφαλο ότι ήρθε η ώρα να φάμε. Μετά το γεύμα, τα επίπεδά της μειώνονται και η αίσθηση της πείνας υποχωρεί.
- Στην παχυσαρκία, τα επίπεδα γκρελίνης συνήθως είναι χαμηλότερα από το αναμενόμενο.
- Μετά από δίαιτα, η γκρελίνη αυξάνεται, κάνοντας δύσκολη τη διατήρηση της απώλειας βάρους.
Χαμηλά επίπεδα παρατηρούνται μετά από βαριατρική χειρουργική, κάτι που εξηγεί εν μέρει την αποτελεσματικότητά της.
Λεπτίνη: η ορμόνη του κορεσμού
Η λεπτίνη παράγεται από τα λιπώδη κύτταρα και ενημερώνει τον εγκέφαλο ότι υπάρχουν αρκετά αποθέματα ενέργειας. Όταν τα επίπεδα είναι υψηλά, δίνεται σήμα κορεσμού, μειώνεται η όρεξη και ενισχύεται η ενεργειακή κατανάλωση.
Ωστόσο, σε αρκετά άτομα με παχυσαρκία παρατηρείται αντίσταση στη λεπτίνη: ο εγκέφαλος δεν ακούει το μήνυμα, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται η πείνα, παρότι τα αποθέματα λίπους είναι επαρκή. Η συνδυασμένη παρέμβαση με σωστή διατροφή και άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση αυτής της ανισορροπίας.
Τι σημαίνουν όλα αυτά;
Η κατανόηση της λειτουργίας γκρελίνης και λεπτίνης είναι κρίσιμη για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Πρόκειται για χημικούς αγγελιοφόρους που καθορίζουν πόσο και πότε τρώμε, επηρεάζοντας άμεσα το βάρος μας. Η επιστημονική έρευνα συνεχίζει να μελετά τις δύο αυτές ορμόνες, με στόχο την ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών θεραπειών για την παχυσαρκία και τις συναφείς παθήσεις.
